خانوادهی بازان Accipitridae، خانوادهای از راستهی بازسانان و از ردهی پرندگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۲۵۶ گونه است که در ۷۵ سرده دستهبندی شدهاند. تاکنون نزدیک به ۳۳ گونه از خانوادهی بازان نابود شده و از میان رفتهاند. بازان خانوادهای از پرندگان هستند که دربرگیرندهی عقابها، بازها، بازعقابها، شهبازها، بازگنجشکها، بازکوکوها، کورکورها، سنقرها، بازسنقرها، دالها، سارگپهها، پیغوها و کرکسهای جهان دیرین میشوند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان کرکس ریشدار، عقاب بندباز، عقاب فیلیپینی، دال معمولی، عقاب هارپی، عقاب طلایی، عقاب شاهی، قرقی، شهباز شمالی، سارگپهی معمولی، عقاب سرسفید و عقاب دمسفید را نام برد. گونههای خانوادهی بازان در همهی قارههای جهان بهجز جنوبگان یافت میشوند.
این پرندگان بالهایی بزرگ و پهن، چشمانی درشت و نوکی تیز، خمیده و قلابمانند دارند. همچنین آنان دارای پاهایی نیرومند و پنجههایی بلند، نوکتیز و خمیده هستند. گونههای جنگلی بیشتر بالهای کوتاه و دُمهای بلند دارند؛ ترکیبی که به آنان توانایی پیشروی میان درختان را میدهد. گونههایی که در زیستگاههای باز زندگی میکنند و با اوج گرفتن شکار میکنند، بیشتر بالهای بلند و پهن و دُمی کوتاه دارند؛ ترکیبی که به آنان توانایی پرواز در بازههای دراز را میدهد. این پرندگان دارای دُمهای گوناگونی همچون چهارگوش، گِرد، گوهای و دو شاخه هستند. همهی گونههای این خانواده بهجز برخی از کرکسها سری پوشیده از پَر دارند. آنان در بینایی و شنوایی بسیار نیرومندند، ولی در بویایی کمتوان هستند.
گونههای خانوادهی بازان آشیانهی خود را با شاخهها و ترکههای چوب در بلندای درختان یا صخرهها میسازند و هر سال نیز از آشیانهی سال پیش بهره میبرند. مادهها در بیشتر گونههای خانوادهی بازان بزرگتر از نرها هستند. بیشتر گونههای خانوادهی بازان روزگرد و شکارگر هستند، ولی گونههایی مانند کرکسها، دالها و سنقرها بیشتر لاشهخوارند. کورکور مرواریدی با وزن ۸۰ تا ۹۵ گرم و درازای ۲۰ تا ۲۳ سانتیمتر و بازگنجشک کوچک با وزن ۷۴ تا ۱۰۵ گرم و درازای ۲۳ تا ۲۷ سانتیمتر کوچکترین گونههای خانوادهی بازان و دال سیاه با وزن ۶/۳ تا ۱۴ کیلوگرم و درازای ۹۰ تا ۱۲۸ سانتیمتر بزرگترین گونهی خانوادهی بازان بهشمار میروند. در این نوشته که به بخش نخست خانوادهی بازان میپردازد با ۳۰ گونه (از ۲۰۸ گونه) آشنا میشویم.
زیرخانوادهی کورکوریان بالسیاه Elaninae
سردهی کورکورهای بالسیاه Elanus
نام: کورکور بالسیاه Black-winged kite
نام علمی: Elanus caeruleus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری، بیابانهای داغ، زمینهای کشتپذیر و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری غرب، جنوب و جنوب شرقی قارهی آسیا، جنوب غربی قارهی اروپا، شمال غربی و شمال شرقی قارهی آفریقا و زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۱۹۷ تا ۳۴۳ گرم، بدن به درازای ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: Daniel J. Field
نام: کورکور شانهسیاه Black-shouldered kite
نام علمی: Elanus axillaris
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) و زمینهای کشتپذیر کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۲۶۰ گرم برای نرها و ۳۰۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۳۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر
نگاره: Neal Hardwick
نام: کورکور دمسفید White-tailed kite
نام علمی: Elanus leucurus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای تندابی یا نمناک موسمی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، کرانههای گلی و پهنههای گلی میانکشندی، چراگاهها، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری کرانههای غربی کشور آمریکا و بیشتر کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و بخشهایی از آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۲۵۰ تا ۳۸۰ گرم، بدن به درازای ۳۵ تا ۴۳ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۸ تا ۱۰۲ سانتیمتر
نگاره: Ron Wolf
نام: کورکور بالنوشتهدار Letter-winged kite
نام علمی: Elanus scriptus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) در مرکز و جنوب غربی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۲۶۰ گرم برای نرها و ۳۱۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۳۴ تا ۳۷ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۴ تا ۱۰۰ سانتیمتر
نگاره: Jeremy Tscharke
سردهی کورکورهای دمقیچی Chelictinia
نام: کورکور دمقیچی Scissor-tailed kite
نام علمی: Chelictinia riocourii
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، دریاچههای آب شیرین موسمی و دورهای و بیابانهای داغ کشورهای بنین، بورکینافاسو، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، ساحل عاج، جیبوتی، اریتره، اتیوپی، گامبیا، غنا، کنیا، لیبریا، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سنگال، سومالی، سودان، توگو و اوگاندا در منطقهی ساحل در قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۱۱۰ گرم، بدن به درازای ۳۳ تا ۳۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۶۸ تا ۷۶ سانتیمتر
نگاره: -
سردهی کورکورهای مرواریدی Gampsonyx
نام: کورکور مرواریدی Pearl kite
نام علمی: Gampsonyx swainsonii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای تندابی یا نمناک موسمی نیمهگرمسیری یا گرمسیری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری آمریکای مرکزی و شمال، شرق و مرکز آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۸۰ تا ۹۵ گرم، بدن به درازای ۲۰ تا ۲۳ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۴۵ تا ۵۵ سانتیمتر
نگاره: Jorge Chinchilla A
زیرخانوادهی Gypaetinae
سردهی بازسُنقُرها Polyboroides
نام: بازسنقر آفریقایی African harrier-hawk
نام علمی: Polyboroides typus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، زمینهای کشتپذیر، کلانکشتزارها، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۵۰۰ تا ۹۵۰ گرم، بدن به درازای ۵۱ تا ۶۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۸ تا ۱۵۲ سانتیمتر
نگاره: C.Humphries
نام: بازسنقر ماداگاسکاری Madagascar harrier-hawk
نام علمی: Polyboroides radiatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، زمینهای کشتپذیر و کلانکشتزارهای کشور جزیرهای ماداگاسکار در شرق قارهی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۵۷ تا ۶۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۶ تا ۱۳۲ سانتیمتر
نگاره: Tony Knight
سردهی دالهای قوشی Gypohierax
نام: کرکس نخل Palm-nut vulture
نام علمی: Gypohierax angolensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، گرمدشتهای خشک، کلانکشتزارها و منطقههای شهری زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۱/۲ تا ۱/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۷ تا ۶۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۳۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر
نگاره: Tris Enticknap
سردهی کوچککرکسها Neophron
نام: کرکس مصری (کرکس لاشخور سفید یا مرغ فرعون) Egyptian vulture
نام علمی: Neophron percnopterus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای معتدل، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، بیابانهای داغ، زمینهای کشتپذیر، چراگاهها و منطقههای شهری جنوب، مرکز و غرب قارهی آسیا، جنوب قارهی اروپا و شمال قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۱/۵ تا ۲/۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۷ تا ۶۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۵ سانتیمتر
نگاره: Isidro J. Vera Perez
(آشنایی بیشتر با کرکس مصری)
سردهی مرغهای هما Gypaetus
نام: کرکس ریشدار (مرغ استخوانخوار یا هما) Bearded vulture
نام علمی: Gypaetus barbatus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای معتدل، سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، چراگاهها و منطقههای شهری جنوب، مرکز و غرب قارهی آسیا، منطقهی قفقاز، جنوب قارهی اروپا و همچنین شمال غربی، شرق و جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۴/۵ تا ۷/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۹۴ تا ۱۲۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۲۳۰ تا ۲۸۰ سانتیمتر
نگاره: Audrey Danesin
(آشنایی بیشتر با کرکس ریشدار)
زیرخانوادهی سارگپهعسلیان Perninae
سردهی بازکوکوها Aviceda
نام: بازکوکوی آفریقایی African cuckoo-hawk
نام علمی: Aviceda cuculoides
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) و کلانکشتزارهای زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۲۲۰ تا ۲۹۶ گرم، بدن به درازای ۳۸ تا ۴۳ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۵ تا ۹۵ سانتیمتر
نگاره: Koos Bosman
نام: بازکوکوی جردونی Jerdon's baza
نام علمی: Aviceda jerdoni
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری و کلانکشتزارهای جنوب و شمال شرقی کشور هند و کشورهای سریلانکا، نپال، بوتان، بنگلادش، جنوب چین، کامبوج، لائوس، میانمار، تایلند، ویتنام، برونئی، سنگاپور، فیلیپین، اندونزی و مالزی در جنوب و جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۳۵۰ گرم، بدن به درازای ۴۱ تا ۴۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۲۰ سانتیمتر
نگاره: Kong K S
نام: بازکوکوی سیاه Black baza
نام علمی: Aviceda leuphotes
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، زمینهای کشتپذیر، کلانکشتزارها و باغهای روستایی جنوب و شمال کشور هند و کشورهای سریلانکا، نپال، بوتان، بنگلادش، جنوب چین، کامبوج، لائوس، میانمار، تایلند، ویتنام، سنگاپور، اندونزی و مالزی در جنوب و جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱۶۸ تا ۲۲۴ گرم، بدن به درازای ۳۰ تا ۳۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۶۶ تا ۸۰ سانتیمتر
نگاره: Andrew Hunt
نام: بازکوکوی آرام Pacific baza
نام علمی: Aviceda subcristata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، گرمدشتهای خشک و رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) کشورهای استرالیا، اندونزی، پاپوآ گینهی نو، تیمور شرقی و جزایر سلیمان در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۲۶۰ تا ۴۵۰ گرم، بدن به درازای ۳۵ تا ۴۶ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۰ تا ۱۰۵ سانتیمتر
نگاره: Chris Tzaros
سردهی سارگپههای پهنبال Pernis
نام: سارگپهی عسلی اروپایی (سارگپهی جنگلی اروپایی) European honey buzzard
نام علمی: Pernis apivorus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای شمالی، جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری قارهی اروپا و بخشهایی از غرب قارهی آسیا (زمستانها: قارهی آفریقا)
اندازه: وزن ۷۹۰ تا ۹۴۰ گرم برای نرها و ۷۹۰ تا ۱۰۵۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۵۲ تا ۶۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۸ تا ۱۴۴ سانتیمتر
نگاره: -
نام: سارگپهی عسلی تاجدار (سارگپهی جنگلی تاجدار) Crested honey buzzard
نام علمی: Pernis ptilorhynchus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و کلانکشتزارهای جنوب، جنوب شرقی و شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۷۵۰ تا ۱۲۸۰ گرم برای نرها و ۹۵۰ تا ۱۴۹۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۵۲ تا ۶۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۵ تا ۱۵۵ سانتیمتر
نگاره: Fred Chang
سردهی سارگپهعسلیهای دُمدراز Henicopernis
نام: سارگپهی عسلی دمدراز Long-tailed honey buzzard
نام علمی: Henicopernis longicauda
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری کشورهای پاپوآ گینهی نو و اندونزی در جزیرهی گینهی نو و برخی گروهجزیرههای پیرامون آن در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۵۷۰ تا ۷۳۰ گرم، بدن به درازای ۵۰ تا ۶۱ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۰۵ تا ۱۴۰ سانتیمتر
نگاره: Shailesh Pinto
سردهی کورکورهای دُمتخت Lophoictinia
نام: کورکور دمتخت Square-tailed kite
نام علمی: Lophoictinia isura
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای خشک کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۵۰۰ تا ۶۵۰ گرم، بدن به درازای ۵۰ تا ۵۶ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۳۰ تا ۱۴۵ سانتیمتر
نگاره: Dean LaTray
سردهی کورکورهای دُمپرستویی Elanoides
نام: کورکور دمپرستویی Swallow-tailed kite
نام علمی: Elanoides forficatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی جنوب شرقی کشور آمریکا و شرق مکزیک در آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی (تا شرق پرو و شمال آرژانتین)
اندازه: وزن ۳۱۰ تا ۶۰۰ گرم، بدن به درازای ۵۰ تا ۶۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۲ تا ۱۳۶ سانتیمتر
نگاره: Fernando Burgalin Sequeria
سردهی کورکورهای سرخاکستری Leptodon
نام: کورکور سرخاکستری Gray-headed kite
نام علمی: Leptodon cayanensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای باتلاقی نیمهگرمسیری یا گرمسیری و گرمدشتهای نمناک جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی (تا شمال کشور آرژانتین)
اندازه: وزن ۴۱۰ تا ۶۰۵ گرم، بدن به درازای ۴۶ تا ۵۳ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۹۰ تا ۱۱۰ سانتیمتر
نگاره: Jorge Eduardo Ruano
سردهی کورکورهای نوکچنگکی Chondrohierax
نام: کورکور نوکچنگکی Hook-billed kite
نام علمی: Chondrohierax uncinatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و کلانکشتزارهای جنوب ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا و بخشهایی از کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی، جزیرههای دریای کارائیب و شمال آمریکای جنوبی (تا شمال آرژانتین)
اندازه: وزن ۲۱۵ تا ۳۹۷ گرم، بدن به درازای ۳۸ تا ۵۱ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۷۸ تا ۹۸ سانتیمتر
نگاره: Adriano Maciel
زیرخانوادهی عقابیان مارخور Circaetinae
سردهی عقابهای مارخور Circaetus
نام: عقاب مارخور پنجهکوتاه Short-toed snake eagle
نام علمی: Circaetus gallicus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای معتدل، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، بیابانهای داغ و چراگاههای شرق و جنوب قارهی اروپا، شمال غربی قارهی آفریقا، منطقهی ساحل صحرا در قارهی آفریقا، مرکز، غرب و جنوب قارهی آسیا و برخی جزیرههای کشور اندونزی در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱/۲ تا ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۹ تا ۷۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۲ تا ۱۹۵ سانتیمتر
نگاره: Pradeepkumar Devadoss
(آشنایی بیشتر با عقاب مارخور پنجهکوتاه)
نام: عقاب مارخور سینهسیاه Black-chested snake eagle
نام علمی: Circaetus pectoralis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و بیابانهای داغ کشورهای آنگولا، بوتسوانا، بوروندی، جمهوری آفریقای مرکزی، کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، اسواتینی، اتیوپی، کنیا، لسوتو، مالاوی، موزامبیک، نامیبیا، رواندا، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان جنوبی، سودان، تانزانیا، اوگاندا، زامبیا و زیمبابوه در مرکز، شرق و جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۱/۲ تا ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۳ تا ۷۱ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۰ تا ۱۸۵ سانتیمتر
نگاره: Pieter Verheij
نام: عقاب مارخور بودون Beaudouin's snake eagle
نام علمی: Circaetus beaudouini
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری کشورهای بورکینافاسو، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، ساحل عاج، گامبیا، غنا، گینه، کنیا، مالی، موریتانی، نیجر، نیجریه، سنگال، سودان جنوبی، سودان و اوگاندا در غرب و مرکز قارهی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۶۰ تا ۶۶ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۵۵ تا ۱۷۰ سانتیمتر
نگاره: Neil Hilton
نام: عقاب مارخور قهوهای Brown snake eagle
نام علمی: Circaetus cinereus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و بیابانهای داغ زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۱/۵ تا ۲/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۶ تا ۷۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۰ تا ۱۸۵ سانتیمتر
نگاره: Nigel Voaden
نام: عقاب مارخور نواری جنوبی Southern banded snake eagle
نام علمی: Circaetus fasciolatus
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری کرانههای کشورهای سومالی، کنیا، تانزانیا، موزامبیک، زیمبابوه و آفریقای جنوبی در شرق قارهی آفریقا (از جنوب کشور سومالی تا شمال شرقی استان کوازولو-ناتال کشور آفریقای جنوبی)
اندازه: وزن ۹۱۰ تا ۹۶۰ گرم، بدن به درازای ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۹ تا ۱۲۸ سانتیمتر
نگاره: Niall D Perrins
نام: عقاب مارخور نواری غربی Western banded snake eagle
نام علمی: Circaetus cinerascens
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک و نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها) و زمینهای کشتپذیر کشورهای سنگال، گامبیا و ساحل عاج در غرب قارهی آفریقا تا نیجریه، جمهوری دموکراتیک کنگو، سودان جنوبی، کنیا و اتیوپی در شرق قارهی آفریقا، همچنین کشورهای آنگولا، زامبیا، موزامبیک، زیمباوه، نامیبیا و بوتسوانا در جنوب قارهی آفریقا
اندازه: وزن ۱/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۵ تا ۶۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۴ سانتیمتر
نگاره: Nigel Voaden
سردهی عقابهای مارگیر Spilornis
نام: عقاب مارخور کاکلی Crested serpent eagle
نام علمی: Spilornis cheela
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، گرمدشتهای خشک، پایرودها، زمینهای کشتپذیر، کلانکشتزارها و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب، جنوب شرقی و شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۴۲۰ تا ۱۵۴۰ گرم برای نرها و ۵۶۰ تا ۱۸۲۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۴۱ تا ۷۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۹ تا ۱۶۹ سانتیمتر
نگاره: Sheau Torng Lim
نام: عقاب مارخور سولاوسی Sulawesi serpent eagle
نام علمی: Spilornis rufipectus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، زمینهای کشتپذیر و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری جزیرهی سولاوسی وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴۱ تا ۵۴ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۰۵ تا ۱۲۰ سانتیمتر
نگاره: Chien Lee
گونههای خانوادهی بازان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم) - (بخش هفتم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین