خانوادهی رودهماهیان زندهزا Bythitidae، خانوادهای از زیرراستهی رودهماهیسانیان زندهزا، از راستهی رودهسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان رودهماهیهای سرخ و کوتولهی زرد را نام برد. گونههای خانوادهی رودهماهیان زندهزا در آبهای گرمسیری و نیمهگرمسیری اقیانوسهای اطلس، هند و آرام زندگی میکنند. بیشتر آنان زمان خود را در آبهای کمژرف کرانهای میگذرانند، ولی در میان آنان گونههایی هم هستند که در آبهای ژرف و اقیانوسهای سرد یافت میشوند. این جانوران بدنی دراز، باریک و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان سری کوچک و بالههای پشتی و مخرجی دراز دارند. رودهماهیها تنهازیست، شبزی و تخمگذار زندهزا هستند. بیشتر گونههای این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور و آب شیرین نیز یافت میشود. Ungusurculus riauensis با درازای ۴/۷ سانتیمتر و رودهماهی سرخ با درازای ۴۶ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی رودهماهیان زندهزا بهشمار میروند. در این نوشته با ۱۲ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
زیرخانوادهی Brosmophycinae
سردهی Dactylosurculus
نام: ماهی کور کوتولهی جنوبی Southern pygmy blindfish
نام علمی: Dactylosurculus gomoni
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۱۰ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس هند (در کرانههای کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتیمتر
نگاره: Rudie H. Kuiter
سردهی Diancistrus
نام: رودهماهی تاریک Dusky brotulid
نام علمی: Diancistrus fuscus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۰ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس آرام (در کرانههای جزیرههای ریوکیوی کشور ژاپن و جزیرهی تایوان تا شمال فیلیپین در شرق قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتیمتر
نگاره: DEW
سردهی Dinematichthys
نام: رودهماهی کوتولهی زرد Yellow pigmy brotula
نام علمی: Dinematichthys iluocoeteoides
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۳۰ متری آبهای گرمسیری اقیانوس هند (در کرانههای کشور جزیرهای سیشل در شرق قارهی آفریقا و جزیرهی سوماترای اندونزی در جنوب شرقی قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتیمتر
نگاره: Ria Tan
سردهی Dipulus
نام: پفماهی نارنجی Orange eelpout
نام علمی: Dipulus caecus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۶ تا ۱۵ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند (در کرانههای کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۹/۷ سانتیمتر برای نرها و ۱۶/۲ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Gareth Barber
نام: ماهی کور باریک Slender blindfish
نام علمی: Dipulus multiradiatus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۰ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند (در کرانههای کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۵ سانتیمتر
نگاره: Streglystendec
سردهی Ogilbia
نام: رودهماهی کی Key brotula
نام علمی: Ogilbia cayorum
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۳ متری آبهای گرمسیری غرب مرکز اقیانوس اطلس (در کرانههای کشور آمریکا، شمال کشور جزیرهای کوبا و گروهجزیرهی برمودا (از سرزمینهای فرادریایی بریتانیا) در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتیمتر
نگاره: Art
سردهی Typhliasina
نام: رودهماهی کور مکزیکی Mexican blind brotula
نام علمی: Typhliasina pearsei
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۷۰ متری آبهای گرمسیری غارهای شبهجزیرهی یوکاتان در کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۹/۷ سانتیمتر برای نرها و ۸/۹ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Talisman Cruz
سردهی Ungusurculus
نام: -
نام علمی: Ungusurculus riauensis
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آبهای گرمسیری غرب اقیانوس آرام (در کرانههای کشور سنگاپور و گروهجزیرهی ریائو وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴/۷ سانتیمتر
نگاره: Budak
سردهی Brosmophycis
نام: رودهماهی سرخ Red brotula
نام علمی: Brosmophycis marginata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۲۵۶ متری (بیشتر ۱۵ تا ؟ متری) آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس آرام (در کرانههای جنوب شرقی ایالت آلاسکا تا شمال ایالت باخا کالیفرنیای مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴۶ سانتیمتر
نگاره: Dan Hershman
زیرخانوادهی Bythitinae
سردهی Grammonus
نام: -
نام علمی: Grammonus ater
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۳۰ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس اطلس (در کرانههای گروهجزیرهی بالئاری وابسته به کشور اسپانیا تا دریای آدریاتیک در دریای مدیترانه)
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتیمتر
نگاره: Stefano Guerrieri
نام: -
نام علمی: Grammonus yunokawai
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۲۰ متری آبهای معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (در کرانههای کشور ژاپن در شرق قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۹/۸ سانتیمتر
نگاره: Kyo Yunokawa
سردهی Stygnobrotula
نام: رودهماهی سیاه Black brotula
نام علمی: Stygnobrotula latebricola
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (در کرانههای کشور جزیرهای باهاما در شرق آمریکای شمالی تا برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتیمتر
نگاره: Coby Bidwell
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین