خانواده‌ی ماهیان دهان‌شیپوری یا لب‌لوله‌ماهیان Fistulariidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی شیپورماهی‌سانیان، از راسته‌ی سوزن‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۴ گونه است که در ۱ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۳ گونه از خانواده‌ی ماهیان دهان‌شیپوری نابود شده و از میان رفته‌اند. گونه‌های این خانواده در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام زندگی می‌کنند. زیستگاه آنان بیشتر آب‌های کرانه‌ای و در منطقه‌های با کف نرم همچون صخره‌های مرجانی، زمین‌های شنی و بسترهای علف‌دریایی‌ست. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی دراز، کمی فشرده و بدون پولک دارند. بدن آنان دارای شمار اندکی خار و صفحه‌های کوچک زره‌مانند است. ماهیان دهان‌شیپوری پوزه‌ای دراز، لوله‌ای و بدون سبیلک دارند. همچنین آنان باله‌های سینه‌ای و شکمی کوچک و باله‌ی دُمی دوشاخه دارند. دو پرتو نرم میانی باله‌ی دُمی به رشته‌های دُمی دگرگون شده‌اند. خط کناری بسیار گسترش یافته و تا پایان رشته‌های دُمی این ماهیان کشیده شده است. باله‌های پشتی و مخرجی ماهیان دهان‌شیپوری بدون خار هستند و در نزدیکی باله‌ی دُمی‌شان جای گرفته‌اند. این باله‌ها کم‌وبیش هم‌اندازه و روبه‌روی هم هستند. همه‌ی گونه‌های این خانواده گوشت‌خوارند و خوراک آنان ماهیان کوچک، سخت‌پوستان و دیگر بی‌مهرگان است. در این نوشته با ۴ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی ماهی‌های دهان‌شیپوری Fistularia
نام: شیپورماهی خال‌آبی Bluespotted cornetfish
نام علمی: Fistularia commersonii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۳۲ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۷ درجه‌ی شمالی تا ۳۸ درجه‌ی جنوبی و ۲۰ درجه‌ی شرقی تا ۷۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شرق قاره‌ی آفریقا و دریای سرخ تا جزیره‌ی راپا وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌ی ایستر وابسته به کشور شیلی در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا کشورهای استرالیا و نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شرق مرکز اقیانوس آرام: از کشور مکزیک در جنوب غربی آمریکای شمالی تا کشور پاناما در آمریکای مرکزی، دربرگیرنده‌ی جزیره‌های فراکرانه‌ای؛ همچنین کوچنده به دریای مدیترانه)
اندازه: بدن به درازای ۱۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Kevin Bryant
نام: شیپورماهی آرام (لب‌لوله‌ماهی آرام) Pacific cornetfish
نام علمی: Fistularia corneta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۴ درجه‌ی شمالی تا ۱۷ درجه‌ی جنوبی و ۱۲۱ درجه‌ی غربی تا ۷۱ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از جنوب ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا، شاخاب کالیفرنیا و کرانه‌های غربی ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی تا کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی، دربرگیرنده‌ی بسیاری از جزیره‌های فراکرانه‌ای)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۶ سانتی‌متر
نگاره: Kahunapule Michael Johnson
نام: شیپورماهی سرخ (لب‌لوله‌ماهی سرخ) Red cornetfish
نام علمی: Fistularia petimba
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۰۰ (بیشتر ۱۸ تا ۵۷) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام، میان مدارهای ۴۴ درجه‌ی شمالی تا ۳۹ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: از کشور آرژانتین و جنوب کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی تا ایالت ماساچوست کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی؛ شرق اقیانوس اطلس: از بخش خودگردان گالیسیای کشور اسپانیا در جنوب غربی قاره‌ی اروپا تا دماغه‌ی نواذیبو در مرز میان کشورهای موریتانی و صحرای غربی و کرانه‌های کشور جزیره‌ای کیپ ورد تا کشورهای آنگولا و نامیبیا در غرب قاره‌ی آفریقا؛ دریای مدیترانه: کرانه‌های استان کادیس کشور اسپانیا؛ اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام: از شرق قاره‌ی آفریقا و دریای سرخ تا گروه‌جزیره‌ی هاوایی و گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن و گروه‌جزیره‌ی بونین وابسته به کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا ایالت ویکتوریای کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Sarah Han-de-Beaux
نام: شیپورماهی (لب‌لوله‌ماهی) Cornetfish
نام علمی: Fistularia tabacaria
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۲۰۰ متری آب‌های گرمسیری اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۸ درجه‌ی شمالی تا ۲۹ درجه‌ی جنوبی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۱۴ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس اطلس: از دماغه‌ی نواذیبو در مرز میان کشورهای موریتانی و صحرای غربی و کرانه‌های کشور جزیره‌ای کیپ ورد تا کشور آنگولا در غرب قاره‌ی آفریقا؛ غرب اقیانوس اطلس: از گروه‌جزیره‌ی برمودا (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) و جنوب کشور کانادا در شرق آمریکای شمالی تا کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی؛ دربرگیرنده‌ی شاخاب مکزیک، کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی آنتیل و کرانه‌های آمریکای مرکزی و جنوبی)
اندازه: وزن ۲۷۹ گرم، بدن به درازای ۲۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Luis Perez Berrocal
بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین
