خانوادهی گردهاموریان Cyclopsettidae، خانوادهای از زیرراستهی کفشکماهیسانیان، از راستهی کفشکماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۴۶ گونه است که در ۴ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان کفشکهای خالباله و کانال را نام برد. این خانواده در سال ۲۰۱۹ برپا شده و گونههای آن در گذشته بخشی از خانوادهی کفشکماهیان دندانبزرگ Paralichthyidae بهشمار میرفتند. گونههای خانوادهی گردهاموریان در آبهای معتدل و گرمسیری اقیانوسهای اطلس و آرام زندگی میکنند. بیشتر گونههای این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند. دامنهی زیستگاه آنان از کرانههای کشور آمریکا تا کشور برزیل در غرب اقیانوس اطلس، کرانههای کشور سنگال تا کشور آنگولا در شرق اقیانوس اطلس و کرانههای ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک تا کشور پرو در شرق اقیانوس آرام است.
این جانوران بدنی پهن، دایرهای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان چشمانی بیرونزده، دهانی کوچک و نامتقارن و بالههای پشتی و مخرجی دراز دارند. این بالهها پرتو سخت ندارند و از بالهی دُمی تا سر کشیده شدهاند. هرچند پایهی این بالهها از بالهی دُمی جدا هستند. همچنین پایهی بالهی پشتی از بالای چشمها آغاز میشود. بالههای سینهای و شکمی بدون خار هستند. بالههای شکمی پایهی کوچکی داشته و بیشتر قرینه نیستند. این ماهیان دارای خط کناری راست هستند که در بخش بالای بالهی سینهای خمیدگی داشته و در بخش سر بیشتر گونهها همانند دوشاخه است.
گونههای خانوادهی گردهاموریان بر روی پهلوی راست خود در بستر دریا میخوابند و هر دو چشم آنان در پهلوی چپ بدنشان جای گرفتهاند. آنان در زمان نوزادی مانند دیگر ماهیان شنا میکنند، ولی کمکم شنای آنان به خوابیده دگرگون میشود. چشمان این ماهیان نیز در آغاز زندگی مانند دیگر ماهیان در دو سوی بدنشان جای دارند، ولی هر چه که به بلوغ نزدیک میشوند، چشم دیگرشان که کاربردی نداشته و در زیر بدنشان جای گرفته، به پهلوی روی بدن و نیمرخ رو به آبِ آنان کوچ میکند تا هر دو چشم بهکار گرفته شوند. بیشتر گونههای این خانواده میتوانند رنگ خود را برابر با پیرامون خود دگرگون کرده و خود را از دید دیگر جانوران پنهان کنند. همچنین آنان کفزی هستند و خوراکشان بیمهرگان کفزی و ماهیان کوچک است. Citharichthys darwini (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۶ سانتیمتر و لکهماهی آرام با درازای ۴۱ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی گردهاموریان بهشمار میروند. در این نوشته با ۷ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی لکهماهیها Citharichthys
نام: لکهماهی آرام Pacific sanddab
نام علمی: Citharichthys macrops
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵۴۹ (بیشتر ۱۵ تا ؟) متری آبهای معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۰ درجهی شمالی تا ۲۲ درجهی شمالی و ۱۷۷ درجهی شرقی تا ۱۰۹ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از کرانههای دریای برینگ ایالت آلاسکا تا جنوب ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴۱ سانتیمتر
نگاره: Gregory C Jensen
نام: لکهماهی لکهدار (لکهماهی خالخالی) Speckled sanddab
نام علمی: Citharichthys stigmaeus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۵۴۹ (بیشتر ؟ تا ۹۱) متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس آرام (از ایالت آلاسکا تا جنوب ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۱۷ سانتیمتر
نگاره: Ron DeCloux
نام: لکهماهی بالهدراز Longfin sanddab
نام علمی: Citharichthys xanthostigma
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۲۰۱ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۸ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی (از ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی تا کشور کاستاریکا در غرب آمریکای مرکزی)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر
نگاره: Jeremy_Jodoin
سردهی Cyclopsetta
نام: کفشک خالباله (کفشک لکهباله) Spotfin flounder
نام علمی: Cyclopsetta fimbriata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۲۳۰ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۶ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی (از کشور کانادا تا ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا ایالت سائو پائولوی کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۳۳ سانتیمتر
نگاره: Craigjhowe
نام: کفشک گاد God's flounder
نام علمی: Cyclopsetta panamensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵۰ متری آبهای گرمسیری شرق اقیانوس آرام (از شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی تا کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۳۵ سانتیمتر
نگاره: Cristian M. Galvan Villa
سردهی Etropus
نام: کفشک دهانکوچک Smallmouth flounder
نام علمی: Etropus microstomus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۹۱ متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجهی شمالی تا ۲۴ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی (از کشور کانادا تا ایالت کارولینای شمالی تا ایالت میسیسیپی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی؛ دربرگیرندهی شمال شاخاب مکزیک)
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتیمتر
نگاره: Samuel Paul Galick
سردهی Syacium
نام: کفشک کانال Channel flounder
نام علمی: Syacium micrurum
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۴۱۲ (بیشتر ؟ تا ۱۰۰) متری آبهای گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۰ درجهی شمالی تا ۲۳ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (از کشور کانادا تا ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا ایالت سائو پائولوی کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۵۰۰ گرم، بدن به درازای ۴۰ سانتیمتر
نگاره: Craigjhowe
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین