خانواده‌ی پرستارکوسگان یا کوسه‌ماهیان پرستار Ginglymostomatidae، خانواده‌ای از راسته‌ی کوسه‌نهنگ‌سانان یا فرش‌کوسه‌سانان و از رده‌ی غضروف‌ماهیان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۴ گونه است که در ۳ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۱۸ گونه از خانواده‌ی پرستارکوسگان نابود شده و از میان رفته‌اند. گونه‌های این خانواده در آب‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری همه‌ی اقیانوس‌های جهان یافت می‌شوند. آنان بیشتر در منطقه‌های کشندی و کرانه‌ای بیش از ۷۰ متر زندگی می‌کنند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان سری پهن، شیارهایی پیرامون سوراخ‌های بینی و سبیلک‌هایی کوتاه تا بلند در پیرامون دهان کوچک و زیرین‌شان دارند. آنان می‌توانند با این سبیلک‌ها خوراک خود را در آب‌های تیره و کدر و همچنین در شن‌ها و ماسه‌ها پیدا کنند. این کوسه‌ها با آن‌که دهان کوچکی دارند، ولی می‌توانند با گلوی بزرگ خود، خوراک را به درون دهان مکش کنند. گونه‌های خانواده‌ی پرستارکوسگان دارای باله‌های سینه‌ای بزرگ و دو باله‌ی پشتی نزدیک به‌هم هستند. باله‌ی پشتی نخست کم‌وبیش روبه‌روی باله‌های شکمی و باله‌ی پشتی دوم کم‌وبیش روبه‌روی باله‌ی مخرجی جای گرفته‌اند. همچنین آنان ۵ شکاف آبششی دارند که واپسین شکاف بالای باله‌ی سینه‌ای باز می‌شوند. 
گونه‌های خانواده‌ی پرستارکوسگان کف‌زی و شب‌زی هستند و روز را بی‌جنبش و در گروه‌های بزرگ تا ۴۰ کوسه می‌گذرانند. آنان در شب، تنهازیست هستند و بیشتر زمان خود را برای جستجوی خوراک در ته‌نشست کف اقیانوس سپری می‌کنند. خوراک گونه‌های این خانواده بیشتر ماهیان استخوانی، خرچنگ‌های گرد، میگو، شاه‌میگو، ماهی مرکب، هشت‌پا، مرجان، توتیای دریایی و آبدزدک دریایی است. کوسه پرستار دم‌کوتاه با درازای ۷۵ سانتی‌متر و کوسه‌ی پرستار با درازای ۴۳۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی پرستارکوسگان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۴ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی پرستارکوسه‌ها Ginglymostoma

نام: کوسه‌ی پرستار Nurse shark
نام علمی: Ginglymostoma cirratum
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۳۰ (بیشتر ۱ تا ۳۵) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۴ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی جنوبی و ۱۲۲ درجه‌ی غربی تا ۱۰ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب مرکز اقیانوس اطلس: از ایالت رود آیلند کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا جنوب کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی، دربرگیرنده‌ی شاخاب مکزیک و کرانه‌های دریای کارائیب؛ شرق مرکز اقیانوس اطلس: از کشور جزیره‌ای کیپ ورد تا کشور گابن در غرب قاره‌ی آفریقا، و گاهی به‌سوی شمال تا شاخاب بیسکی در غرب قاره‌ی اروپا)
اندازه: وزن ۱۰۹/۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۳۰ سانتی‌متر
نگاره: David Lehrian
(آشنایی بیشتر با کوسه‌ی پرستار)

نام: کوسه‌ی پرستار آرام Pacific nurse shark
نام علمی: Ginglymostoma unami
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری شرق اقیانوس آرام (از ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی تا کشور پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰۷ سانتی‌متر
نگاره: Steven Lara

سرده‌ی Nebrius

نام: کوسه پرستار گندمگون Tawny nurse shark
نام علمی: Nebrius ferrugineus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۷۰ (بیشتر ۵ تا ۳۰) متری آب‌های گرمسیری اقیانوس‌های هند و آرام، میان مدارهای ۳۶ درجه‌ی شمالی تا ۲۷ درجه‌ی جنوبی و ۳۲ درجه‌ی شرقی تا ۱۳۶ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شاخاب فارس، دریای سرخ و شرق قاره‌ی آفریقا تا گروه‌جزیره‌ی توآموتو وابسته به پلی‌نزی فرانسه (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه؛ شمال تا جنوب کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا و جنوب تا کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Dennis Rabeling

سرده‌ی Pseudoginglymostoma

نام: کوسه پرستار دم‌کوتاه Short-tail nurse shark
نام علمی: Pseudoginglymostoma brevicaudatum
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری غرب اقیانوس هند، میان مدارهای ۰ درجه‌ی جنوبی تا ۲۷ درجه‌ی جنوبی و ۳۸ درجه‌ی شرقی تا ۵۸ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (شرق قاره‌ی آفریقا و شاید کرانه‌های کشورهای جزیره‌ای موریس و سیشل)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: Tom Van Deuren

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین