خانواده‌ی خفاش‌ماهیان دریایی Ogcocephalidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی خفاش‌ماهی‌سانیان دریایی، از راسته‌ی قلابچه‌ماهی‌سانان یا ماهیگیرماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۹۳ گونه است که در ۱۰ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان خفاش دریایی ستاره‌ای، خفاش‌ماهی درازبینی و خفاش‌ماهی لب‌سرخ را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی خفاش‌ماهیان دریایی در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری سراسر جهان به‌جز دریای مدیترانه یافت می‌شوند. آنان بیشتر در ژرفای ۲۰۰ تا ۳۰۰۰ متری زندگی می‌کنند، ولی برخی گونه‌ها تا ژرفای ۴۰۰۰ متر نیز دیده شده‌اند. همچنین گونه‌های کمی در آب‌های کرانه‌ای بسیار کم‌ژرف زندگی می‌کنند و شاید به درون پای‌رودها بروند.
این جانوران بدنی پهن و فشرده و پوشیده از پولک دارند. آنان بدنی همانند پرتوماهیان دارند و سر و بدن پهن شده‌ی آنان بیشتر «دیسک» نامیده می‌شود. دیسک از سر و بدن تا زیربغل (آگزیلا) باله‌های شکمی کشیده شده است. گونه‌های خانواده‌ی خفاش‌ماهیان دریایی دارای سر بزرگ دایره‌ای یا سه‌گوش هستند. هرچند گونه‌های سرده‌ی Coelophrys، سر جعبه‌مانند دارند. همچنین آنان دهانی افقی، دندان‌هایی کوچک و مخروطی و و دُمی کوچک دارند. دهانه‌ی آبششی آنان کنار یا بالای پایه‌ی باله‌های سینه‌ای جای گرفته است. بسیاری از گونه‌های این خانواده باله‌های شکمی و مخرجی تنومند با پوستی کلفت دارند. خفاش‌ماهیان دریایی می‌توانند با این باله‌ها و همچنین باله‌های سینه‌ای‌شان در بستر اقیانوس راه بروند. آنان با این باله‌های نامنظم نمی‌توانند به درستی در آب شنا کنند.
گونه‌های خفاش‌ماهیان دریایی همچون قورباغه‌ماهیان دارای اندام «دام» هستند. «دام» میله یا خاری همانند چوب ماهی‌گیری است که در نوک آن ساختاری گوشت‌مانند جای گرفته است. این میله کوتاه است و در بالای دهان جای گرفته و رو به جلو افراشته شده است. همچنین زمانی که به دام نیازی نباشد، درون سوراخی در بالای دهان جای می‌گیرد. خفاش‌ماهیان دریایی زمانی که شکار خود را می‌بینند، همچون ماهیگیران، دام را تکان می‌دهند و سپس با دهان بزرگ خود آن را فرو می‌برند. گونه‌های خانواده‌ی خفاش‌ماهیان دریایی، دریازی، کف‌زی و گوشت‌خوار هستند و خوراک‌شان ماهیان کوچک و بی‌مهرگانی همچون پرتاران، خرچنگ، حلزون و میگوست. Coelophrys mollis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۳/۹ سانتی‌متر و خفاش‌ماهی اطلس با درازای ۳۹/۴ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی خفاش‌ماهیان دریایی به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۵ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Dibranchus

نام: خفاش‌ماهی اطلس Atlantic batfish
نام علمی: Dibranchus atlanticus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۵ تا ۱۳۰۰ (بیشتر ۳۰۰ تا ۸۲۳) متری آب‌های ژرف اقیانوس اطلس (غرب اقیانوس اطلس: از کرانه‌های کشورهای کانادا و آمریکا در شرق آمریکای شمالی، شاخاب مکزیک، دریای کارائیب و کرانه‌های آمریکای جنوبی تا ایالت ریودوژانیرو کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی؛ شرق اقیانوس اطلس: از شاخاب گینه تا کشور آنگولا در غرب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۳۹/۴ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

سرده‌ی Halieutaea

نام: خفاش دریایی خاردار Spiny sea bat
نام علمی: Halieutaea brevicauda
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰ تا ۲۵۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های ایالت‌های نیو ساوت ولز و کوئینزلند در شرق کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتی‌متر
نگاره: Nigel Marsh

نام: خفاش‌ماهی هندی Indian batfish
نام علمی: Halieutaea indica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۰۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (از کشورهای آفریقای جنوبی، ماداگاسکار و سیشل در شرق قاره‌ی آفریقا تا غرب کشور استرالیا و کشورهای فیلیپین، اندونزی، چین و ژاپن و جزیره‌ی تایوان)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Dai Herbert

نام: خفاش دریایی ستاره‌ای (خفاش‌ماهی مینی‌پیتزا) Starry seabat
نام علمی: Halieutaea stellata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰ تا ۴۰۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام (از غرب کشور استرالیا تا جزیره‌های پلی‌نزی در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Totti

سرده‌ی Malthopsis

نام: خفاش‌ماهی سه‌گوش حلقه‌ای Ring triangular batfish
نام علمی: Malthopsis annulifera
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰ تا ۵۹۰ متری آب‌های ژرف غرب اقیانوس آرام (پیرامون جزیره‌ی تایوان و کشورهای ژاپن، فیلیپین و وانواتو)
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتی‌متر
نگاره: Churaumi.Okinawa

سرده‌ی خفاش‌های دریایی راستین Ogcocephalus

نام: خفاش‌ماهی درازبینی Longnose batfish
نام علمی: Ogcocephalus corniger
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۹ تا ۲۳۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۷ درجه‌ی شمالی تا ۲۰ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا و شمال شاخاب مکزیک تا جنوب کشور جزیره‌ای باهاما در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۳ سانتی‌متر
نگاره: Kevin Bryant

نام: -
نام علمی: Ogcocephalus cubifrons
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۷۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب مرکز اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۶ درجه‌ی شمالی تا ۱۸ درجه‌ی شمالی و ۹۳ درجه‌ی غربی تا ۷۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا، کشور جزیره‌ای باهاما و شمال غربی ایالت فلوریدای کشور آمریکا تا شبه‌جزیره‌ی یوکاتان در کشور مکزیک در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر
نگاره: Jeyre

نام: خفاش‌ماهی لب‌سرخ (خفاش‌ماهی گالاپاگوس) Red-lipped batfish
نام علمی: Ogcocephalus darwini
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۱۲۰ (بیشتر ۳ تا ۷۶) متری آب‌های گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس آرام (از گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور به‌سوی جنوب تا کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰/۳ سانتی‌متر برای نرها و ۲۱/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Frank Krasovec

نام: خفاش‌ماهی کوتاه‌بینی Shortnose batfish
نام علمی: Ogcocephalus nasutus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۰۵ متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (از جنوب شرقی ایالت فلوریدای کشور آمریکا، کشور جزیره‌ای باهاما و شمال شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی تا شمال کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی، دربرگیرنده‌ی گروه‌جزیره‌ی آنتیل در دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر
نگاره: Gilles San Martin

نام: خفاش‌ماهی خال‌دار Spotted batfish
نام علمی: Ogcocephalus pantostictus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۳۱ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (شمال و غرب شاخاب مکزیک)
اندازه: بدن به درازای ۳۱ سانتی‌متر
نگاره: Kevin Bryant

نام: خفاش‌ماهی پشت‌زبر Roughback batfish
نام علمی: Ogcocephalus parvus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۹ تا ۱۲۶ (بیشتر ۵۴ تا ۱۲۵) متری آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (از ایالت کارولینای شمالی کشور آمریکا و شمال شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Rolf von Riedmatten

نام: خفاش‌ماهی لب‌گلگون Rosy-lipped batfish
نام علمی: Ogcocephalus porrectus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸۸ تا ۱۴۶ متری آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس آرام (کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی کوکوس (از سرزمین‌های فرادریایی استرالیا) در قاره‌ی اقیانوسیه و کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۹ سانتی‌متر
نگاره: WaterFrame_FBA

نام: خفاش‌ماهی نقطه‌پولکا Polka-dot batfish
نام علمی: Ogcocephalus radiatus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۷۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۹ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۶۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از جنوب شرقی ایالت فلوریدای کشور آمریکا و شمال شرقی شاخاب مکزیک تا شبه‌جزیره‌ی یوکاتان در کشور مکزیک در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر
نگاره: Carol D Cox

نام: خفاش‌ماهی برزیلی Brazilian batfish
نام علمی: Ogcocephalus vespertilio
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۷۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۲۳ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی جنوبی و ۸۰ درجه‌ی غربی تا ۳۴ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی آنتیل در دریای کارائیب؛ جنوب غربی اقیانوس اطلس: نزدیک ایالت سرژیپه در شرق کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۳۰/۵ سانتی‌متر
نگاره: Bernard Picton

سرده‌ی Solocisquama

نام: خفاش‌ماهی زبرپولک سرخ Red roughscale batfish
نام علمی: Solocisquama erythrina
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷۸۶ تا ۸۷۲ متری آب‌های ژرف شرق مرکز اقیانوس آرام (کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی هاوایی در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۶ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین