خانوادهی مرغابیان Anatidae، خانوادهای از زیرراستهی غازسانیان، از راستهی غازسانان و از ردهی پرندگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۱۷۴ گونه است که در ۵۳ سرده دستهبندی شدهاند. تاکنون ۶۰ سرده از خانوادهی مرغابیان نابود شده و از میان رفتهاند. مرغابیان خانوادهای از پرندگان آبزی هستند که دربرگیرندهی اردکها، خوتکاها، فیلوشها، غازها و قوها میشوند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان قوی گنگ، قوی فریادکش، غاز خاکستری، اردک سیاهکاکل، مرغابی سرسبز، فیلوش شمالی، خوتکای معمولی، اردک اردهای، اردک ماهیخوار معمولی و اردک ماهیخوار سینهسرخ را نام برد. گونههای این خانواده در همهی قارههای جهان بهجز جنوبگان یافت میشوند. آنان در زیستگاههای آبی همچون دریاچهها، آبگیرها، جویبارها، رودها و مردابها زندگی میکنند.
این پرندگان بدنی پهن و کشیده دارند. همچنین آنان گردنی بلند و سری کوچک دارند. نوک این پرندگان پهن و از کراتین نرم با لایهای نازک از پوست ساخته شده است. گونههای این خانواده پاهایی کوتاه، نیرومند، چرمیمانند و بافتی پولکمانند دارند. انگشتان آنان دراز و پردهدار و دارای پنجههایی کوتاه و خمیده هستند. گونههای خانوادهی مرغابیان دارای بالهای کوتاه و نوکتیز و همچنین پرهای چرب هستند؛ زیرا پرها در زمانی که در آب هستند، خیس نشوند و این پرندگان پس از بیرون آمدن از آب، سنگین نشوند. بسیاری از گونههای این خانواده دارای دوریختی جنسی هستند؛ بهگونهای که نرها رنگ روشنتری در برابر مادهها دارند. اگرچه در گونههایی همچون تنجه بهشتی Tadorna variegata، مادهها روشنتر هستند. همچنین مادهها در برابر نرها صدای بمتری دارند.
گونههای خانوادهی مرغابیان در بزرگسالی گیاهخوار هستند و خوراک آنان دانهها، ریشهها، ساقهها، برگها و گلهای گیاهان آبزی است. هرچند برخی از گونهها ماهیان کوچک، سختپوستان، نرمتنان، بندپایان و حشرات آبزی نیز میخورند. گونههای سردهی اردکهای ماهیخوار Mergus، ماهیخوار بوده و دارای نوک دندانهدار هستند. آنان با نوک دندانهدار خود میتوانند ماهیگیری کنند. جوجههای برخی گونهها، بخش فراوانی از خوراکشان بیمهرگان است، با این همه در بزرگسالی گیاهخوار میشوند. بیشتر گونههای خانوادهی مرغابیان، تکهمسر هستند و کموبیش همهی گونهها در آب زادآوری میکنند. همچنین در بیشتر گونهها، مادهها آشیانه میسازند و نرها از قلمرو و پرندهی ماده دفاع میکنند. غاز کوتولهی آفریقایی با وزن ۲۶۰ تا ۲۹۰ گرم و درازای ۳۳ سانتیمتر و قوی شیپورچی با وزن ۷ تا ۱۳/۶ کیلوگرم و درازای ۱۳۸ تا ۱۸۰ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی مرغابیان بهشمار میروند. در این نوشته که به بخش نخست خانوادهی مرغابیان میپردازد با ۲۵ گونه (از ۱۶۴ گونه) آشنا میشویم.
زیرخانوادهی اردکیان سوتزن Dendrocygninae
سردهی اردکهای سوتزن یا اردکهای درختی Dendrocygna
نام: اردک سوتزن هند غربی (اردک سوتزن سیاهنوک یا کوبایی) West Indian whistling duck
نام علمی: Dendrocygna arborea
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، جنگلهای باتلاقی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، کرانههای لبشور، کولابهای شور و دریاچههای دریایی، زمینهای کشتپذیر و منطقههای ذخیرهسازی آب در کشورهای باهاما، کوبا، آنتیگوا و باربودا، جامائیکا و جمهوری دومینیکن، گروهجزیرهی پورتوریکو (از سرزمینهای فرادریایی آمریکا) و جزیرههای کیمن (از سرزمینهای فرادریایی بریتانیا) در دریای کارائیب
اندازه: وزن ۷۶۰ تا ۱۲۴۰ گرم برای نرها و ۸۰۰ تا ۱۳۲۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۴۸ تا ۵۸ سانتیمتر
نگاره: Zsombor Karolyi
نام: اردک سوتزن سرگردان Wandering whistling duck
نام علمی: Dendrocygna arcuata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، استخرها و مردابهای آب شیرین موسمی یا دورهای و دریاچههای آب شیرین کرانهای در کشورهای اندونزی، فیلیپین و تیمور شرقی در جنوب شرقی قارهی آسیا و کشورهای استرالیا و پاپوآ گینهی نو در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۴۵۳ تا ۹۷۶ گرم، بدن به درازای ۵۴ تا ۶۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: Stephen Murray
نام: اردک سوتزن شکمسیاه Black-bellied whistling duck
نام علمی: Dendrocygna autumnalis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها و همچنین زمینهای کشتپذیر در ایالتهای تگزاس، آریزونا و لوئیزیانا در جنوب کشور آمریکا و غرب، شرق و جنوب کشور مکزیک در آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی و بخشهایی از آمریکای جنوبی (تا شمال کشور آرژانتین)
اندازه: وزن ۶۵۲ تا ۱۰۲۰ گرم، بدن به درازای ۴۷ تا ۵۶ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۷۶ تا ۹۴ سانتیمتر
نگاره: Susan Elliott
نام: اردک سوتزن گندمگون Fulvous whistling duck
نام علمی: Dendrocygna bicolor
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی و زمینهای کشتپذیر بخشهایی از جنوب کشور آمریکا و کشور مکزیک در آمریکای شمالی، بخشهایی از آمریکای مرکزی، برخی جزیرههای دریای کارائیب، بخشهایی از آمریکای جنوبی، زیر صحرای بزرگ آفریقا و شبهقارهی هند در جنوب قارهی آسیا
اندازه: وزن ۷۴۸ تا ۱۰۵۰ گرم برای نرها و ۷۱۲ تا ۱۰۰۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۴۵ تا ۵۳ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۵ تا ۹۳ سانتیمتر
نگاره: Bill Schneider
نام: اردک سوتزن پردار Plumed whistling duck
نام علمی: Dendrocygna eytoni
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای معتدل، سبزهزارهای تندابی یا نمناک موسمی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین موسمی یا دورهای، منطقههای پالایش پساب و زمینهای کشاورزی تندابی موسمی در شرق، شمال و مرکز کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۵۸۰ تا ۱۴۰۰ گرم، بدن به درازای ۴۲ تا ۶۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۷۵ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: Enoch Bultreys
نام: اردک سوتزن خالدار Spotted whistling duck
نام علمی: Dendrocygna guttata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها و دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی در کشورهای فیلیپین و اندونزی در جنوب شرقی قارهی آسیا و کشورهای پاپوآ گینهی نو و استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۵۹۰ تا ۶۵۰ گرم برای نرها و ۶۱۰ تا ۸۶۰ گرم برای مادهها، بدن به درازای ۴۳ تا ۵۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۰ تا ۹۰ سانتیمتر
نگاره: Nico Angleys
نام: اردک سوتزن کوچک (اردک سوتزن هندی) Lesser whistling duck
نام علمی: Dendrocygna javanica
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، سبزهزارهای تندابی یا نمناک موسمی نیمهگرمسیری یا گرمسیری، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچههای آب شیرین همیشگی، دریاچههای آب شیرین کرانهای، زمینهای کشتپذیر، منطقههای ذخیرهسازی آب و آبگیرهای آبزیپروری در کشورهای پاکستان، هند، بنگلادش، نپال، بوتان، سریلانکا، چین، میانمار، تایلند، ویتنام، کامبوج، لائوس، برونئی، اندونزی، مالزی و سنگاپور در جنوب و جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۵۵۰ تا ۶۰۰ گرم، بدن به درازای ۴۲ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۷۰ تا ۷۴ سانتیمتر
نگاره: Richard Cook
نام: اردک سوتزن رخسفید White-faced whistling duck
نام علمی: Dendrocygna viduata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچههای آب شیرین همیشگی، دریاچههای آب شیرین موسمی یا دورهای، زمینهای کشتپذیر، منطقههای ذخیرهسازی آب و آبگیرهای آبزیپروری در آمریکای جنوبی و زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۶۸۵ تا ۸۲۰ گرم، بدن به درازای ۴۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۸۶ تا ۹۴ سانتیمتر
نگاره: Dominic Rollinson - Birding Ecotours
سردهی Thalassornis
نام: مرغابی پشتسفید White-backed duck
نام علمی: Thalassornis leuconotus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی و دریاچههای آب شیرین موسمی یا دورهای در کشورهای آنگولا، بوتسوانا، بوروندی، کامرون، چاد، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، اسواتینی، اتیوپی، کنیا، لسوتو، ماداگاسکار، مالاوی، مالی، موزامبیک، نامیبیا، نیجریه، رواندا، سنگال، آفریقای جنوبی، سودان جنوبی، تانزانیا، اوگاندا، زامبیا و زیمبابوه در زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۶۲۵ تا ۷۹۰ گرم، بدن به درازای ۴۳ سانتیمتر
نگاره: Krys Bailey
زیرخانوادهی غازیان Anserinae
سردهی قوها Cygnus
نام: قوی گنگ Mute swan
نام علمی: Cygnus olor
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچههای آب شیرین همیشگی، کرانههای لبشور، کولابهای شور و دریاچههای دریایی، دریاچههای آب شیرین کرانهای و زمینهای کشتپذیر در شمال و مرکز قارهی اروپا و کشورهای روسیه، قزاقستان، مغولستان، ترکمنستان، ازبکستان، هند، چین و ژاپن و همچنین جزیرهی تایوان در قارهی آسیا (زمستانها: جنوب قارهی اروپا و کشورهای افغانستان، ایران، عراق، کرهی شمالی و قرقیزستان در قارهی آسیا) (قوی گنگ به آمریکای شمالی، کشور استرالیا و جنوب قارهی آفریقا نیز برده شده و جانور بومی این سرزمینها بهشمار نمیرود.)
اندازه: وزن ۹/۲ تا ۱۴/۳ کیلوگرم برای نرها و ۷/۶ تا ۱۰/۶ کیلوگرم برای مادهها، بدن به درازای ۱۴۴ تا ۱۵۸ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۲۰۰ تا ۲۴۰ سانتیمتر (نرها بزرگترند.)
نگاره: ImagePerson
(آشنایی بیشتر با قوی گنگ)
نام: قوی سیاه Black swan
نام علمی: Cygnus atratus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، دریاچههای آب شیرین همیشگی، موسمی یا دورهای، کرانههای لبشور، کولابهای شور و دریاچههای دریایی، و دریاچههای آب شیرین کرانهای در کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۳/۷ تا ۹ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۰ تا ۱۴۲ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر
نگاره: Michael Fink
نام: قوی گردنسیاه Black-necked swan
نام علمی: Cygnus melancoryphus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچههای آب شیرین همیشگی، آبسنگهای صخرهای و صخرههای زیرکشندی، کرانههای شنی یا ریگی یا صخرهای آزاد زیرکشندی، کرانههای ماسهای و گلیماسهای زیرکشندی، جلبکهای دریایی یا کتانجک، علفهای دریایی (زیرآبی) و کرانههای لبشور، کولابهای شور و دریاچههای دریایی در کشورهای آرژانتین، برزیل، شیلی، اروگوئه و گروهجزیرهی فالکلند (از سرزمینهای فرادریایی بریتانیا) در آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۴/۶ تا ۸/۷ کیلوگرم برای نرها و ۳/۵ تا ۴/۴ کیلوگرم برای مادهها، بدن به درازای ۱۰۲ تا ۱۲۴ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۳۵ تا ۱۷۷ سانتیمتر
نگاره: Mason Maron
نام: قوی فریادکش Whooper swan
نام علمی: Cygnus cygnus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: دریاچههای آب شیرین همیشگی و زمینهای کشتپذیر در شمال قارههای اروپا و آسیا (زمستانها: منطقههای جنوبیتر)
اندازه: وزن ۷/۴ تا ۱۴ کیلوگرم (میانگین: ۹/۸ تا ۱۱/۴ کیلوگرم برای نرها و ۸/۲ تا ۹/۲ کیلوگرم برای مادهها)، بدن به درازای ۱۴۰ تا ۱۶۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۲۰۵ تا ۲۷۵ سانتیمتر
نگاره: Daniel
(آشنایی بیشتر با قوی فریادکش)
نام: قوی شیپورچی (قوی ترومپتزن) Trumpeter swan
نام علمی: Cygnus buccinator
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها و پایرودهای کشورهای کانادا و آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۷ تا ۱۳/۶ کیلوگرم (میانگین: ۱۰/۹ تا ۱۲/۷ کیلوگرم برای نرها و ۹/۴ تا ۱۰/۳ کیلوگرم برای مادهها)، بدن به درازای ۱۳۸ تا ۱۸۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۸۵ تا ۳۰۴/۸ سانتیمتر
نگاره: Matthew Garvin
نام: قوی توندرا (قوی کوچک) Tundra swan
نام علمی: Cygnus columbianus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای سرددشت، سبزهزارهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، زمینهای کشتپذیر و چراگاههای شمال بخش آسیایی کشور روسیه، شمال کشور کانادا، ایالت آلاسکا و جزیرهی گرینلند وابسته به کشور دانمارک (زمستانها: منطقههای جنوبیتر)
اندازه: وزن ۳/۴ تا ۹/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۵ تا ۱۵۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۸ تا ۲۱۱ سانتیمتر
نگاره: Roger Wasley
سردهی غازها یا کبودغازها Anser
نام: غاز سرنواری Bar-headed goose
نام علمی: Anser indicus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، زمینهای کشتپذیر و منطقههای ذخیرهسازی آب در کشورهای افغانستان، قرقیزستان، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان، مغولستان، روسیه (آسیای شرقی و میانه)، پاکستان، هند، نپال، بوتان، بنگلادش، چین، میانمار، تایلند و ویتنام در قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱/۸ تا ۳/۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۱ تا ۷۶ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۴۰ تا ۱۶۰ سانتیمتر
نگاره: Bailey McCahon
نام: غاز شاهنشاه (غاز امپراتور) Emperor goose
نام علمی: Anser canagicus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای سرددشت، دریاچههای آب شیرین همیشگی، پایرودها، کرانههای صخرهای، استخرهای کشندی و کرانههای لبشور، کولابهای شور و دریاچههای دریایی در ایالت آلاسکا در شمال غربی آمریکای شمالی و شمال شرقی کشور روسیه در شمال شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۲/۷ تا ۳/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۵ تا ۷۱ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۹ سانتیمتر
نگاره: Paul
نام: غاز راس Ross's goose
نام علمی: Anser rossii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای سرددشت، دریاچههای آب شیرین همیشگی، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، زمینهای کشتپذیر، چراگاهها و منطقههای ذخیرهسازی آب در کشورهای کانادا، آمریکا و مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۱/۲ تا ۱/۶ کیلوگرم برای نرها و ۱ تا ۱/۵ کیلوگرم برای مادهها، بدن به درازای ۵۹ تا ۶۴ سانتیمتر برای نرها و ۵۷ تا ۶۲ سانتیمتر برای مادهها، بازهی میان دو سر بالها ۱۱۳ تا ۱۱۶ سانتیمتر
نگاره: Marshall Iliff
نام: غاز برفی (غاز آبی) Snow goose
نام علمی: Anser caerulescens
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای سرددشت، سبزهزارهای معتدل، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، دلتاهای درونبومی همیشگی، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، شورمردابها (با سبزههای نمایان) و زمینهای کشتپذیر در جزیرهی گرینلند وابسته به کشور دانمارک و کشورهای کانادا، آمریکا و مکزیک در آمریکای شمالی و خاور دور کشور روسیه در شمال شرقی قارهی آسیا
اندازه: وزن ۱/۶ تا ۳/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۹ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۳۵ تا ۱۶۵ سانتیمتر
نگاره: Adi Rao
نام: غاز خاکستری Greylag goose
نام علمی: Anser anser
