نام: فاتحپور سیکری Fatehpur Sikri
گونه: فرهنگی
تاریخ ثبت: ۱۹۸۶
شمارهی ثبت: ۲۵۵
کشور: هند
جایگاه: منطقهی اگرا، ایالت اوتار پرادش
گستره: ۶۰/۷۳۵ هکتار
ساخت: ۱۵۷۱ میلادی
به فرمان: اکبر کبیر پادشاه گورکانی
شیوهی معماری: گورکانی
دربارهی میراث: شهر فاتحپور سیکری در ۳۹ کیلومتری شهر «آگره» جای گرفته و یکی از بهترین نمونههای معماری دوران مغول در هند بهشمار میرود. این شهر میان سالهای ۱۵۷۱ تا ۱۵۸۵ پایتخت امپراتوری «گورکانیان هند» یا «مغولان هند» بوده است. «فاتحپور» که با نام «فتحآباد» نیز شناخته میشود، بهمعنای «شهر پیروزی» است. همچنین «سیکری» نام روستایی بود که این شهر بر روی آن ساخت شد.
شهر فاتحپور سیکری بهدست «اکبرشاه» سومین پادشاه دودمان گورکانیان هند، با انگیزهی پاسداشت از «شیخ سلیم چیشتی» پایهگذاری شده است. اکبرشاه فرزندی نداشت و «شیخ سلیم» فرزنددار شدنش را پیشبینی کرده بود. پس از زاده شدن پسر اکبرشاه، او نیز برای سربلندی «شیخ سلیم»، شهر فاتحپور سیکری را ساخت و نام پسرش را «سلیم» گذاشت. هرچند این شهر در سال ۱۵۸۵، در پی کمبود آب رها شد و پایتخت از این شهر به شهر «لاهور» جابهجا شد.
شهر فاتحپور سیکری بیشتر با ماسهسنگ سرخ ساخته شده و دربرگیرندهی بخشهای زیر است:
- بلند دروازه: این دروازه در سال ۱۶۰۱ ساخته شده و ۵۴ متر بلندا دارد.
- مسجد جامع: این مسجد در سالهای ۱۵۷۱ و ۱۵۷۲ ساخته شده است.
- آرامگاه شیخ سلیم چشتی: این آرامگاه از آنِ «شیخ سلیم چیشتی» است و در سالهای ۱۵۸۰ و ۱۵۸۱ با سنگ مرمر سفید ساخته شده است.
- آرامگاه اسلام خان یکم: این آرامگاه از آنِ «اسلام خان چیشتی» نوهی «شیخ سلیم چیشتی» است و بر روی آن یک گنبد بزرگ و ۳۶ گنبد کوچک جای دارند.
- تالار دیوان عام: تالاری برای دیدار پادشاه با مردم بوده است.
- تالار دیوان خاص: تالاری برای دیدارهای خصوصی پادشاه بوده و دارای ۴ گنبد کوچک است. همچنین این تالار چهارگوش، یک ستون میانی بسیار زیبا دارد.
- عبادتخانه: این تالار در سال ۱۵۷۵ ساخته شد تا رهبران دینی در آن گردآمده و دربارهی زمینههای گوناگون دینی گفتگو کنند.
- استخر تلالو آنوپ: این استخر در جلوی ساختمان پنج محل جای دارد.
- کاخ جودا بای: این کاخ در سال ۱۵۶۹ ساخته شده و اقامتگاه «جودا بای» یا «مریم الزمانی» همسر «اکبر کبیر» و مادر «سلیم» بود. «سلیم» با نام پادشاهی «جهانگیر» چهارمین پادشاه دودمان گورکانیان هند بود. همچنین کاخ جودا بای حرمسرای پادشاه نیز شناخته میشد و همسران دیگر او در آن زندگی میکردند.
- نوبتخانه یا نقارهخانه: ساختمانی بود که در آن نوازندگان با نواختن طبل، آمدن پادشاه را به آگاهی همه میرساندند.
- پنج محل: این کاخ دارای ۵ طبقه و ۱۷۶ ستون است. طبقهی همکف ۸۴، طبقهی دوم ۵۶، طبقهی سوم ۲۰، طبقهی چهارم ۱۲ و طبقهی پنجم ۴ ستون دارد. در این کاخ آیینهایی همچون اجرای نمایش، اجرای موسیقی و رقصهای بومی برپا میشد.
- خانهی بیربال: این ساختمان خانهی «بیربال» وزیر و مشاور اکبرشاه بود.
- منار حیران یا برج فیل: این برج ۲۱/۳۴ متر بلندا دارد و بر روی آن ستارهها و ششضلعیهایی بهرنگ روشن کشیده شده است. در مرکز هر یک از این ستارهها و ششضلعیها نیز یک برجستگیهای سنگی همانند عاج فیل جای گرفته است.
دیگر بخشهای برجستهی شهر فاتحپور سیکری بر این پایهاند: ضرابخانه، دفترخانه، کارگاه پادشاهی، خزانه، حمام، اقامتگاههای داروغه، اقامتگاههای حکیم، اصطبل، کاروانسرا و...
نمای هوایی از بخشهایی از شهر - نگارهی ۱: Roman
نمای هوایی از مسجد جامع - نگارهی ۲: Davidkvision
سردر مسجد جامع - نگارهی ۳: Manfred Sommer
نمای بیرونی بلند دروازه - نگارهی ۴: Raffaele Nicolussi
نمای درونی بلند دروازه - نگارهی ۵: Manfred Sommer
نمای بیرونی دروازهی شاهی - نگارهی ۶: Manfred Sommer
نمای درونی دروازهی شاهی - نگارهی ۷: Manfred Sommer
دروازهی شمالی حیاط مسجد جامع - نگارهی ۸: Manfred Sommer
راهرو پیرامون حیاط مسجد جامع - نگارهی ۹: Manfred Sommer
درون مسجد جامع - نگارهی ۱۰: Manfred Sommer
آرامگاه شیخ سلیم چشتی - نگارهی ۱۱: Joachim_Hofmann
آرامگاه اسلام خان یکم - نگارهی ۱۲: A.Savin
تالار دیوان عام - نگارهی ۱۳: Manfred Sommer
راهرو پیرامون حیاط دیوان عام - نگارهی ۱۴: Anupamg
تالار دیوان خاص - نگارهی ۱۵: Milind Kulkarni
درون تالار دیوان خاص - نگارهی ۱۶: Manfred Sommer
بخشهایی از ستون تالار دیوان خاص - نگارهی ۱۷: TuAnh Nguyen
استخر تلالو آنوپ - نگارهی ۱۸: John McCabe
بخشهایی از کاخ جودا بای - نگارهی ۱۹: Anupamg
بخشهایی از کاخ جودا بای - نگارهی ۲۰: Martha de Jong-Lantink
بخشهایی از درون کاخ جودا بای - نگارهی ۲۱: Manfred Sommer
بخشهایی از درون کاخ جودا بای - نگارهی ۲۲: Manfred Sommer
نقارهخانه - نگارهی ۲۳: Don't just click pictures
پنج محل - نگارهی ۲۴: Manoj Gupta
درون پنج محل - نگارهی ۲۵: Gerd Eichmann
خانهی بیربال - نگارهی ۲۶: Vijay-Raj
درون خانهی بیربال - نگارهی ۲۷: Richard Lamprecht
منار حیران - نگارهی ۲۸: Manfred Sommer
خانهی مریم (اقامتگاه مریم الزمانی) - نگارهی ۲۹: Manfred Sommer
کاخ اکبر (اقامتگاه اکبرشاه) - نگارهی ۳۰: Ranjith Siji
دفترخانه - نگارهی ۳۱: Don't just click pictures
خزانه - نگارهی ۳۲: John McCabe
حمام - نگارهی ۳۳: Manfred Sommer
اصطبل فیلها - نگارهی ۳۴: Rupeshsarkar
اصطبل فیلها - نگارهی ۳۵: Manfred Sommer
بنمایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین