خانوادهی گربهماهیان زرهدار Callichthyidae، خانوادهای از راستهی گربهماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۲۱۵ گونه است که در ۸ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان کوریدوراسهای برنزی، فلفلی، پاندا، زمردین و استربا را نام برد. گونههای خانوادهی گربهماهیان زرهدار در زیستگاههای آب شیرین منطقههای گرمسیری آمریکای جنوبی و کشور پاناما در آمریکای مرکزی زندگی میکنند. این جانوران بدنی کشیده، استوانهای و بدون پولک دارند. همچنین آنان ۱ یا ۲ جفت سبیلک در نزدیکی دهان کوچکشان دارند. این ماهیان میتوانند با این سبیلکها خوراک خود را در آبهای تیره و کدر و همچنین در شنها و ماسهها پیدا کنند.
گونههای خانوادهی گربهماهیان زرهدار دارای بالهی چربی و بالهی دُمی دوشاخه هستند. همچنین آنان در بالههای پشتی، سینهای و چربی خود دارای خار هستند. این خارها در بسیاری از گونههای این خانواده زهرآگین هستند. آنان در دو سوی بدنشان دو ردیف صفحههایی استخوانی بهنام پوسته یا پوست شاخی دارند، از همین روی گربهماهیان زرهدار نامیده میشوند. برخی از گونههای این خانواده در زمانهایی که با کمبود هوا در آب روبرو میشوند، به روی آب میآیند و هوای بیرون از آب را به درون بدن خود فرو میبرند. گربهماهی نمک و فلفل با درازای ۲ سانتیمتر و آتیپا با درازای ۲۶/۳ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی گربهماهیان زرهدار بهشمار میروند. در این نوشته که به بخش نخست خانوادهی گربهماهیان زرهدار میپردازد با ۲۵ گونه (از ۷۶ گونه) آشنا میشویم.
زیرخانوادهی Callichthyinae
سردهی Callichthys
نام: گربهماهی لانهحبابی Bubblenest catfish
نام علمی: Callichthys callichthys
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری زهکشی رودهای آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۴۰ گرم، بدن به درازای ۲۱ سانتیمتر
نگاره: Edson RobertoPotim
سردهی دورشتهایها Dianema
نام: گربهماهی دریچه Porthole catfish
نام علمی: Dianema longibarbis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۲۵/۸ گرم، بدن به درازای ۹/۸ سانتیمتر
نگاره: Sumer Tiwari
نام: گربهماهی دمپرچمی Flagtail catfish
نام علمی: Dianema urostriatum
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۸/۴ سانتیمتر
نگاره: Robert Beke
سردهی Hoplosternum
نام: آتیپا Atipa
نام علمی: Hoplosternum littorale
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری رودهای آمریکای جنوبی، میان مدارهای ۱۱ درجهی شمالی تا ۳۷ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (از کشور ونزوئلا تا کشور آرژانتین)
اندازه: بدن به درازای ۲۶/۳ سانتیمتر
نگاره: -
سردهی Lepthoplosternum
نام: هوپلو کوتوله Dwarf hoplo
نام علمی: Lepthoplosternum pectorale
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رود پاراگوئه در کشورهای آرژانتین، برزیل و پاراگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتیمتر
نگاره: Fernando Dagosta
سردهی بزرگصفحهها Megalechis
نام: هوپلو نوار دم Tail bar hoplo
نام علمی: Megalechis picta
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای آمازون و اورینوکو و همچنین رودهای کرانهای منطقهی گویان و شمال کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۳۵۰ گرم، بدن به درازای ۱۷ سانتیمتر
نگاره: Pumpkin45
نام: هوپلو مرمرین سیاه Black marble hoplo
نام علمی: Megalechis thoracata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای آمازون، اورینوکو و پاراگوئه بالایی و همچنین رودهای کرانهای منطقهی گویان و شمال کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۴۰ گرم، بدن به درازای ۱۵/۵ سانتیمتر
نگاره: Aquadiction
زیرخانوادهی Corydoradinae
سردهی پوستسپرچهها Aspidoras
نام: -
نام علمی: Aspidoras fuscoguttatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پارانا بالایی در کشورهای برزیل و پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۸ سانتیمتر
نگاره: Juan F. Zulian
نام: کوریدوراس ششپرتو Sixray corydoras
نام علمی: Aspidoras pauciradiatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود ارگوایا بالایی در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲/۹ سانتیمتر
نگاره: Ricardo Kobe
نام: -
نام علمی: Aspidoras poecilus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای شینگو بالایی، ارگوایا و توکانتین در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتیمتر