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای معتدل، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، تالابهای سرددشت (دربرگیرندهی استخرها و آبهای زودگذر برخاسته از آب شدن برفها)، زمینهای کشتپذیر و چراگاههای شمال قارههای اروپا و آسیا (زمستانها: جنوب قارههای اروپا و آسیا و شمال قارهی آفریقا)
اندازه: وزن ۲/۱ تا ۴/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۴ تا ۹۱ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۴۷ تا ۱۸۰ سانتیمتر
نگاره: Paul
(آشنایی بیشتر با غاز خاکستری)
نام: غاز قویی (غاز قونما یا قوغاز) Swan goose
نام علمی: Anser cygnoides
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، پایرودها، کرانههای گلی و پهنههای گلی میانکشندی، شورمردابها (با سبزههای نمایان) و زمینهای کشتپذیر در کشور مغولستان، شمال شرقی چین و خاور دور روسیه در شرق قارهی آسیا (زمستانها: مرکز و شرق کشور چین)
اندازه: وزن ۲/۸ تا ۳/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۸۱ تا ۹۴ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۶۰ تا ۱۸۵ سانتیمتر
نگاره: Thomas Doebel
نام: غاز پازرد تایگا Taiga bean goose
نام علمی: Anser fabalis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای شمالی، سبزهزارهای سرددشت، تالابهای سرددشت (دربرگیرندهی استخرها و آبهای زودگذر برخاسته از آب شدن برفها)، زمینهای کشتپذیر و چراگاههای شمال قارههای اروپا و آسیا (زمستانها: جنوب قارههای اروپا و آسیا)
اندازه: وزن ۱/۷ تا ۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۸ تا ۹۰ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۴۰ تا ۱۷۴ سانتیمتر
نگاره: Oleg Nabrovenkov
نام: غاز پاصورتی Pink-footed goose
نام علمی: Anser brachyrhynchus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای سرددشت، پایرودها، کرانههای صخرهای، استخرهای کشندی، زمینهای کشتپذیر و چراگاههای شرق جزیرهی گرینلند وابسته به کشور دانمارک، کشور ایسلند، گروهجزیرهی سوالبارد وابسته به کشور نروژ و گروهجزیرهی نوایا زملیا وابسته به کشور روسیه (زمستانها: کشورهای بریتانیا، ایرلند، هلند و غرب دانمارک در شمال غربی قارهی اروپا)
اندازه: وزن ۱/۸ تا ۳/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۰ تا ۷۵ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۳۵ تا ۱۷۰ سانتیمتر
نگاره: Jared Clarke
نام: غاز پیشانیسفید بزرگ Greater white-fronted goose
نام علمی: Anser albifrons
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارهای سرددشت، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، تالابهای سرددشت (دربرگیرندهی استخرها و آبهای زودگذر برخاسته از آب شدن برفها)، پایرودها، کرانههای لبشور، کولابهای شور و دریاچههای دریایی، زمینهای کشتپذیر و چراگاههای شمال کشورهای روسیه و کانادا، شمال ایالت آلاسکا و شمال جزیرهی گرینلند وابسته به کشور دانمارک در شمال قارهی آسیا و شمال آمریکای شمالی (زمستانها: قارههای آسیا و اروپا و جنوب آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۱/۹ تا ۳/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۴ تا ۸۱ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۳۰ تا ۱۶۵ سانتیمتر
نگاره: Alex Lamoreaux
نام: غاز پیشانیسفید کوچک Lesser white-fronted goose
نام علمی: Anser erythropus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای زیرشمالگانی، سبزهزارهای سرددشت، سبزهزارهای معتدل، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرندهی آبشارها)، خلاشها، مردابها، باتلاقها، پودابها و پودهزارها، دریاچهها، استخرها و مردابهای آب شیرین همیشگی، تالابهای سرددشت (دربرگیرندهی استخرها و آبهای زودگذر برخاسته از آب شدن برفها)، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، زمینهای کشتپذیر و چراگاههای شمال قارههای آسیا و اروپا (زمستانها: جنوب قارههای آسیا و اروپا)
اندازه: وزن ۲ تا ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۳ تا ۶۶ سانتیمتر، بازهی میان دو سر بالها ۱۲۰ تا ۱۳۵ سانتیمتر
نگاره: You-Sheng Lin
گونههای خانوادهی مرغابیان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم) - (بخش ششم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین