خانوادهی خروسکماهیان Triglidae، خانوادهای از زیرراستهی زمینکنماهیسانیان، از راستهی عقربماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان خروسکماهیها و رابینها را نام برد. گونههای خانوادهی خروسکماهیان در آبهای معتدل و گرمسیری سراسر جهان زندگی میکنند. آنان کفزی هستند و تا ژرفای ۲۰۰ متری یافت میشوند. اگرچه میتوان آنان را در آبهای بسیار کمژرف نیز پیدا کرد. همچنین آنان دریازی هستند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند. این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از پولک دارند. هرچند سر و گونههای آنان بدون پولک هستند. خروسکماهیها سری استخوانی همانند کلاه کاسکت، دو بالهی پشتی و دو بالهی سینهای بزرگ دارند. از هر یک از بالههای سینهای این ماهیان ۲ یا ۳ پرتو انگشتمانند یا پامانند جدا شدهاند. این پرتوها همانند پاهای خرچنگ هستند و خروسکماهیها این اندامهای حسی را برای یافتن و چشیدن خوراک بهکارگیری میکنند. پاهای این ماهیان پوشیده از پرزهای حسیست و این پرزها دارای گیرندههای چشایی هستند. گونههای خانوادهی خروسکماهیان گوشتخوار هستند و خوراک آنان بیشتر سختپوستان و کمتر ماهیان و نرمتنان است. خروسکماهی بالخالدار با درازای ۱۵/۴ سانتیمتر و خروسکماهی توب با درازای ۸۲/۸ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونهی خانوادهی خروسکماهیان بهشمار میروند. در این نوشته با ۲۵ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
زیرخانوادهی Prionotinae
سردهی Prionotus
نام: رابین دریایی شمالی Northern searobin
نام علمی: Prionotus carolinus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۱۷۰ متری آبهای معتدل غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۶ درجهی شمالی تا ۱۰ درجهی شمالی و ۹۸ درجهی غربی تا ۶۰ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از استان نوا اسکوشیای کشور کانادا تا مرکز ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی؛ دربرگیرندهی شاخاب مکزیک)
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتیمتر
نگاره: Neil DeMaster
نام: رابین دریایی راهراه Striped searobin
نام علمی: Prionotus evolans
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۱۸۰ (بیشتر ۲۰ تا ۷۰) متری آبهای معتدل غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۶ درجهی شمالی تا ۲۶ درجهی شمالی و ۸۲ درجهی غربی تا ۶۳ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از استان نوا اسکوشیای کشور کانادا تا شمال ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۱/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۵ سانتیمتر
نگاره: lnlmogden
نام: خروسکماهی گالاپاگوس Galapagos gurnard
نام علمی: Prionotus miles
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس آرام (کرانههای گروهجزیرهی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر
نگاره: Frank Krasovec
نام: رابین دریایی دمنواری Bandtail searobin
نام علمی: Prionotus ophryas
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۷۱ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۹ درجهی شمالی و ۹۸ درجهی غربی تا ۵۹ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از شمال ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا تا کشور ونزوئلا در شرق آمریکای شمالی؛ دربرگیرندهی کشور باهاما، شاخاب مکزیک و گروهجزیرهی آنتیل)
اندازه: وزن ۲۷۵ گرم، بدن به درازای ۲۷ سانتیمتر
نگاره: Kevin Bryant
نام: رابین دریایی بالآبی Bluewing searobin
نام علمی: Prionotus punctatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۹۰ (بیشتر ۱۸ تا ۷۰) متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۲۶ درجهی شمالی تا ۵۳ درجهی جنوبی و ۹۸ درجهی غربی تا ۳۴ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از کشور بلیز در آمریکای مرکزی و کشور جزیرهای جامائیکا در دریای کارائیب تا دریای آرژانتین در جنوب آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۱۱۴ گرم، بدن به درازای ۴۵ سانتیمتر
نگاره: Thomas Menut
نام: رابین دریایی خالآبی Bluespotted searobin
نام علمی: Prionotus roseus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۱۸۳ متری آبهای گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۳۴ درجهی جنوبی و ۹۸ درجهی غربی تا ۳۴ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا و شمال شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتیمتر
نگاره: Kevin Bryant
نام: رابین دریایی بالسیاه Blackwing searobin
نام علمی: Prionotus rubio
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۱ تا ۱۳ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۱۹ درجهی شمالی و ۹۸ درجهی غربی تا ۷۰ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا تا کشور جزیرهای کوبا در دریای کارائیب؛ و پیرامون شاخاب مکزیک تا ایالت تگزاس کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتیمتر
نگاره: Logan Crees
نام: رابین دریایی پلنگی Leopard searobin
نام علمی: Prionotus scitulus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۴۵ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۸ درجهی شمالی تا ۲۴ درجهی شمالی و ۹۸ درجهی غربی تا ۵۹ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت ویرجینیا تا جنوب ایالت فلوریدای کشور آمریکا و شمال و شرق شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر
نگاره: Squidpastry
نام: رابین دریایی سربزرگ Bighead searobin
نام علمی: Prionotus tribulus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۱۸۳ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۲۴ درجهی شمالی و ۹۸ درجهی غربی تا ۷۵ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از شاخاب چساپیک در ایالت مریلند تا شمال ایالت فلوریدای کشور آمریکا و شاخاب مکزیک از جنوب ایالت فلوریدا تا ایالت تگزاس کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۵ سانتیمتر
نگاره: Tucker101
زیرخانوادهی Pterygotriglinae
سردهی Pterygotrigla
نام: رابین دریایی نگارین Painted latchet
نام علمی: Pterygotrigla andertoni
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰ تا ۵۰۰ (بیشتر ۲۰۰ تا ۵۰۰) متری آبهای غرب اقیانوس آرام (از گروهجزیرهی کالدونیای نو (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه) و کشور نیوزیلند تا گروهجزیرهی چتم وابسته به کشور نیوزیلند و کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتیمتر
نگاره: Rudie H. Kuiter
زیرخانوادهی Triglinae
سردهی Chelidonichthys
نام: خروسکماهی کیپ Cape gurnard
نام علمی: Chelidonichthys capensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۳۹۰ متری آبهای نیمهگرمسیری جنوب شرقی اقیانوس اطلس و غرب اقیانوس هند، میان مدارهای ۱۸ درجهی جنوبی تا ۳۶ درجهی جنوبی و ۱۲ درجهی شرقی تا ۲۶ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از شمال غربی کشور نامیبیا در جنوب غربی قارهی آفریقا تا شهر ماپوتو در جنوب کشور موزامبیک در جنوب شرقی قارهی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتیمتر
نگاره: Peter Southwood
نام: خروسکماهی بالهآبی Bluefin gurnard
نام علمی: Chelidonichthys kumu
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۲۰۰ (بیشتر ۷۵ تا ۱۵۰) متری آبهای نیمهگرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۴ درجهی شمالی تا ۴۳ درجهی جنوبی و ۱۵ درجهی شرقی تا ۱۵۴ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از کشور موزامبیک تا کشور آفریقای جنوبی در جنوب شرقی قارهی آفریقا؛ همچنین کرانههای کشورهای استرالیا و نیوزیلند در قارهی اقیانوسیه و کشور ژاپن و شبهجزیرهی کره در شرق قارهی آسیا)
اندازه: وزن ۱/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۰ سانتیمتر
نگاره: Tsepotak2013
نام: خروسکماهی توب Tub gurnard
نام علمی: Chelidonichthys lucerna
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۳۱۸ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۶ درجهی شمالی تا ۹ درجهی شمالی و ۱۸ درجهی غربی تا ۴۲ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور نروژ در شمال قارهی اروپا تا کشور موریتانی در شمال شرقی قارهی آفریقا؛ دربرگیرندهی دریاهای مدیترانه و سیاه)
اندازه: وزن ۶/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۸۲/۸ سانتیمتر
نگاره: Sylvain Le Bris
نام: خروسکماهی سرخ خاردار Spiny red gurnard
نام علمی: Chelidonichthys spinosus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۵ تا ۶۱۵ متری آبهای گرمسیری شمال غربی اقیانوس آرام (از جنوب جزیرهی هوکایدو کشور ژاپن تا دریای چین جنوبی در شرق قارهی آسیا)
اندازه: وزن ۹۵۰ گرم، بدن به درازای ۴۰ سانتیمتر
نگاره: Diego Delso
نام: خروسکماهی سرخ Red gurnard
نام علمی: Chelidonichthys cuculus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۴۰۰ (بیشتر ۳۰ تا ۲۵۰) متری آبهای معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۲ درجهی شمالی تا ۱۵ درجهی شمالی و ۳۲ درجهی غربی تا ۴۲ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از جزیرههای بریتانیا در شمال غربی قارهی اروپا تا کشور موریتانی در شمال شرقی قارهی آفریقا؛ دربرگیرندهی دریاهای مدیترانه و سیاه)
اندازه: بدن به درازای ۷۰ سانتیمتر
نگاره: Javier Santiago
نام: خروسکماهی درازباله Longfin gurnard
نام علمی: Chelidonichthys obscurus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۱۷۰ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۵۳ درجهی شمالی تا ۱۴ درجهی شمالی و ۳۲ درجهی غربی تا ۳۶ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از جنوب جزیرههای بریتانیا در شمال غربی قارهی اروپا تا کشور موریتانی در شمال شرقی قارهی آفریقا؛ دربرگیرندهی دریای مدیترانه و کرانههای گروهجزیرههای آزور و مادیرا وابسته به کشور پرتغال)
اندازه: بدن به درازای ۵۰/۵ سانتیمتر
نگاره: Frederic ANDRE
نام: خروسکماهی رگهدار Streaked gurnard
نام علمی: Chelidonichthys lastoviza
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۱۵۰ (بیشتر ؟ تا ۴۰) متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس اطلس و غرب اقیانوس هند، میان مدارهای ۶۱ درجهی شمالی تا ۳۵ درجهی جنوبی و ۳۲ درجهی غربی تا ۳۸ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از جنوب کشور نروژ در شمال قارهی اروپا تا کشور آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا تا کشور موزامبیک در جنوب شرقی قارهی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتیمتر
نگاره: Sylvain Le Bris
سردهی Eutrigla
نام: خروسکماهی خاکستری Grey gurnard
نام علمی: Eutrigla gurnardus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۳۴۰ (بیشتر ۱۰ تا ۱۵۰) متری آبهای معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۱ درجهی شمالی تا ۲۱ درجهی شمالی و ۴۹ درجهی غربی تا ۴۲ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور نروژ در شمال قارهی اروپا تا کشور مراکش در شمال غربی قارهی آفریقا؛ دربرگیرندهی دریاهای مدیترانه و سیاه و کرانههای گروهجزیرهی مادیرا وابسته به کشور پرتغال، کشور ایسلند و جزیرهی گرینلند وابسته به کشور دانمارک)
اندازه: وزن ۹۵۶ گرم، بدن به درازای ۶۰ سانتیمتر
نگاره: James Lynott
سردهی Lepidotrigla
نام: خروسکماهی درشتپولک Large-scaled gurnard
نام علمی: Lepidotrigla cavillone
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۰ تا ۴۵۰ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۶ درجهی شمالی تا ۱۶ درجهی شمالی و ۱۸ درجهی غربی تا ۳۶ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از جنوب کشور پرتغال در جنوب غربی قارهی اروپا تا کشور موریتانی در شمال شرقی قارهی آفریقا؛ دربرگیرندهی دریای مدیترانه)
اندازه: وزن ۹۳ گرم، بدن به درازای ۲۲/۵ سانتیمتر
نگاره: Thomas Menut
نام: -
نام علمی: Lepidotrigla microptera
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۰ تا ۳۴۰ متری آبهای معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (از جنوب کشور ژاپن و دریای زرد تا دریای چین جنوبی در شرق قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتیمتر
نگاره: Totti
نام: خروسکماهی مغرور Cocky gurnard
نام علمی: Lepidotrigla modesta
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۳۰۰ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۲۵ درجهی جنوبی تا ۴۳ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۲ سانتیمتر
نگاره: Rudie H. Kuiter
نام: خروسکماهی پوزهگرد Roundsnout gurnard
نام علمی: Lepidotrigla mulhalli
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۱۰ متری آبهای معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۲ درجهی جنوبی تا ۴۳ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای جنوب شرقی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتیمتر
نگاره: Rudie H. Kuiter
نام: خروسکماهی خاردار Spiny gurnard
نام علمی: Lepidotrigla papilio
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۶۰ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۲۸ درجهی جنوبی تا ۴۳ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتیمتر
نگاره: Erik Schlogl
نام: خروسکماهی خالسیاه Blackspot gurnard
نام علمی: Lepidotrigla umbrosa
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۲۱ درجهی جنوبی تا ۴۳ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای شرقی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: -
نگاره: David Harasti
نام: خروسکماهی پروانهای Butterfly gurnard
نام علمی: Lepidotrigla vanessa
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۱۰۰ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۳۳ درجهی جنوبی تا ۴۳ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۸ سانتیمتر
نگاره: Christopher Mark
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین