خانواده‌ی غازماهیان یا قلابچه‌ماهیان Lophiidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی غازماهی‌سانیان، از راسته‌ی قلابچه‌ماهی‌سانان یا ماهیگیرماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۳۴ گونه است که در ۴ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۴ گونه از خانواده‌ی غازماهیان نابود شده و از میان رفته‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان ماهیگیر، ماهیگیر آمریکایی و ماهیگیر شکم‌سیاه را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی غازماهیان در آب‌های معتدل، گرمسیری و نیمه‌گرمسیری سراسر جهان، به‌جز جنوبگان یافت می‌شوند. آنان در اقیانوس‌های شمالگان، اطلس، هند و آرام و دریای مدیترانه زندگی می‌کنند. این جانوران بدنی پهن، بدون پولک و پوشیده از پوستی نازک دارند. همچنین آنان سری پهن و فشرده و دهانی بزرگ دارند. هرچند گونه‌های سرده‌ی Sladenia دارای سری گِرد و دندان‌های پیشرفته‌تر هستند. آرواره‌ی پایینی و دو سوی سر و پهلوها، دارای صفحه‌های پوستی کوچک آویزان است. گونه‌های این خانواده دارای باله‌های سینه‌ای بزرگ و دو باله‌ی پشتی هستند. باله‌ی پشتی نخست دارای ۱ تا ۳ خار است. همچنین دهانه‌ی آبشش‌ها در پشت پایه‌ی باله‌های سینه‌ای جای گرفته است.
گونه‌های خانواده‌ی غازماهیان همچون قورباغه‌ماهیان، جانورانی کم‌جنبش و کُند هستند. آنان با بی‌جان نشان دادن خود همانند یک سنگ، در کمین شکار می‌نشینند و به‌ناگاه آنان را با یاری «دام» گرفتار می‌سازند. «دام» میله یا خاری همانند چوب ماهی‌گیری است که در نوک آن ساختاری گوشت‌مانند جای گرفته است. این میله از نخستین باله‌ی پشتی به جلو افراشته شده است. غازماهیان زمانی که شکار خود را می‌بینند، همچون ماهیگیران، دام را تکان می‌دهند و سپس با دهان بسیار بزرگ خود آن را فرو می‌برند. همه‌ی گونه‌های این خانواده دریازی، کف‌زی و گوشت‌خوار هستند و خوراکشان ماهیان و سخت‌پوستان است. غازماهی مودار با درازای ۷/۵ سانتی‌متر و ماهیگیر با درازای ۲۰۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی غازماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۱ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Lophiodes

نام: غازماهی سفید White goosefish
نام علمی: Lophiodes beroe
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۴۷ تا ۸۶۰ متری آب‌های ژرف غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۲۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۵ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی، دربرگیرنده‌ی شاخاب مکزیک و دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: S.W. Ross and M. Rhode (UNCW)

نام: -
نام علمی: Lophiodes bruchius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۷۴ تا ۳۸۴ متری آب‌های ژرف شرق مرکز اقیانوس آرام (پیرامون گروه‌جزیره‌ی هاوایی در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۶/۴ سانتی‌متر
نگاره: Soest.Hawaii.edu

نام: غازماهی مودار Hairy goosefish
نام علمی: Lophiodes fimbriatus
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های استان واکایامای کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتی‌متر
نگاره: Blue Planet Archive JMI

نام: -
نام علمی: Lophiodes miacanthus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۱۰ تا ۹۶۰ متری آب‌های ژرف اقیانوس آرام (کرانه‌های جزیره‌ی کیوشو کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و کشور پالائو و گروه‌جزیره‌ی هاوایی در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

سرده‌ی Lophius

نام: ماهیگیر آمریکایی American angler
نام علمی: Lophius americanus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۸۰۰ متری آب‌های معتدل غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۸ درجه‌ی شمالی و ۸۲ درجه‌ی غربی تا ۴۳ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از استان نیوفاندلند و لابرادور کشور کانادا تا شمال شرقی ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۲۲/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Jeff Stauffer

نام: ماهیگیر شکم‌سیاه Blackbellied angler
نام علمی: Lophius budegassa
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷۰ تا ۱۰۱۳ (بیشتر ۱۰۰ تا ۵۰۰) متری آب‌های ژرف شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۳ درجه‌ی شمالی تا ۱۳ درجه‌ی شمالی و ۱۸ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از جزیره‌های بریتانیا در شمال غربی قاره‌ی اروپا تا کشور سنگال در غرب قاره‌ی آفریقا، دربرگیرنده‌ی دریای مدیترانه، دریای سیاه و دریای بالتیک)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Luis Perez Berrocal

نام: غازماهی زرد Yellow goosefish
نام علمی: Lophius litulon
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۵ تا ۵۶۰ متری آب‌های ژرف شمال غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشورهای ژاپن، کره‌ی شمالی و کره‌ی جنوبی و دریای زرد و دریای چین شرقی در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: وزن ۳/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Su-Young Jeong

نام: ماهیگیر Angler
نام علمی: Lophius piscatorius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۱۰۰۰ متری آب‌های ژرف شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۰ درجه‌ی شمالی و ۲۸ درجه‌ی غربی تا ۴۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از جنوب غربی دریای بارنتز در شمال قاره‌ی اروپا تا تنگه‌ی جبل الطارق در جنوب غربی قاره‌ی اروپا، دربرگیرنده‌ی دریای مدیترانه و دریای سیاه؛ همچنین گزارش شده از کشور جزیره‌ای ایسلند و کشور موریتانی)
اندازه: وزن ۵۷/۷ کیلوگرم، بدن به درازای ۲۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Jim Greenfield

سرده‌ی Sladenia

نام: ماهی راهب سلبس Celebes monkfish
نام علمی: Sladenia remiger
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷۸۰ تا ۱۵۴۰ متری آب‌های ژرف غرب مرکز اقیانوس آرام (شاخاب تومینی در کرانه‌های جزیره‌ی سولاوسی وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Soest.Hawaii.edu

نام: غازماهی دوخار اطلس Atlantic twospine goosefish
نام علمی: Sladenia shaefersi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ متری آب‌های ژرف غرب مرکز اقیانوس اطلس (از کشورهای کلمبیا و ونزوئلا در شمال آمریکای جنوبی به‌سوی شمال تا کوه‌های دریایی رایس کرنر)
اندازه: بدن به درازای ۲۸ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

نام: ماهیگیر گرد چو Chu's rounded angler
نام علمی: Sladenia zhui
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۹۷۹ متری آب‌های ژرف غرب اقیانوس آرام (دریای چین شرقی و دریای چین جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۶۵ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین