جانوران مهره‌دار - ماهیان: گونه‌های خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله (بخش نخست)

جانوران مهره‌دار - ماهیان: گونه‌های خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله (بخش نخست)

خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله Tripterygiidae، خانواده‌ای از زیر راسته‌ی بلنی‌سانیان، از راسته‌ی بلنی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان سه‌باله‌ی غول‌پیکر، سه‌باله‌ی معمولی و بلنی رخ‌سیاه را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله در آب‌های گرمسیری و معتدل اقیانوس‌های اطلس، آرام و هند زندگی می‌کنند. آنان زمان خود را بیشتر در بستر دریا و یا نزدیک به آن و روی سنگ‌ها و مرجان‌ها می‌گذرانند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده، فشرده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان دارای باله‌های سینه‌ای بزرگ، باله‌های پشتی و مخرجی دراز و باله‌های دُمی گِرد هستند. باله‌ی پشتی بلنی‌های سه‌باله دربرگیرنده‌ی سه بخش است. دو بخش نخست دارای چندین خار باریک و بخش سوم دارای ۷ پرتو نرم هستند. باله‌ی مخرجی آنان نیز دربرگیرنده‌ی ۲ خار است. باله‌های شکمی این ماهیان باریک و کوچک هستند و پیش از باله‌های سینه‌ای و درست زیر گلو جای گرفته‌اند. گونه‌های خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله روزگرد و قلمروخواه هستند و خوراک آن بی‌مهرگان کوچک است. همچنین ماهیان نر این خانواده تخم‌ها را تا زمان زاده شدن نوزادان نگهداری می‌کنند. سه‌باله‌ی زرشکی با درازای ۱/۷ سانتی‌متر و کاکل‌دار نیوزیلندی با درازای ۱۸/۲ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌ی خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله به‌شمار می‌روند. در این نوشته که به بخش نخست خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله می‌پردازد با ۲۵ گونه (از ۷۳ گونه) آشنا می‌شویم.

 

سرده‌ی Notoclinus

 

کاکل‌دار قهوه‌ای

نام: کاکل‌دار قهوه‌ای Brown topknot
نام علمی: Notoclinus compressus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۸/۵ سانتی‌متر
نگاره: Darrell Crisp

 

کاکل‌دار نیوزیلندی

نام: کاکل‌دار نیوزیلندی New Zealand topknot
نام علمی: Notoclinus fenestratus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۵ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۸/۲ سانتی‌متر
نگاره: Malcolm Francis

 

سرده‌ی Axoclinus

 

سه‌باله‌ی کوکوس

نام: سه‌باله‌ی کوکوس Cocos triplefin
نام علمی: Axoclinus cocoensis
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷ تا ۸ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (کرانه‌های جزیره‌ی کوکوس وابسته به کشور کاستاریکا در آمریکای مرکزی)
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتی‌متر
نگاره: Billy Bensted-Smith

 

سه‌باله‌ی کورتز

نام: سه‌باله‌ی کورتز Cortez triplefin
نام علمی: Axoclinus nigricaudus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴/۵ سانتی‌متر
نگاره: Frank Krasovec

 

Axoclinus storeyae

نام: -
نام علمی: Axoclinus storeyae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس آرام (شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴/۳ سانتی‌متر
نگاره: Raphael Forns

 

سرده‌ی Bellapiscis

 

تویستر خال‌دار

نام: تویستر خال‌دار Mottled twister
نام علمی: Bellapiscis lesleyae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتی‌متر
نگاره: lcolmer

 

تویستر

نام: تویستر Twister
نام علمی: Bellapiscis medius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتی‌متر
نگاره: D_Kluza

 

سرده‌ی Blennodon

 

سه‌باله‌ی غول‌پیکر

نام: سه‌باله‌ی غول‌پیکر Giant triplefin
نام علمی: Blennodon dorsale
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۸ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۵/۱ سانتی‌متر
نگاره: Pcaiger

 

سرده‌ی Ceratobregma

 

سه‌باله‌ی هلن

نام: سه‌باله‌ی هلن Helen's triplefin
نام علمی: Ceratobregma helenae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۴۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس آرام (کرانه‌های جزیره‌ی کریسمس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در شرق اقیانوس هند؛ جزیره‌ی تایوان تا جنوب غربی و جنوب شرقی کشور استرالیا و گروه‌جزیره‌ی ساموآی آمریکا (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتی‌متر
نگاره: Alain Daoulas

 

سرده‌ی Cremnochorites

 

سه‌باله‌ی دماغه

نام: سه‌باله‌ی دماغه Cape triplefin
نام علمی: Cremnochorites capensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۳۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس هند و جنوب شرقی اقیانوس اطلس (کرانه‌های کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر
نگاره: Martin_Nieuwoudt

 

سرده‌ی Crocodilichthys

 

سه‌باله‌ی مارمولک

نام: سه‌باله‌ی مارمولک Lizard triplefin
نام علمی: Crocodilichthys gracilis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۳۸ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۶/۴ سانتی‌متر
نگاره: Frank Krasovec

 

سرده‌ی Cryptichthys

 

سه‌باله‌ی مرموز

نام: سه‌باله‌ی مرموز Cryptic triplefin
نام علمی: Cryptichthys jojettae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۲ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتی‌متر
نگاره: Ian Shaw

 

سرده‌ی Enneanectes

 

سه‌باله‌ی والا

نام: سه‌باله‌ی والا Lofty triplefin
نام علمی: Enneanectes altivelis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۱۰ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (از جنوب شرقی ایالت فلوریدای کشور آمریکا و کشور جزیره‌ای باهاما در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتی‌متر
نگاره: Ewan Tregarot

 

سه‌باله‌ی لبه‌سیاه

نام: سه‌باله‌ی لبه‌سیاه Blackedge triplefin
نام علمی: Enneanectes atrorus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۵ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (کشورهای جزیره‌ای کوبا و باهاما در دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۳/۳ سانتی‌متر
نگاره: Frank Krasovec

 

سه‌باله‌ی سرزبر

نام: سه‌باله‌ی سرزبر Roughhead triplefin
نام علمی: Enneanectes boehlkei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (از ایالت فلوریدای کشور آمریکا و کشور جزیره‌ای باهاما در شرق آمریکای شمالی تا کشور جزیره‌ای سنت کیتس و نویس در دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتی‌متر
نگاره: James Quillen

 

سه‌باله‌ی کارمین (سه‌باله‌ی جگری)

نام: سه‌باله‌ی کارمین (سه‌باله‌ی جگری) Carmine triplefin
نام علمی: Enneanectes carminalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (از ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی تا کشور پاناما در آمریکای مرکزی)
اندازه: بدن به درازای ۳ سانتی‌متر
نگاره: Carol D Cox

 

سه‌باله‌ی دونوار

نام: سه‌باله‌ی دونوار Two-bar triplefin
نام علمی: Enneanectes deloachorum
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس اطلس (کرانه‌های کشورهای جزیره‌ای باربادوس و دومینیکا در دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۲/۲ سانتی‌متر
نگاره: Pauline Walsh Jacobson

 

سه‌باله‌ی ماتادور

نام: سه‌باله‌ی ماتادور Matador triplefin
نام علمی: Enneanectes matador
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس اطلس (کرانه‌های کشور جزیره‌ای دومینیکا و جزیره‌های ویرجین در دریای کارائیب و همچنین کشور پاناما در آمریکای مرکزی)
اندازه: بدن به درازای ۲/۱ سانتی‌متر
نگاره: Allison Morgan Estape

 

سه‌باله‌ی شبکه‌ای

نام: سه‌باله‌ی شبکه‌ای Network triplefin
نام علمی: Enneanectes reticulatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آب‌های گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴/۹ سانتی‌متر
نگاره: Frank Krasovec

 

سرده‌ی نه‌بالچه‌ای‌ها Enneapterygius

 

سه‌باله‌ی زرد

نام: سه‌باله‌ی زرد Yellow triplefin
نام علمی: Enneapterygius abeli
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۴ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس هند (از دریای سرخ در راستای کرانه‌های شرقی قاره‌ی آفریقا تا کشور آفریقای جنوبی؛ دربرگیرنده‌ی کشورهای جزیره‌ای موریس، سیشل و کومور)
اندازه: بدن به درازای ۲/۵ سانتی‌متر
نگاره: Francois Libert

 

سه‌باله‌ی گلوسیاه

نام: سه‌باله‌ی گلوسیاه Blackthroat Triplefin
نام علمی: Enneapterygius atrogulare
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۱۱ درجه‌ی جنوبی تا ۳۸ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از شمال ایالت کوئینزلند تا ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه؛ همچنین گزارش شده از کشور جزیره‌ای تونگا)
اندازه: بدن به درازای ۵/۳ سانتی‌متر
نگاره: John Sear

 

Enneapterygius etheostomus

نام: -
نام علمی: Enneapterygius etheostomus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۱ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشورهای ژاپن، چین، کره‌ی شمالی، کره‌ی جنوبی، جزیره‌ی تایوان، هنگ کنگ و ویتنام در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۵/۹ سانتی‌متر
نگاره: Shigeru Harazaki

 

سه‌باله‌ی پس‌سرزرد

نام: سه‌باله‌ی پس‌سرزرد Yellownape tripplefin
نام علمی: Enneapterygius flavoccipitis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۲ متری آب‌های گرمسیری غرب مرکز اقیانوس آرام (کرانه‌های جزیره‌های ریوکیوی کشور ژاپن، جزیره‌ی تایوان و کشورهای فیلیپین، استرالیا، پاپوآ گینه‌ی نو، وانواتو و اندونزی و همچنین گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه))
اندازه: بدن به درازای ۳/۲ سانتی‌متر
نگاره: Shigeru Harazaki

 

سه‌باله‌ی شکم‌سیاه

نام: سه‌باله‌ی شکم‌سیاه Blackbelly triplefin
نام علمی: Enneapterygius fuscoventer
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس آرام (کرانه‌های جزیره‌ی تایوان و کشورهای فیلیپین، پاپوآ گینه‌ی نو و فیجی و همچنین گروه‌جزیره‌ی ساموآی آمریکا (از سرزمین‌های فرادریایی آمریکا) و گروه‌جزیره‌ی انجمن وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه))
اندازه: بدن به درازای ۲/۳ سانتی‌متر
نگاره: Shigeru Harazaki

 

سه‌باله‌ی لرد هاوو

نام: سه‌باله‌ی لرد هاوو Lord Howe Threefin
نام علمی: Enneapterygius howensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۹ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتی‌متر
نگاره: Ian Shaw

 

گونه‌های خانواده‌ی بلنی‌های سه‌باله (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)

 

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity - fishbase
گردآوری: فرتورچین

۵
از ۵
۱ مشارکت کننده