نگاره: Daniel Konn-Vetterlein
نام: -
نام علمی: Aspidoras spilotus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودهای کرانهای ایالت سئارا در شمال شرقی کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۳ سانتیمتر
نگاره: Shrimp-Farm
نام: -
نام علمی: Aspidoras taurus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودهای کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵/۴ سانتیمتر برای نرها و ۵/۲ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Peter Maguire
سردهی کوریدوراسها Corydoras
نام: کوریدوراس بالاسیاه Blacktop corydoras
نام علمی: Corydoras acutus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در کشور اکوادور و شمال کشور پرو در آمریکای جنوبی؛ همچنین ثبت شده از حوضهی رود ماچادو در ایالت روندونیا کشور برزیل
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتیمتر
نگاره: Corydorasworld
نام: گربهماهی آدولفو Adolfo's catfish
نام علمی: Corydoras adolfoi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود نگرو در کشورهای برزیل، ونزوئلا و کلمبیا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵/۷ سانتیمتر
نگاره: Mirko_Rosenau
نام: کوریدوراس برنزی Bronze corydoras
نام علمی: Corydoras aeneus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری رودهای کشورهای کلمبیا و ترینیداد تا حوضهی رود لا پلاتا در کشورهای پاراگوئه و آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۶/۵ سانتیمتر برای نرها و ۷ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Zierfische
نام: کوری آگاسی Agassiz's cory
نام علمی: Corydoras agassizii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در نزدیکی مرز میان کشورهای برزیل و پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵/۲ سانتیمتر
نگاره: Garnelio
نام: کوریدوراس خالدار Spotted corydoras
نام علمی: Corydoras ambiacus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون بالایی در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۹ سانتیمتر
نگاره: Zierfische
نام: -
نام علمی: Corydoras atropersonatus
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون بالایی در کشورهای اکوادور و پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۵ سانتیمتر
نگاره: Aquatailorsama
نام: کوریدوراس صورتی Pink corydoras
نام علمی: Corydoras axelrodi
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود متا در کشور کلمبیا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۲ سانتیمتر
نگاره: Aquadiction
نام: -
نام علمی: Corydoras bilineatus
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود مادیرا در کشور بولیوی در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر
نگاره: aLiNG's LifeStyle
نام: کوریدوراس نوارسیاه Blackstripe corydoras
نام علمی: Corydoras bondi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رود یورواری در کشور ونزوئلا، رود کورانتین در کشور سورینام و رود روپونونی در کشور گویان در شمال آمریکای جنوبی؛ همچنین ثبت شده از حوضهی رود ماچادو در ایالت روندونیا کشور برزیل
اندازه: بدن به درازای ۴/۷ سانتیمتر
نگاره: Yann Fulliquet
نام: کوریدوراس خالدم Tailspot corydoras
نام علمی: Corydoras caudimaculatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود گوآپوره در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۲ سانتیمتر
نگاره: Ornamentalfish
نام: کوریدوراس دمنواری Barredtail corydoras
نام علمی: Corydoras cochui
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود ارگوایا بالایی در کشور برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲/۵ سانتیمتر
نگاره: Corydorasworld
نام: -
نام علمی: Corydoras condiscipulus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اویاپوک در کشور برزیل و گویان فرانسه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۵/۱ سانتیمتر
نگاره: Hopesun Aqua
نام: -
نام علمی: Corydoras cruziensis
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود مادیرا در کشور بولیوی در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۴/۳ سانتیمتر
نگاره: Enrico Richter
گونههای خانوادهی گربهماهیان زرهدار (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین