خانواده‌ی قلاب‌دهانان Merlucciidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی قلاب‌دهان‌سانیان، از راسته‌ی روغن‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۱۷ گونه است که در ۲ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان قلاب‌دهان اروپایی و قلاب‌دهان آرام شمالی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی قلاب‌دهانان در آب‌های معتدل اقیانوس اطلس و شرق اقیانوس آرام زندگی می‌کنند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان دهانی بزرگ و دندان‌هایی بلند و نوک‌تیز دارند. بیشتر گونه‌های خانواده‌ی قلاب‌دهانان دارای ۲ باله‌ی پشتی هستند. هرچند گونه‌های سرده‌ی Lyconodes یک باله‌ی پشتی دارند. همچنین باله‌ی پشتی دوم و باله‌ی مخرجی یک شکاف یا تورفتگی دارند. باله‌های شکمی جلوتر از باله‌های سینه‌ای جای گرفته‌اند. بیشتر گونه‌های این خانواده کف‌زی و گوشت‌خوارند و خوراک آنان ماهیان کوچکتر است. Lyconodes argenteus (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۴/۵ سانتی‌متر و قلاب‌دهان جنوبی Merluccius australis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱۵۵ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی قلاب‌دهانان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۴ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی قلاب‌دهان‌ها Merluccius

نام: قلاب‌دهان فراکرانه‌ای Offshore hake
نام علمی: Merluccius albidus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸۰ تا ۱۱۷۰ (بیشتر ۱۶۰ تا ۶۴۰) متری آب‌های ژرف غرب مرکز اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۲ درجه‌ی شمالی تا ۴ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۵۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت نیو انگلند کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی تا کشورهای سورینام و گویان فرانسه در شمال آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۴۰/۶ سانتی‌متر
نگاره: A. Quattrini

نام: قلاب‌دهان نقره‌ای Silver hake
نام علمی: Merluccius bilinearis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۵ تا ۹۱۴ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۵۵ درجه‌ی شمالی تا ۲۴ درجه‌ی شمالی و ۸۰ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های شرقی کشورهای کانادا و آمریکا و همچنین کشور جزیره‌ای باهاما در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۲/۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۶ سانتی‌متر
نگاره: Asli Ertekin

نام: قلاب‌دهان اروپایی European hake
نام علمی: Merluccius merluccius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸ تا ۱۰۷۵ (بیشتر ۷۰ تا ۴۰۰) متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۶ درجه‌ی شمالی تا ۱۸ درجه‌ی شمالی و ۳۰ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشورهای نروژ و ایسلند در شمال قاره‌ی اروپا به‌سوی جنوب تا کشور موریتانی در شمال غربی قاره‌ی آفریقا؛ همچنین دریای مدیترانه و در راستای کرانه‌های جنوبی دریای سیاه)
اندازه: وزن ۱۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Erling Svensen

نام: قلاب‌دهان آرام شمالی North Pacific hake
نام علمی: Merluccius productus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۰۰۰ (بیشتر ؟ تا ۲۲۹) متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۵۱ درجه‌ی شمالی تا ۱۵ درجه‌ی شمالی و ۱۳۰ درجه‌ی غربی تا ۷۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شمال جزیره‌ی ونکوور در استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا بخش شمالی شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۴/۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۸۳ سانتی‌متر
نگاره: Justin Warner

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین