خانوادهی تازیکوسگان Triakidae، خانوادهای از زیرراستهی درندهکوسهسانیان، از راستهی درندهکوسهسانان یا زمینکوسهسانان و از ردهی غضروفماهیان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۴۶ گونه است که در ۹ سرده دستهبندی شدهاند. تاکنون ۲۶ گونه از خانوادهی تازیکوسگان نابود شده و از میان رفتهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان کوسهی دستهای، هموارتازی معمولی و کوسهی پلنگی را نام برد. گونههای خانوادهی تازیکوسگان در آبهای گرمسیری و معتدل همهی اقیانوسهای جهان زندگی میکنند. بیشتر گونههای این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند.
این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان دهانی زیرین و دندانهایی کوچک دارند. هر آروارهی آنان دربرگیرندهی ۴۳ تا ۶۰ ردیف دندان است. این کوسهها چشمانی بیضیمانند و افقی با توانایی پلک زدن دارند. همچنین آنان دو بالهی پشتی بزرگ و بدون خار، یک بالهی مخرجی و بالهی دُمی دگربالهای یا هتروسرکال (ناهمسان) دارند. گونههای این خانواده روزنک یا اسپیراکلهای کوچک و ۵ شکاف آبششی دارند که واپسین شکاف در پایهی بالهی سینهای باز میشود. گونههای خانوادهی تازیکوسگان، کفزی هستند و خوراک آنان ماهیان کوچک و بیمهرگان کفزیست. تازیکوسهی منگلور Iago mangalorensis (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۵۷/۷ سانتیمتر و هموارتازی خالستارهای با درازای ۲۲۰ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی تازیکوسگان بهشمار میروند. در این نوشته با ۱۲ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
زیرخانوادهی کوسگان گروهزی Galeorhininae
سردهی Furgaleus
نام: کوسهی سبیلکدار Whiskery shark
نام علمی: Furgaleus macki
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۲۲۰ متری آبهای معتدل شرق اقیانوس هند، میان مدارهای ۲۱ درجهی جنوبی تا ۴۵ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای جنوبی کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: وزن ۱۲/۹ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۶۰ سانتیمتر
نگاره: David Freemantle
سردهی کوسههای گروهزی Galeorhinus
نام: کوسهی دستهای (کوسهی گلهای) School shark
نام علمی: Galeorhinus galeus
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۱۰۰ (بیشتر ۲ تا ۴۷۱) متری آبهای نیمهگرمسیری اقیانوسهای اطلس و آرام، میان مدارهای ۷۰ درجهی شمالی تا ۵۸ درجهی جنوبی و ۱۱۱ درجهی شرقی تا ۳۷ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: از جنوب کشور برزیل تا کشور آرژانتین در جنوبی شرقی آمریکای جنوبی؛ شرق اقیانوس اطلس: از کشورهای ایسلند و نروژ، جزایر فارو وابسته به کشور دانمارک و جزیرههای بریتانیا در قارهی اروپا تا دریای مدیترانه و کشور سنگال در غرب قارهی آفریقا، همچنین کرانههای کشورهای نامیبیا و آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا؛ غرب اقیانوس آرام: کرانههای کشورهای استرالیا و نیوزیلند؛ شرق اقیانوس آرام: از استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا جنوب ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک و شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی و کرانههای کشورهای پرو و شیلی در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۴۴/۷ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۹۳ سانتیمتر برای نرها و ۱۹۵ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Rudie Kuiter
زیرخانوادهی تازیکوسگان هموار Triakinae
سردهی هموارتازیها Mustelus
نام: هموارتازی ستارهای Starry smooth-hound
نام علمی: Mustelus asterias
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۵۰ متری آبهای معتدل شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۱ درجهی شمالی تا ۱۶ درجهی شمالی و ۱۹ درجهی غربی تا ۳۶ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از جزیرههای بریتانیا و دریای شمال در شمال قارهی اروپا تا کشور موریتانی در شمال غربی قارهی آفریقا؛ دربرگیرندهی دریای مدیترانه و گروهجزیرهی قناری وابسته به کشور اسپانیا)
اندازه: وزن ۴/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۴ سانتیمتر
نگاره: Sue Daly
نام: هموارتازی خاکستری Gray smooth-hound
نام علمی: Mustelus californicus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۰۰ (بیشتر ۲ تا ۴۶) متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۴۰ درجهی شمالی تا ۲۳ درجهی شمالی و ۱۲۶ درجهی غربی تا ۱۲۹ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از شمال ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا تا شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۱۱۶ سانتیمتر برای نرها و ۱۲۴ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Andy Murch
نام: هموارتازی تیره Dusky smooth-hound
نام علمی: Mustelus canis
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۸۰۰ (بیشتر ۱۸ تا ۲۰۰) متری آبهای نیمهگرمسیری غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۴۶ درجهی شمالی تا ۴۴ درجهی جنوبی و ۹۸ درجهی غربی تا ۳۱ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: از ایالت ماساچوست تا ایالت فلوریدای کشور آمریکا، شمال و غرب شاخاب مکزیک، کرانههای کشورهای ونزوئلا، کوبا، جامائیکا، باربادوس و باهاما و همچنین گروهجزیرهی برمودا و گروهجزیرهی آنتیل در شرق آمریکای شمالی؛ از جنوب کشور برزیل تا شمال کشور آرژانتین در جنوب شرقی آمریکای جنوبی؛ شمال غربی اقیانوس اطلس: کرانههای کشور کانادا)
اندازه: وزن ۱۲/۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۰ سانتیمتر
نگاره: Andy Murch
نام: هموارتازی قهوهای Brown smooth-hound
نام علمی: Mustelus henlei
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۸۱ متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۴۸ درجهی شمالی تا ۱۸ درجهی جنوبی و ۱۲۶ درجهی غربی تا ۷۲ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از شمال ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا تا شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی و کرانههای کشورهای اکوادور و پرو در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۱۰۰ سانتیمتر
نگاره: Mark Conlin
نام: هموارتازی پایرود خالدار Spotted estuary smooth-hound
نام علمی: Mustelus lenticulatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۸۶۰ (بیشتر ۰ تا ۴۰۰) متری آبهای نیمهگرمسیری جنوب غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۴ درجهی جنوبی تا ۴۸ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای جزیرههای کرمادک وابسته به کشور نیوزیلند، کشور نیوزیلند و جنوب کشور استرالیا در قارهی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۲۵ سانتیمتر برای نرها و ۱۵۱ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Andy Murch
نام: هموارتازی خالستارهای Starspotted smooth-hound
نام علمی: Mustelus manazo
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۶۰ متری آبهای گرمسیری غرب اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۴۵ درجهی شمالی تا ۱۰ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس هند: کرانههای کشور کنیا در شرق قارهی آفریق؛ غرب اقیانوس آرام: جنوب منطقهی سیبری و کرانههای کشورهای ژاپن، کرهی شمالی، کرهی جنوبی، چین و ویتنام و جزیرهی تایوان؛ همچنین کرانههای گروهجزیرهی چسترفیلد از گروهجزیرهی کالدونیای نو (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه))
اندازه: وزن ۵/۷ کیلوگرم، بدن به درازای ۲۲۰ سانتیمتر
نگاره: Andy Murch
نام: هموارتازی معمولی Common smooth-hound
نام علمی: Mustelus mustelus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۶۲۴ (بیشتر ۵ تا ۵۰) متری آبهای معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۵۸ درجهی شمالی تا ۳۴ درجهی جنوبی و ۱۹ درجهی غربی تا ۳۶ درجهی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور بریتانیا در شمال غربی قارهی اروپا بهسوی جنوب در راستای کرانههای غربی قارهی آفریقا تا شرق کشور آفریقای جنوبی؛ دربرگیرندهی دریای مدیترانه و گروهجزیرهی قناری وابسته به کشور اسپانیا)
اندازه: بدن به درازای ۲۰۰ سانتیمتر
نگاره: Belen Caro
سردهی Triakis
نام: تازیکوسهی تیزدندان Sharptooth houndshark
نام علمی: Triakis megalopterus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۵۰ متری آبهای نیمهگرمسیری جنوب شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳۰ درجهی جنوبی تا ۳۶ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانههای کشورهای نامیبیا و آفریقای جنوبی در جنوب قارهی آفریقا)
اندازه: وزن ۲۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۴۲ سانتیمتر برای نرها و ۱۷۴ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Martin Prochazka
نام: تازیکوسهی نواری Banded houndshark
نام علمی: Triakis scyllium
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری شمال غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۴۸ درجهی شمالی تا ۲۰ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی (از جنوب منطقهی سیبری تا جزیرهی تایوان در شرق قارهی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۵۰ سانتیمتر
نگاره: Andy Murch
نام: کوسهی پلنگی Leopard shark
نام علمی: Triakis semifasciata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۵۶ (بیشتر ؟ تا ۶) متری آبهای نیمهگرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۴۵ درجهی شمالی تا ۱۹ درجهی شمالی و ۱۲۶ درجهی غربی تا ۱۰۵ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت اورگن کشور آمریکا تا شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۱۸/۴ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۹۸ سانتیمتر برای نرها و ۱۸۰ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Hal Beral
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین