خانواده‌ی کفشک‌ماهیان دندان‌بزرگ یا کفشک‌ماهیان کوتاه‌باله یا کفشک‌ماهیان ماسه‌ای Paralichthyidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی کفشک‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی کفشک‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۶۵ گونه است که در ۱۰ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۱ سرده از خانواده‌ی کفشک‌ماهیان دندان‌بزرگ نابود شده و از میان رفته است. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان کفشک‌های شاخاب، کالیفرنیا و زیتونی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی کفشک‌ماهیان دندان‌بزرگ در آب‌های معتدل و گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام زندگی می‌کنند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی پهن، دایره‌ای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان چشمانی بیرون‌زده، دهانی کوچک و نامتقارن و باله‌های پشتی و مخرجی دراز دارند. این باله‌ها پرتو سخت ندارند و از باله‌ی دُمی تا سر کشیده شده‌اند. هرچند پایه‌ی این باله‌ها از باله‌ی دُمی جدا هستند. همچنین پایه‌ی باله‌ی پشتی از بالای چشم‌ها آغاز می‌شود. باله‌های سینه‌ای و شکمی بدون خار هستند. باله‌های شکمی پایه‌ی کوچکی داشته و بیشتر قرینه نیستند. این ماهیان دارای خط کناری راست هستند که در بخش بالای باله‌ی سینه‌ای خمیدگی داشته و در بخش سر بیشتر گونه‌ها همانند دوشاخه است.
گونه‌های خانواده‌ی کفشک‌ماهیان دندان‌بزرگ بر روی پهلوی راست خود در بستر دریا می‌خوابند و هر دو چشم آنان در پهلوی چپ بدن‌شان جای گرفته‌اند. آنان در زمان نوزادی مانند دیگر ماهیان شنا می‌کنند، ولی کم‌کم شنای آنان به خوابیده دگرگون می‌شود. چشمان این ماهیان نیز در آغاز زندگی مانند دیگر ماهیان در دو سوی بدن‌شان جای دارند، ولی هر چه که به بلوغ نزدیک می‌شوند، چشم دیگرشان که کاربردی نداشته و در زیر بدن‌شان جای گرفته، به پهلوی روی بدن و نیم‌رخ رو به آبِ آنان کوچ می‌کند تا هر دو چشم به‌کار گرفته شوند. بیشتر گونه‌های این خانواده می‌توانند رنگ خود را برابر با پیرامون خود دگرگون کرده و خود را از دید دیگر جانوران پنهان کنند. همچنین آنان کف‌زی هستند و خوراک‌شان بی‌مهرگان کف‌زی و ماهیان کوچک است. Tarphops oligolepis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۶/۵ سانتی‌متر و کفشک کالیفرنیا با درازای ۱۵۲ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی کفشک‌ماهیان دندان‌بزرگ به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۲ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی Ancylopsetta
نام: کفشک خال‌چشمی Ocellated flounder
نام علمی: Ancylopsetta quadrocellata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴ تا ۱۱۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجه‌ی شمالی تا ۱۹ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۳۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی تا ایالت فلوریدای کشور آمریکا و درون شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Squidpastry
سرده‌ی Paralichthys
نام: کفشک نیک Fine flounder
نام علمی: Paralichthys adspersus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۳۵ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۲ درجه‌ی شمالی تا ۴۶ درجه‌ی جنوبی و ۸۲ درجه‌ی غربی تا ۷۳ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از کشور اکوادور تا کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۷۰ سانتی‌متر
نگاره: Alvaro Ramos
نام: کفشک شاخاب Gulf flounder
نام علمی: Paralichthys albigutta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۹ تا ۱۳۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجه‌ی شمالی تا ۷ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۵۹ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی تا جنوب ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی، شمال کشور جزیره‌ای باهاما، شاخاب مکزیک، دریای کارائیب و از کشور کلمبیا تا کشور جزیره‌ای ترینیداد و توباگو در شمال آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۲/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۱ سانتی‌متر
نگاره: Kevin Bryant
نام: کفشک کالیفرنیا (لوزی‌ماهی کالیفرنیا) California flounder
نام علمی: Paralichthys californicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۸۳ (بیشتر ۰ تا ۶۰) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۴۸ درجه‌ی شمالی تا ۲۴ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از شمال ایالت واشینگتن کشور آمریکا تا جنوب ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی؛ همچنین شمال شاخاب کالیفرنیا)
اندازه: وزن ۳۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۲ سانتی‌متر
نگاره: Charlotte Seid
نام: کفشک تابستانه Summer flounder
نام علمی: Paralichthys dentatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۱۸۳ (بیشتر ؟ تا ۳۷) متری آب‌های گرمسیری شمال غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۵ درجه‌ی شمالی تا ۲۵ درجه‌ی شمالی و ۸۱ درجه‌ی غربی تا ۵۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از استان نوا اسکوشیای کشور کانادا تا جنوب ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۱۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۹۴ سانتی‌متر
نگاره: Neil DeMaster
نام: کفشک زیتونی Olive flounder
نام علمی: Paralichthys olivaceus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۱ درجه‌ی شمالی و ۹۹ درجه‌ی شرقی تا ۱۶۳ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور ژاپن، جزیره‌ی ساخالین و گروه‌جزیره‌ی کوریل وابسته به کشور روسیه و شبه‌جزیره‌ی کره تا دریای چین جنوبی در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: وزن ۹/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۳ سانتی‌متر
نگاره: Ikenmen
نام: کفشک لکه‌دار Speckled flounder
نام علمی: Paralichthys woolmani
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۲۵ متری آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس آرام (از کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی تا کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی؛ دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور)
اندازه: بدن به درازای ۸۰ سانتی‌متر
نگاره: Zroz
سرده‌ی Pseudorhombus
نام: کفشک بزرگ‌دندان Largetooth flounder
نام علمی: Pseudorhombus arsius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۰۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۶ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از شاخاب فارس و کرانه‌های شرقی قاره‌ی آفریقا به‌سوی جنوب تا کشور آفریقای جنوبی؛ به‌سوی شرق تا کشور جزیره‌ای فیجی در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا کرانه‌های شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: Marine Explorer (Dr John Turnbull)
نام: کفشک سه‌خال Three twinspot flounder
نام علمی: Pseudorhombus dupliciocellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰ تا ۱۵۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی نیکوبار وابسته به کشور هند، سراسر گروه‌جزیره‌ی مالایی و کرانه‌های کشور استرالیا؛ به‌سوی شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Susanne Spindler
نام: کفشک جاوه‌ای Javan flounder
نام علمی: Pseudorhombus javanicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۲ تا ۳۸ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (از شاخاب فارس تا کشور هند (از ایالت بمبئی به‌سوی جنوب تا کشور جزیره‌ای سری‌لانکا)، به‌سوی شرق تا غرب جزیره‌ی گینه‌ی نو و جنوب کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۳۵ سانتی‌متر
نگاره: Budak
نام: کفشک کوچک‌دندان Smalltooth flounder
نام علمی: Pseudorhombus jenynsii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۵۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (بیشتر کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: وزن ۱/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۳۴ سانتی‌متر
نگاره: Bernie_W
سرده‌ی Xystreurys
نام: کفشک دم‌بادبزنی Fantail flounder
نام علمی: Xystreurys liolepis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۷۹ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۷ درجه‌ی شمالی تا ۲۲ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از شاخاب مونترری در ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا تا شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۳/۵ سانتی‌متر
نگاره: Charlotte Seid
بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین
