خانوادهی گربهماهیان بانجو Aspredinidae، خانوادهای از راستهی گربهماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۴۷ گونه است که در ۱۳ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان بانجو نواری و گربهماهی بانجو را نام برد. گونههای خانوادهی گربهماهیان بانجو در زیستگاههای آب شیرین منطقههای گرمسیری آمریکای جنوبی زندگی میکنند. آنان در سراسر رودهای اصلی گرمسیری آمریکای جنوبی همانند ماگدالنا، اورینوکو، آمازون، سائو فرانسیسکو، پاراگوئه-پارانا و اروگوئه زندگی میکنند. همچنین گونههای سردهی Bunocephalus در رودهای غرب رشتهکوه آند همچون آتراتو، سن خوان و پاتیا یافت میشوند. بیشتر گونههای این خانواده در زیستگاههای آب شیرین زندگی میکنند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند.
این جانوران بدنی کشیده، باریک، استوانهای و بدون پولک دارند. همچنین آنان چشمانی کوچک و سبیلکهایی در نزدیکی دهانشان دارند. این ماهیان میتوانند با این سبیلکها خوراک خود را در آبهای تیره و کدر و همچنین در شنها و ماسهها پیدا کنند. گربهماهیان بانجو دارای سری بزرگ و تخت یا فرورفته هستند. بدن باریک و سر بزرگ برخی از گونههای این خانواده همانند ساز زهی بانجو است، از همین روی به آنان بانجو گفته میشود. گونههای خانوادهی گربهماهیان بانجو بدون بالهی چربی هستند. بیشتر آنان همهچیزخوارند و خوراک آنان بیمهرگان آبزی و خشکیزی و مواد آلی آواری است. Micromyzon akamai (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱/۶ سانتیمتر و Aspredo aspredo (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۳۸/۳ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی گربهماهیان بانجو بهشمار میروند. در این نوشته با ۹ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
زیرخانوادهی Aspredininae
سردهی Platystacus
نام: بانجو نواری Banded banjo
نام علمی: Platystacus cotylephorus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری پایرودها و رودهای آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی (از کشور ونزوئلا تا شمال کشور برزیل)
اندازه: بدن به درازای ۳۱/۸ سانتیمتر
نگاره: Enjoy!fish
زیرخانوادهی Bunocephalinae
سردهی Amaralia
نام: -
نام علمی: Amaralia hypsiura
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۳ سانتیمتر
نگاره: Frank Schäfer
نام: -
نام علمی: Amaralia oviraptor
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پاراگوئه در کشورهای برزیل، پاراگوئه و شمال آرژانتین و زهکشی رود پارانا در کشورهای آرژانتین و برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۳ سانتیمتر
نگاره: -
سردهی Bunocephalus
نام: گربهماهی بانجو Banjo catfish
نام علمی: Bunocephalus coracoideus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون در کشورهای بولیوی، برزیل، پرو و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتیمتر
نگاره: Peter Rockstroh
نام: -
نام علمی: Bunocephalus verrucosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون و رودهای کشورهای گویان، سورینام و گویان فرانسه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۹/۸ سانتیمتر
نگاره: Sojapat
زیرخانوادهی Hoplomyzontinae
سردهی Dupouyichthys
نام: -
نام علمی: Dupouyichthys sapito
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود ماگدالنا و حوضهی دریاچهی ماراکایبو در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳ سانتیمتر
نگاره: Ictiologia Universidad Católica de Oriente
سردهی Hoplomyzon
نام: -
نام علمی: Hoplomyzon sexpapilostoma
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود اورینوکو در کشور ونزوئلا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۲ سانتیمتر
نگاره: Zoopet
سردهی Xyliphius
نام: -
نام علمی: Xyliphius barbatus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای معتدل حوضهی رودهای پاراگوئه و پارانا در کشور آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۹/۹ سانتیمتر
نگاره: -
نام: -
نام علمی: Xyliphius lepturus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود آمازون بالایی و حوضهی رود اورینوکو در کشورهای کلمبیا، اکوادور و ونزوئلا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۲ سانتیمتر
نگاره: Jung
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین