خانوادهی کوسهماهیان دمدراز Alopiidae، خانوادهای از راستهی کوسهسانان و از ردهی غضروفماهیان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۳ گونه است که در ۱ سرده دستهبندی شدهاند. تاکنون ۱۳ گونه از خانوادهی کوسهماهیان دمدراز نابود شده و از میان رفتهاند. گونههای خانوادهی کوسهماهیان دمدراز در آبهای گرمسیری و معتدل همهی اقیانوسهای جهان زندگی میکنند. این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان سری کوتاه، بینی مخروطیمانند و دهانی کوچک و زیرین دارند. گونههای این خانواده ۳ تا ۵ شکاف آبششی دارند که در کنار پایهی بالهی سینهای باز میشوند. این کوسهها بالههای پشتی کوچک و بالههای سینهای بزرگ و خمیده دارند. همچنین آنان بالهی دُمی دگربالهای یا هتروسرکال (ناهمسان) دارند. لوب بالایی بالهی دمی آنان بسیار بلند است و میتواند به اندازهی سراسر بدنشان درازا داشته باشد. این کوسهها با کوبیدن بالهی دمی دراز و تازیانهمانندشان به بدن شکار، آنان را بیهوش میکنند. گونههای خانوادهی کوسهماهیان دمدراز از انگشتشمار کوسههایی هستند که همچون دلفینها پرشهای بسیار بلندی به بیرون از آب میکنند. هر سه گونهی این خانواده دریازی و تنهازیست هستند و خوراک آنان ماهیان همچون آبیماهی، ماهی تن (جوانان) و ماهی خالخالی، نرمتنان همانند ماهی مرکب و سپیداج، سختپوستان و گاهی پرندگان دریایی است. در این نوشته با ۳ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی کوسههای دُمدراز Alopias
نام: دمدراز پلاژیک Pelagic thresher
نام علمی: Alopias pelagicus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۰۰ (بیشتر ۰ تا ۱۵۰) متری آبهای گرمسیری اقیانوسهای هند و آرام، میان مدارهای ۴۰ درجهی شمالی تا ۴۲ درجهی جنوبی و ۱۶ درجهی شرقی تا ۷۰ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (دریای سرخ، دریای عرب و کرانههای کشورهای مالدیو، سومالی، آفریقای جنوبی، غرب استرالیا، چین و ژاپن، جزیرهی تایوان، گروهجزیرهی کالدونیای نو (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه)، جزیرهی تاهیتی از گروهجزیرهی انجمن وابسته به پلینزی فرانسه (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه) و گروهجزیرهی هاوایی؛ شرق اقیانوس آرام: شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی و گروهجزیرهی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۸۸/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۲۸ سانتیمتر برای نرها و ۳۸۳ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Jason Isley
(آشنایی بیشتر با دمدراز پلاژیک)
نام: دمدراز چشمدرشت Bigeye thresher
نام علمی: Alopias superciliosus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۷۳۰ متری (بیشتر ۰ تا ۱۰۰ متری) آبهای نیمهگرمسیری سراسر اقیانوسهای جهان (غرب اقیانوس اطلس: در کرانههای ایالت نیویورک کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا جنوب برزیل در شرق آمریکای جنوبی، همچنین کرانههای جزیرههای دریای کارائیب، شرق اقیانوس اطلس: در کرانههای کشور پرتغال در جنوب غربی قارهی اروپا تا آنگولا در جنوب غربی قارهی آفریقا، همچنین کرانههای کشورهای دریای مدیترانه، غرب اقیانوس هند: در کرانههای کشورهای پیرامون دریای عرب، کشور جزیرهای ماداگاسکار و کشور آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا، اقیانوس آرام: در کرانههای کشور ژاپن و جزیرهی تایوان در شرق قارهی آسیا و کشورهای استرالیا و نیوزیلند و گروهجزیرهی کالدونیای نو (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه) در قارهی اقیانوسیه و شرق تا گروهجزیرهی هاوایی، جنوب ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا و شرق مکزیک در شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی و گروهجزیرهی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۳۶۳/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۸۸ سانتیمتر
نگاره: J-M Ghislain
(آشنایی بیشتر با دمدراز چشمدرشت)
نام: دمدراز معمولی Common thresher
نام علمی: Alopias vulpinus
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۶۵۰ (بیشتر ۰ تا ۲۰۰) متری آبهای گرمسیری و معتدل همهی اقیانوسهای جهان، میان مدارهای ۷۴ درجهی شمالی تا ۵۸ درجهی جنوبی و ۱۸۰ درجهی غربی تا ۱۸۰ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: از استان نیوفاندلند و لابرادور کشور کانادا تا شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی؛ شرق اقیانوس اطلس: از دریای شمال و جزیرههای بریتانیا در شمال قارهی اروپا تا کشور غنا و همچنین از آنگولا تا آفریقای جنوبی در غرب قارهی آفریقا، دربرگیرندهی دریای مدیترانه و دریای سیاه و کرانههای گروهجزیرههای مادیرا و آزور وابسته به کشور پرتغال؛ اقیانوسهای هند و آرام: از کشور تانزانیا در شرق قارهی آفریقا تا کشورهای هند و مالدیو، کشور ژاپن و شبهجزیرهی کره تا جنوب شرقی کشور چین، جزیرهی سوماترای کشور اندونزی، شرق کشور استرالیا و کشور نیوزیلند و همچنین کرانههای شماری از جزیرههای اقیانوس آرام همچون گروهجزیرهی کالدونیای نو (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه)، گروهجزیرهی انجمن وابسته به پلینزی فرانسه (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه)، جزیرههای لاین و گروهجزیرهی هاوایی؛ شرق اقیانوس آرام: از استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا در غرب آمریکای شمالی تا کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی، دربرگیرندهی شاخاب کالیفرنیا)
اندازه: وزن ۳۴۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۷۳ سانتیمتر برای نرها و ۵۴۹ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Klaus Stiefel
(آشنایی بیشتر با دمدراز معمولی)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity - fishbase
گردآوری: فرتورچین