خانواده‌ی دم‌شلاقیان Macrouridae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی دم‌شلاق‌سانیان، از راسته‌ی روغن‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۳۷۸ گونه است که در ۲۹ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان دم‌موشی غول‌پیکر و دم‌شلاقی مغاکی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی دم‌شلاقیان در آب‌های ژرف همه‌ی اقیانوس‌های جهان زندگی می‌کنند. همچنین آنان در ژرفای ۲۰۰ تا ۷۰۰۰ متری یافت می‌شوند و پراکندگی گسترده‌ای از شمالگان تا جنوبگان دارند. گونه‌های این خانواده در نزدیکی بستر دریا و شیب قاره‌ای زندگی می‌کنند؛ با این همه برخی در بخش‌های ژرف‌دریایی یا میان‌دریایی و برخی در فلات قاره‌ای یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی کشیده، باریک و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان سر و چشمانی بزرگ، پوزه‌ای بیرون‌زده و دهانی بزرگ دارند. بیشتر گونه‌های خانواده‌ی دم‌شلاقیان دارای یک سبیلک چانه‌ای و برخی بدون سبیلک هستند. همچنین آنان دارای یک یا دو باله‌ی پشتی، یک باله‌ی مخرجی و بدون باله‌ی دُمی هستند. باله‌ی پشتی دوم و باله‌ی مخرجی کشیده‌ی این ماهیان به هم پیوست شده و دُمی دراز و نوک‌تیز را پدید آورده‌اند. نخستین پرتو باله‌ی پشتی جلویی در برخی از گونه‌ها خاردار است. همچنین باله‌های شکمی جلوتر از باله‌های سینه‌ای جای گرفته‌اند. گونه‌های این خانواده، دریازی و بیشتر کف‌زی هستند. همچنین آنان گوشت‌خوارند و خوراک‌شان ماهیان کوچکتر و سخت‌پوستان همچون فانوس‌ماهیان، دوجورپایان، سرپایان و میگوهاست. ماهی دم‌شلاقی باریک Hymenogadus tenuis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۷/۷ سانتی‌متر و دم‌موشی غول‌پیکر با درازای ۲۱۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی دم‌شلاقیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۸ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی Albatrossia
نام: دم‌موشی غول‌پیکر Giant rattail
نام علمی: Albatrossia pectoralis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۴۰ تا ۳۵۰۰ (بیشتر ۷۰۰ تا ۱۱۰۰) متری آب‌های ژرف شمال اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۲۶ درجه‌ی شمالی و ۱۴۳ درجه‌ی شرقی تا ۱۱۵ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شمال کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دریای اوختسک و دریای برینگ، به‌سوی شرق تا شاخاب آلاسکا و به‌سوی جنوب تا شمال ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۸۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۲۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Fisheries and Oceans Canada
سرده‌ی تهی‌آرواره‌ها یا تهی‌پوزه‌ها Coelorinchus
نام: دم‌شلاقی تهی‌پوزه Hollowsnout grenadier
نام علمی: Coelorinchus caelorhincus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹۰ تا ۱۴۸۵ (بیشتر ۲۰۰ تا ۵۰۰) متری آب‌های ژرف اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۱۸ درجه‌ی جنوبی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۱۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (شمال شرقی اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه؛ شمال غربی اقیانوس اطلس: کرانه‌های کشور کانادا)
اندازه: بدن به درازای ۴۸ سانتی‌متر
نگاره: NOAA
سرده‌ی دلفین‌ماهی‌گون‌ها Coryphaenoides
نام: دم‌شلاقی آرام Pacific grenadier
نام علمی: Coryphaenoides acrolepis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۰۰ تا ۳۷۰۰ (بیشتر ۹۰۰ تا ۱۳۰۰) متری آب‌های ژرف شمال اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۲۸ درجه‌ی شمالی و ۱۳۴ درجه‌ی شرقی تا ۱۱۵ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شمال کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دریای اوخوتسک و دریای برینگ، به‌سوی جنوب در راستای کرانه‌های آمریکای شمالی تا شمال کشور مکزیک)
اندازه: وزن ۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۴ سانتی‌متر
نگاره: Dr Cherisse Du Preez
نام: دم‌شلاقی مغاکی Abyssal grenadier
نام علمی: Coryphaenoides armatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۸۲ تا ۵۱۸۰ متری آب‌های ژرف همه‌ی اقیانوس‌های جهان به‌جز دریاهای قطبی، میان مدارهای ۶۵ درجه‌ی شمالی تا ۶۱ درجه‌ی جنوبی و ۱۸۰ درجه‌ی غربی تا ۱۸۰ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۱۰۲ سانتی‌متر
نگاره: NOAA
نام: دم‌شلاقی شبح‌مانند Ghostly grenadier
نام علمی: Coryphaenoides leptolepis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۶۱۰ تا ۴۰۰۰ (بیشتر ۱۹۰۰ تا ۳۷۰۰) متری آب‌های ژرف اقیانوس اطلس و شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۵۹ درجه‌ی شمالی تا ۳۲ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس اطلس: نزدیکی کشور موریتانی در شمال غربی قاره‌ی آفریقا؛ غرب اقیانوس اطلس؛ شرق اقیانوس آرام: از ایالت آلاسکا و استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا جنوب ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۶۲ سانتی‌متر
نگاره: NOAA
نام: دم‌شلاقی مدیترانه‌ای Mediterranean grenadier
نام علمی: Coryphaenoides mediterraneus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰۰۰ تا ۴۲۶۲ متری آب‌های ژرف اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۷ درجه‌ی شمالی تا ۱۸ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۱۷ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (شمال شرقی اقیانوس اطلس: از گروه‌جزیره‌ی آزور وابسته به کشور پرتغال تا غرب کشور اسکاتلند در غرب قاره‌ی اروپا؛ همچنین غرب دریای مدیترانه، گزارش شده از کشور ایسلند؛ غرب مرکز اقیانوس اطلس: شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۷۳ سانتی‌متر
نگاره: NOAA
نام: دم‌شلاقی مکزیکی Mexican grenadier
نام علمی: Coryphaenoides mexicanus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۱۰ تا ۱۶۰۰ متری آب‌های ژرف غرب مرکز اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۲۹ درجه‌ی شمالی تا ۲۱ درجه‌ی شمالی و ۹۸ درجه‌ی غربی تا ۸۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (شاخاب مکزیک در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: NOAA
نام: دم‌موشی رودیس Rudis rattail
نام علمی: Coryphaenoides rudis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۶۰۰ تا ۲۳۸۰ متری آب‌های ژرف اقیانوس‌های آرام، هند و اطلس، میان مدارهای ۳۵ درجه‌ی شمالی تا ۸ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (اقیانوس آرام: کرانه‌های جزیره‌های کرمادک وابسته به کشور نیوزیلند، کشور فیلیپین، کوه دریایی داروین در مرکز اقیانوس آرام، دریای تاسمانی و رشته‌کوه نازکا؛ اقیانوس هند: نزدیک گروه‌جزیره‌ی سقطرا وابسته به کشور یمن و رشته‌کوه استرالیای غربی؛ اقیانوس اطلس نیمه‌گرمسیری و گرمسیری: دربرگیرنده‌ی شاخاب مکزیک و دریای کارائیب)
اندازه: بدن به درازای ۱۱۱ سانتی‌متر
نگاره: NOAA
بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین
