خانواده‌ی منقارماهیان Belonidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی پرنده‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی منقارماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۴۷ گونه است که در ۱۰ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان سوزن‌ماهی، سوزن‌ماهی تخت و تازی‌ماهی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی منقارماهیان در آب‌های گرمسیری، نیمه‌گرمسیری و معتدل سراسر جهان زندگی می‌کنند. آنان بیشتر در آب‌های کرانه‌ای و نزدیک به روی آب یافت می‌شوند و به درون پای‌رودها می‌روند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور و آب شیرین نیز یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی دراز، استوانه‌ای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان آرواره‌هایی باریک و بسیار کشیده همانند نوک پرندگان و دندان‌هایی ریز و بسیار تیز دارند. باله‌های منقارماهیان خار ندارند و باله‌های پشتی و مخرجی آنان نیز در نزدیکی باله‌ی دُمی‌شان جای گرفته‌اند. خط جانبی از بخش باله‌های سینه‌ای، شیب پیدا کرده و سپس یک‌راست در پهلوها کشیدگی پیدا می‌کند. رنگ پشت این ماهیان سبز یا آبی و رنگ شکم‌شان نقره‌ای است. بیشتر آنان در پهلوهای‌شان نواری تیره داشته و بخش گوشتی آرواره‌ی پایینی آنان نیز به‌رنگ سرخ و نارنجی است.
منقارماهیان شناگرانی چابک و پُرشتاب هستند و می‌توانند با سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت به بیرون از آب پرش کنند، به‌ویژه اگر در تاریکی با نور برانگیخته شوند. از آن‌جایی که این ماهیان در نزدیکی روی آب شنا می‌کنند، به‌جای دور زدن قایق ماهیگیران، از روی آن‌ها می‌پرند و اگر با ماهیگیرانی که در تاریکی شب سرگرم کارند برخورد ناگهانی داشته باشند، می‌توانند آنان را به‌سختی زخمی کنند. منقارماهیان گوشت‌خوار هستند و خوراک‌شان ماهیان کوچک است. Belonion dibranchodon (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۴/۸ سانتی‌متر و سوزن‌ماهی آگوهون با درازای ۱۵۳ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی منقارماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۳ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Ablennes

نام: سوزن‌ماهی تخت Flat needlefish
نام علمی: Ablennes hians
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری همه‌ی اقیانوس‌های جهان، میان مدارهای ۴۳ درجه‌ی شمالی تا ۳۷ درجه‌ی جنوبی و ۱۸۰ درجه‌ی غربی تا ۱۸۰ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس اطلس: از کشور جزیره‌ای کیپ ورد و کشور سنگال تا کشور نامیبیا در غرب قاره‌ی آفریقا؛ غرب اقیانوس اطلس: از شاخاب چساپیک در ایالت مریلند کشور آمریکا، گروه‌جزیره‌ی برمودا (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) و شمال شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی، دربرگیرنده‌ی دریای کارائیب؛ سراسر اقیانوس هند؛ غرب اقیانوس آرام: از جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا کشورهای جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و کشورهای استرالیا و تووالو در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شرق اقیانوس آرام: از کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی تا کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۴/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Gaell Mainguy

سرده‌ی Belone

نام: سوزن‌ماهی Garfish
نام علمی: Belone belone
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۲۲ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۵ درجه‌ی شمالی تا ۱۴ درجه‌ی شمالی و ۳۲ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور فرانسه در غرب قاره‌ی اروپا تا گروه‌جزیره‌های آزور و مادیرا وابسته به کشور پرتغال و گروه‌جزیره‌ی قناری وابسته به کشور اسپانیا تا کشور جزیره‌ای کیپ ورد در غرب قاره‌ی آفریقا؛ همچنین دریاهای مدیترانه، سیاه، آزوف و بالتیک)
اندازه: وزن ۱/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۴ سانتی‌متر
نگاره: Erling Svensen

سرده‌ی Platybelone

نام: سوزن‌ماهی دم‌تیغه‌ای Keeltail needlefish
نام علمی: Platybelone argalus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوی اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجه‌ی شمالی تا ۲۹ درجه‌ی جنوبی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۳۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی؛ دربرگیرنده‌ی کشور جزیره‌ای باهاما، شاخاب مکزیک و دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Michael Gallo

سرده‌ی Strongylura

نام: تام‌دراز آب شیرین Freshwater longtom
نام علمی: Strongylura krefftii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری رودهای قاره‌های آسیا و اقیانوسیه، میان مدارهای ۴ درجه‌ی جنوبی تا ۲۴ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (جزیره‌ی گینه‌ی نو و کشور استرالیا)
اندازه: بدن به درازای ۸۵ سانتی‌متر
نگاره: Ryan Francis

نام: سوزن‌ماهی اطلس Atlantic needlefish
نام علمی: Strongylura marina
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۵ درجه‌ی شمالی تا ۹ درجه‌ی جنوبی و ۸۸ درجه‌ی غربی تا ۳۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت مین در شمال شرقی کشور آمریکا و شمال شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۱ سانتی‌متر
نگاره: NOAA Photo Library

نام: -
نام علمی: Strongylura anastomella
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (از کشور ژاپن تا جزیره‌ی تایوان در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Patrick Randall

نام: سوزن‌ماهی باله‌سرخ Redfin needlefish
نام علمی: Strongylura notata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۳ درجه‌ی شمالی تا ۸ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۶۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های کشور مکزیک در شرق آمریکای شمالی، کرانه‌های کشورهای بلیز و هندوراس در شرق آمریکای مرکزی و کرانه‌های کشورهای جزیره‌ای کوبا و جامائیکا در دریای کارائیب؛ گزارش شده از گروه‌جزیره‌ی برمودا (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا))
اندازه: بدن به درازای ۶۱ سانتی‌متر
نگاره: Florent Charpin

نام: سوزن‌ماهی آب‌سنگی Reef needlefish
نام علمی: Strongylura incisa
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۴ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از کشور جزیره‌ای مالدیو و گروه‌جزیره‌ی نیکوبار وابسته به کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا تا کشورهای جزیره‌ای فیجی و ساموآ در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Derek Haslam

سرده‌ی Tylosurus

نام: سوزن‌ماهی آگوهون Agujon needlefish
نام علمی: Tylosurus acus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۳ درجه‌ی شمالی تا ؟ درجه‌ی جنوبی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۳۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: از ایالت ماساچوست کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی؛ شرق اقیانوس اطلس: کرانه‌های کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا و دریای مدیترانه)
اندازه: وزن ۳/۷ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۳ سانتی‌متر
نگاره: Dennis Rabeling

نام: تازی‌ماهی دریای سرخ Red Sea houndfish
نام علمی: Tylosurus choram
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس هند (دریای سرخ تا شاخاب عمان؛ همچنین شرق دریای مدیترانه از راه کانال سوئز)
اندازه: بدن به درازای ۱۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Nico K. Michiels

نام: تازی‌ماهی Houndfish
نام علمی: Tylosurus crocodilus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۳ متری آب‌های گرمسیری همه‌ی اقیانوس‌های جهان، میان مدارهای ۲۱ درجه‌ی شمالی تا ۱ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام: از دریای سرخ و شاخاب فارس و کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا تا جزیره‌های پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه؛ غرب اقیانوس اطلس: از ایالت نیوجرسی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی؛ شرق اقیانوس اطلس: کرانه‌های کشورهای کامرون، لیبریا، سنگال، گینه و کیپ ورد و همچنین جزیره‌ی اسنشن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در غرب قاره‌ی آفریقا؛ ثبت شده از دریای مدیترانه)
اندازه: وزن ۶/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Kris Bruland

نام: تام‌دراز تنومند Stout longtom
نام علمی: Tylosurus gavialoides
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ؟ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۲ درجه‌ی جنوبی تا ۳۵ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: Ian Shaw

سرده‌ی Xenentodon

نام: سوزن‌ماهی آب شیرین Freshwater garfish
نام علمی: Xenentodon cancila
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲ متری آب‌های گرمسیری رودهای قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۳۸ درجه‌ی شمالی تا ۵ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (رودهای کشورهای هند و سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا تا رود مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Guerin Nicolas

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین