خانواده‌ی روده‌ماهیان Ophidiidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی روده‌سانیان، از راسته‌ی روده‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۲۷۶ گونه است که در ۵۰ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان بروتولا ریش‌دار و بروتولا ریش‌بزی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی روده‌ماهیان در آب‌های معتدل و گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام زندگی می‌کنند. آنان نزدیک به کف دریا و میان آب‌های کم‌ژرف تا منطقه‌ی فراژرف (۶ تا ۱۱ کیلومتری) یافت می‌شوند. گونه‌ی Abyssobrotula galatheae، ژرف‌زی‌ترین ماهی ثبت شده با ژرفای ۸۳۷۰ متر است. این ماهی در درازگودال پورتوریکو که در مرز میان دریای کارائیب و اقیانوس اطلس جای گرفته زندگی می‌کند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی دراز، مارماهی‌مانند و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان باله‌های پشتی و مخرجی دراز دارند. باله‌های پشتی، دُمی و مخرجی بیشتر آنان به‌هم پیوست شده‌اند. پرتوهای باله‌ی پشتی، برابر یا درازتر از پرتوهای باله‌ی مخرجی هستند. مخرج و پایه‌ی باله‌ی مخرجی در پشت نوک باله‌های سینه‌ای جای گرفته‌اند. گونه‌های این خانواده دارای باله‌های شکمی سبیلک‌مانند چنگال‌دار در زیر دهان‌شان هستند. هرچند برخی گونه‌ها بدون باله‌های شکمی هستند. همچنین برخی گونه‌ها دارای یک یا چند خار بر روی آبشش‌پوش‌شان هستند. گونه‌های خانواده‌ی روده‌ماهیان، تنهازیست، شب‌زی و گوشت‌خوارند و خوراک آنان بی‌مهرگان، سخت‌پوستان و ماهیان کوچک کف‌زی‌ست. Neobythites natalensis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۶/۹ سانتی‌متر و Genypterus blacodes (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۲۰۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی روده‌ماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۳ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Brotulinae
سرده‌ی Brotula

نام: بروتولا ریش‌دار (روده‌ماهی ریش‌دار) Bearded brotula
نام علمی: Brotula barbata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۶۵۰ (بیشتر ۵۰ تا ۳۰۰) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی شمالی تا ۱۴ درجه‌ی جنوبی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۱۵ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: نزدیکی کرانه‌های قاره‌ای از ایالت فلوریدای کشور آمریکا و شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی تا شمال آمریکای جنوبی، دربرگیرنده‌ی جزیره‌های دریای کارائیب؛ شرق اقیانوس اطلس: از کشور سنگال تا کشور آنگولا در غرب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: وزن ۸/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۹۴ سانتی‌متر
نگاره: Luis Perez Berrocal

نام: بروتولا ریش‌بزی (روده‌ماهی ریش‌بزی) Goatsbeard brotula
نام علمی: Brotula multibarbata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۶۵۰ (بیشتر ۱۸۰ تا ۲۲۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۳ درجه‌ی شمالی تا ۳۸ درجه‌ی جنوبی و ۱۷ درجه‌ی شرقی تا ۱۵۵ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای سرخ و شرق قاره‌ی آفریقا تا جزیره‌های پیت‌کرن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن و جنوب تا جزیره‌ی لرد هاوو وابسته به کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه؛ گزارش شده از شاخاب فارس)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Daishi Naruse

زیرخانواده‌ی Neobythitinae
سرده‌ی Eretmichthys

نام: -
نام علمی: Eretmichthys pinnatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۳۵۵ تا ۲۸۲۰ متری آب‌های ژرف اقیانوس‌های هند و آرام (اقیانوس هند: میان مدارهای ۹ درجه‌ی جنوبی تا ۱۴ درجه‌ی جنوبی و ۶۰ درجه‌ی شرقی تا ۱۱۴ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی؛ غرب اقیانوس آرام: شاخاب تومینی در جزیره‌ی سولاوسی وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و نزدیکی کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا؛ شرق اقیانوس آرام: نزدیکی کشور کلمبیا در شمال غربی آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۴۱ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

سرده‌ی Lamprogrammus

نام: -
نام علمی: Lamprogrammus brunswigi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸۰۰ تا ۱۶۰۰ متری آب‌های ژرف اقیانوس آرام (منطقه‌های گرمسیری به‌جز شرق اقیانوس آرام)
اندازه: بدن به درازای ۹۰ سانتی‌متر
نگاره: Soest.Hawaii.edu

سرده‌ی Leucicorus

نام: -
نام علمی: Leucicorus lusciosus
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۷۱۰ تا ۴۰۰۰ متری آب‌های ژرف شرق اقیانوس آرام
اندازه: بدن به درازای ۲۴/۵ سانتی‌متر برای نرها و ۲۲/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: NOAA

سرده‌ی Spectrunculus

نام: کاسکیل فربه Pudgy cuskeel
نام علمی: Spectrunculus grandis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸۰۰ تا ۴۳۰۰ (بیشتر ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰) متری آب‌های ژرف اقیانوس‌های اطلس و آرام، میان مدارهای ۵۷ درجه‌ی شمالی تا ۵۹ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۱۲۷ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

سرده‌ی Typhlonus

نام: کاسک بی‌چهره Faceless cusk
نام علمی: Typhlonus nasus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۹۳۵ تا ۵۱۰۰ متری آب‌های آب‌های ژرف اقیانوس‌های هند و آرام
اندازه: بدن به درازای ۲۸/۵ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

زیرخانواده‌ی Ophidiinae
سرده‌ی Chilara

نام: کاسکیل خال‌دار Spotted cusk-eel
نام علمی: Chilara taylori
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۸۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس آرام (از ایالت واشینگتن کشور آمریکا تا ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی، به‌سوی جنوب تا کشور اکوادور در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۴۰/۴ سانتی‌متر
نگاره: Charlotte Seid

سرده‌ی Ophidion

نام: بلنی ماری Snake blenny
نام علمی: Ophidion barbatum
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۱ تا ۱۴۵۶ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۵۳ درجه‌ی شمالی تا ۱۵ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از جنوب انگلستان در شمال غربی قاره‌ی اروپا تا کشور سنگال در غرب قاره‌ی آفریقا، دربرگیرنده‌ی شمال دریای مدیترانه)
اندازه: بدن به درازای ۲۵/۴ سانتی‌متر
نگاره: WaterFrame_FU

نام: بلنی ماری روش Roche's snake blenny
نام علمی: Ophidion rochei
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۵۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب و شمال دریای مدیترانه و همچنین دریای سیاه، میان مدارهای ۴۷ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی شمالی و ۶ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۲۹/۳ سانتی‌متر
نگاره: Sylvain Le Bris

نام: کاسکیل سبدی Basketweave cusk-eel
نام علمی: Ophidion scrippsae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۱۰ (بیشتر ۳ تا ۷) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس آرام (از ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا تا ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۸ سانتی‌متر
نگاره: Randall Spangler

سرده‌ی Parophidion

نام: کاسکیل تیره Dusky cusk-eel
نام علمی: Parophidion schmidti
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری غرب اقیانوس اطلس (از گروه‌جزیره‌ی برمودا (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا)، کشور جزیره‌ای باهاما و جنوب ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا شمال آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Brian Cole

نام: کاسکیل ریسو Risso's cusk-eel
نام علمی: Parophidion vassali
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل اقیانوس اطلس (شمال شرقی اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Sylvain Le Bris

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین