خانواده‌ی دانیوماهیان یا مینوماهیان Danionidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی کپورماهی‌سانیان، از راسته‌ی کپورماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۳۷۴ گونه است که در ۳۹ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان مینو سنگال و گورخرماهی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی دانیوماهیان در زیستگاه‌های آب شیرین همچون جویبارها و رودهای جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا و گونه‌های کمتری در قاره‌ی آفریقا زندگی می‌کنند، هرچند در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان ۲ جفت سبیلک در نزدیکی دهان‌شان دارند. این ماهیان می‌توانند با این سبیلک‌ها خوراک خود را در آب‌های تیره و کدر و همچنین در شن‌ها و ماسه‌ها پیدا کنند. دانیوماهیان دارای باله‌ی دُمی دوشاخه هستند. باله‌ی پشتی آنان در میان بدن و کم‌وبیش روبه‌روی باله‌ی مخرجی جای گرفته است. گونه‌های این خانواده گوشت‌خوار هستند و خوراک آنان حشرات و سخت‌پوستان کوچک است. Danionella translucida با درازای ۱/۲ سانتی‌متر و سالمون دریاچه Opsaridium microlepis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۴۷ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی دانیوماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته که به بخش نخست خانواده‌ی دانیوماهیان می‌پردازد با ۲۹ گونه (از ۸۷ گونه) آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Chedrinae
سرده‌ی Engraulicypris

نام: امبالای سفید White Mbala
نام علمی: Engraulicypris gariepinus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رود اورنج در کشورهای آفریقای جنوبی و نامیبیا در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۴/۷ سانتی‌متر
نگاره: Andre Harmse

سرده‌ی Luciosoma

نام: -
نام علمی: Luciosoma setigerum
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودهای کشورهای جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۶ سانتی‌متر
نگاره: Mikael Hakanson

نام: کوسه‌مینو آپولو Apollo sharkminnow
نام علمی: Luciosoma spilopleura
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودهای کشور تایلند تا جزیره‌های سوماترا و بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Jo Kuyken

نام: -
نام علمی: Luciosoma trinema
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودهای شبه‌جزیره مالایی و جزیره‌های سوماترا و بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۵/۵ سانتی‌متر
نگاره: Joel Sartore

سرده‌ی Nematabramis

نام: دانیو صباح Sabah Danio
نام علمی: Nematabramis everetti
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودهای ایالت صباح کشور مالزی در جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰/۵ سانتی‌متر
نگاره: Muhamad Azriel

سرده‌ی Opsaridium

نام: مینو نواری جنوبی Southern barred minnow
نام علمی: Opsaridium peringueyi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری استخرهای رودخانه‌ای کشورهای موزامبیک، آفریقای جنوبی و اسواتینی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتی‌متر
نگاره: Andrew Deacon

سرده‌ی Opsarius

نام: -
نام علمی: Opsarius ardens
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری سیستم رودهای سیتا و سوارنا در رشته‌کوه گهات غربی در ایالت کرناتکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۸/۷ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff

نام: -
نام علمی: Opsarius bernatziki
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارها و رودهای شبه‌جزیره‌ی مالایی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۹/۱ سانتی‌متر
نگاره: Andaman Kaosung

نام: -
نام علمی: Opsarius malabaricus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودهای پایاسوینی و والاپاتانام در کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۹/۱ سانتی‌متر
نگاره: Natasha Khardina

نام: -
نام علمی: Opsarius pulchellus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای مکونگ و چائو پرایا در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتی‌متر
نگاره: Mikael Hakansson

نام: -
نام علمی: Opsarius tileo
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارها و رودهای تپه‌ای کشورهای هند، بنگلادش، نپال و میانمار در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳۰/۵ سانتی‌متر
نگاره: Meenkaran

سرده‌ی Raiamas

نام: مینو سنگال (بارب قزل‌آلای سنگالی) Senegal minnow
نام علمی: Raiamas senegalensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای نیل، چاد، نیجر، گامبیا، سنگال، ولتا، باندما، کوموئه، تانو، پرا، اوئمه، اوگون، ساناگا و کراس در کشورهای بنین، بورکینافاسو، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، مصر، اتیوپی، گامبیا، غنا، گینه، ساحل عاج، مالی، نیجر، نیجریه، سنگال، سودان و توگو در قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۶۰ گرم، بدن به درازای ۲۴/۵ سانتی‌متر
نگاره: Jiri PListil

نام: -
نام علمی: Raiamas steindachneri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای کرانه‌ای کشورهای گینه، سیرالئون، لیبریا و ساحل عاج در غرب قاره‌ی آفریقا
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۵ سانتی‌متر
نگاره: Gina Walsh

سرده‌ی Rastrineobola

نام: کپورماهی نقره‌ای (ساردین دریاچه‌ی ویکتوریا) Silver cyprinid
نام علمی: Rastrineobola argentea
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری زهکشی دریاچه‌ی ویکتوریا، دربرگیرنده‌ی دریاچه‌های کیوگا، نابوگابو و نیل ویکتوریا در قاره‌ی آفریقا، میان مدارهای ۲ درجه‌ی شمالی تا ۷ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر
نگاره: Lothar Seegers

زیرخانواده‌ی Rasborinae
سرده‌ی Boraras

نام: رازبورای فلفلی (رازبورای پشه) Chili rasbora
نام علمی: Boraras brigittae
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری باتلاق‌های کشور اندونزی در جنوب غربی جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتی‌متر
نگاره: Dan Olsen

نام: رازبورای کوتوله Dwarf rasbora
نام علمی: Boraras maculatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارهای جنگلی شبه‌جزیره‌ی مالایی تا جزیره‌ی سوماترای کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۵ سانتی‌متر
نگاره: Livingaqua

نام: رازبورای ققنوس (رازبورای فونیکس) Phoenix rasbora
نام علمی: Boraras merah
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارهای غرب و جنوب جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲ سانتی‌متر
نگاره: Flipaquatics

نام: مینو کوتوله‌ی سه‌خال Three-spotted dwarf minnow
نام علمی: Boraras micros
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری باتلاق‌ها و آبگیرهای حوضه‌ی رود مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۳ سانتی‌متر
نگاره: Garnelaxia

نام: رازبورای توت فرنگی Strawberry rasbora
نام علمی: Boraras naevus
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری باتلاق‌های کشور تایلند در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱/۳ سانتی‌متر
نگاره: Zoobox.de

نام: رازبورای ریزه (رازبورای علامت تعجب) Least rasbora
نام علمی: Boraras urophthalmoides
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری پوده‌زارها و خلاش‌های کشورهای جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتی‌متر
نگاره: Garnelio.de

سرده‌ی Brevibora

نام: رازبورای خال‌چشمی Eyespot rasbora
نام علمی: Brevibora dorsiocellata
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جنگل‌های باتلاقی پوده در کشور مالزی و جزیره‌ی سوماترای کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲/۳ سانتی‌متر
نگاره: Zierfische.de

سرده‌ی Horadandia

نام: رازبورای آتشین کوتوله Dwarf fire rasbora
نام علمی: Horadandia brittani
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری دشت‌های تندابی کرانه‌ای ایالت‌های کرالا، تامیل نادو و کرناتکه در جنوب کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲ سانتی‌متر
نگاره: Beta Mahatvaraj

سرده‌ی رازبوراها Rasbora

نام: -
نام علمی: Rasbora aprotaenia
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارهای شمال جزیره‌ی جاوه‌ی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵/۱ سانتی‌متر
نگاره: Abu Hamas

نام: رازبورای نقره‌ای Silver rasbora
نام علمی: Rasbora argyrotaenia
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ و همچنین رودهای شبه‌جزیره‌ی مالایی و جزیره‌های بورنئو، جاوه و سوماترا در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتی‌متر
نگاره: Wibowo Djatmiko

نام: رازبورای راه‌راه آرمیتاژی Armitagei's striped rasbora
نام علمی: Rasbora armitagei
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارهای جنگل‌های بارانی در جنوب غربی کشور سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۶/۲ سانتی‌متر
نگاره: Ramani Shirantha

نام: رازبورای بالی Bali rasbora
نام علمی: Rasbora baliensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری دریاچه‌ی براتان در جزیره‌ی بالی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتی‌متر
نگاره: Tse Chung Yi

نام: رازبورای بانگکا Bangka rasbora
نام علمی: Rasbora bankanensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارهای جنگلی شبه‌جزیره‌ی مالایی و کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۶ سانتی‌متر
نگاره: Wutthichai Nangkasem

نام: رازبورای خط‌سیاه (رازبورای دم‌سرخ) Blackline rasbora
نام علمی: Rasbora borapetensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری باتلاق‌ها، آبگیرها و جویبارهای حوضه‌ی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ و همچنین شمال شبه‌جزیره‌ی مالایی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Garnelio.de

نام: دم‌قیچی بزرگ Greater scissortail
نام علمی: Rasbora caudimaculata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارهای جنگلی کشورهای مالزی و اندونزی و همچنین حوضه‌ی رود مکونگ پایینی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۷ سانتی‌متر
نگاره: Robert Beke

گونه‌های خانواده‌ی دانیوماهیان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین