خانواده‌ی صندوق‌ماهیان ژرفازی Aracanidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی صندوق‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی چهاردندان‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۱۴ گونه است که در ۶ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۱ سرده از خانواده‌ی صندوق‌ماهیان ژرفازی نابود شده و از میان است. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان صندوق‌ماهی هموار شرقی و صندوق‌ماهی نوارسفید را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی صندوق‌ماهیان ژرفازی در آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام، به‌ویژه پیرامون کشور استرالیا زندگی می‌کنند. این جانوران بدنی مکعب‌مانند، بیضی یا گِرد و پوشیده از پولک دارند. پولک‌های آنان بیشتر شش‌ضلعی هستند و بر روی لاکی سه‌گوش، سفت و صندوق‌مانند جای گرفته‌اند. از آن‌جا که این لاک سنگین است، جنبش و شنای آنان آهسته و همانند پارو زدن است. گونه‌های این خانواده دهانی کوچک و باله‌ی دُمی گِرد دارند. چشم‌ها دور از دهان و در بالای سر جای دارند. باله‌های پشتی و مخرجی این ماهیان نزدیک باله‌ی دُمی‌شان جای گرفته‌اند. همچنین آنان بدون باله‌های شکمی و بدون خار در باله‌های‌شان هستند. گونه‌های این خانواده همگی دریازی هستند و خوراک‌شان بی‌مهرگان کفزی و جلبک است. Kentrocapros eco (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱۰/۴ سانتی‌متر و صندوق‌ماهی هموار شرقی با درازای ۳۷ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی صندوق‌ماهیان ژرفازی به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۶ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی Anoplocapros
نام: صندوق‌ماهی هموار غربی Western smooth boxfish
نام علمی: Anoplocapros amygdaloides
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۱۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس هند (کرانه‌های ایالت استرالیای غربی و ایالت استرالیای جنوبی در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Sascha Schultz
نام: صندوق‌ماهی هموار شرقی Eastern smooth boxfish
نام علمی: Anoplocapros inermis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۳۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام
اندازه: بدن به درازای ۳۷ سانتی‌متر
نگاره: John Turnbull
نام: صندوق‌ماهی نوارسفید White-barred boxfish
نام علمی: Anoplocapros lenticularis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۲۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس هند (کرانه‌های ایالت استرالیای غربی و ایالت استرالیای جنوبی در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۳ سانتی‌متر
نگاره: Ron DeCloux
سرده‌ی Aracana
نام: گاوماهی راه‌راه Striped cowfish
نام علمی: Aracana aurita
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۰۰ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس هند (کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Ian Shaw
نام: گاوماهی آراسته Ornate cowfish
نام علمی: Aracana ornata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۶۰ (بیشتر ؟ تا ۲۰) متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس هند (کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Andrea McIntyre
سرده‌ی Caprichthys
نام: صندوق‌ماهی سفت Rigid boxfish
نام علمی: Caprichthys gymnura
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۰ تا ۲۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس هند (کرانه‌های ایالت استرالیای غربی و ایالت استرالیای جنوبی در جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتی‌متر
نگاره: Kevin Smith
بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین
