نام: کرکس ریش‌دار Bearded vulture
نام علمی: Gypaetus barbatus
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پرندگان
راسته: بازسانان
خانواده: بازان
زیرخانواده: Gypaetinae
سرده: مرغ‌های هما
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
پیدایش: دوره‌ی ائوسن (۵۵/۸ تا ۳۳/۹ میلیون سال پیش)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، سبزه‌زارهای معتدل، سبزه‌زارهای بلندی‌های نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی)، چراگاه‌ها و منطقه‌های شهری جنوب، مرکز و غرب قاره‌ی آسیا، منطقه‌ی قفقاز، جنوب قاره‌ی اروپا و همچنین شمال غربی، شرق و جنوب قاره‌ی آفریقا
زندگانی: ۲۱ سال (دربند ۴۵ سال)
سن بلوغ: نرها ۸/۹ سالگی و ماده‌ها ۷/۷ سالگی
زادآوری: تخم‌گذار، ۱ تا ۲ تخم، با ۵۳ تا ۶۰ روز زمان ماندن در تخم
خوراک: مغز استخوان لاشه‌ها (۷۰ تا ۹۰ درصد)، لاشه‌ی جانوران، همچنین گاهی شکار لاک‌پشت، پرندگان، پستانداران کوچک همچون خرگوش‌ها، خرگوش سنگی و مارموت‌ها
شکارگران: آدمی (جوجه‌ها: غراب معمولی، عقاب طلایی و دال معمولی)
رنگ: خاکستری تا سیاه با رگه‌های روشن در پشت و حنایی با رگه‌هایی به‌رنگ کرم در سر، سینه، شکم و پاها، دارای ماسکی سیاه و پرهایی ریش‌مانند بر چهره، همچنین دارای حلقه‌ای سرخ در پیرامون چشم‌ها
اندازه: وزن ۴/۵ تا ۷/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۹۴ تا ۱۲۵ سانتی‌متر، بازه‌ی میان دو سر بال‌ها ۲۳۰ تا ۲۸۰ سانتی‌متر
درباره‌ی جانور: کرکس ریش‌دار یا مرغ استخوان‌خوار Ossifrage یا هُما Homa، پرنده‌ای روزگرد و تک‌همسر است و به شیوه‌ی جفتی و همراه با جفت خود زندگی می‌کند. این پرندگان بال‌هایی بزرگ و پهن، گردنی با پَرهای بلند، چشمانی درشت و نوکی تیز، خمیده و قلاب‌مانند دارند. همچنین آنان دارای پاهایی نیرومند و پنجه‌هایی بلند، نوک‌تیز و خمیده هستند. این کرکس‌ها پاهایی پوشیده از پَر دارند و راه رفتن آنان اردک‌وار است. این کرکس‌ها در بینایی و شنوایی بسیار نیرومندند، ولی در بویایی کم‌توان هستند. کرکس‌های ریش‌دار پرندگانی سودمند هستند. آنان با خوردن لاشه‌ی جانوران، زمین را از بیماری و گندیدگی پاک‌سازی می‌کنند. کرکس ریش‌دار تنها پرنده‌ی مغز استخوان‌خوار زنده‌ی جهان است. دستگاه گوارش این پرنده می‌تواند تکه استخوان‌های بزرگ را به تندی گوارش کند. این پرنده استخوان‌های بزرگ را از بلندای ۵۰ تا ۱۵۰ متری رها می‌کند تا خرد شوند و مغز استخوان‌شان دست‌یافتنی شوند. کرکس‌های ریش‌دار می‌توانند آشیانه‌هایی بزرگ با ژرفای ۱۰۰ و پهنای ۲۵۰ سانتی‌متر بسازند. همچنین آنان قلمروخواه هستند. قلمرو آنان میان ۲۵۰ تا ۷۰۰ کیلومتر مربع گستردگی دارد.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - a-z-animals
نگاره: Audrey Danesin - Paolo Lombardo
گردآوری: فرتورچین
