خانواده‌ی فیلان Elephantidae، خانواده‌ای از راسته‌ی فیل‌سانان یا خرطوم‌داران و از رده‌ی پستانداران هستند. از این خانواده تنها ۳ گونه‌ی فیل بیشه‌ی آفریقایی، فیل جنگلی آفریقایی و فیل آسیایی به‌جا مانده‌اند. گونه‌های خانواده‌ی فیلان تنها در جنوب قاره‌ی آفریقا و جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا یافت می‌شوند. فیل‌ها بزرگ‌ترین جانوران خشکی‌زی هستند. این جانوران بدن و پاهایی بزرگ، دُمی بلند، سر و گوش‌هایی بزرگ، خرطوم و عاج‌هایی بلند، چشمانی کوچک و پوستی کلفت و سفت (تا ۲/۵ سانتی‌متر کلفتی) دارند. فیل‌ها جانوران باهوشی هستند. آنان مغز بسیار پیشرفته‌ای دارند. وزن این اندام ۴/۵ تا ۵/۵ کیلوگرم است و اندازه‌ای برابر ۳ تا ۴ برابر مغز آدمی دارد. همچنین آنان بزرگ‌ترین حنجره و دیافراگم را در میان جانوران خشکی‌زی دارند و می‌توانند با این اندام‌ها صداهای بلندی سر دهند.
خرطوم فیل از هم‌جوشی بینی و لب بالایی پدید آمده است. این اندام استخوان ندارد و ماهیچه‌ای است. خرطوم نزدیک به ۱۸۰ سانتی‌متر رشد می‌کند و وزنی نزدیک به ۱۴۰ کیلوگرم دارد. خرطوم فیل مانند دست کار می‌کند. فیل‌ها با خرطوم‌شان خوراک و آب را در دهان خود می‌گذارند. آنان می‌توانند با خرطوم خود آب هم بنوشند. بدین‌گونه که نخست آب را بالا می‌کشند و سپس از گلوی‌شان پایین می‌فرستند. خرطوم به اندازه‌ای حساس است که می‌تواند میوه‌ای کوچک را بردارد و همچنین به اندازه‌ای نیرومند است که می‌تواند شاخه‌های پُربرگ درختان را بشکند. آنان با خرطوم خود می‌توانند تا ۳۵۰ کیلوگرم بار را برداشته و جابه‌جا کنند. همچنین فیل‌ها می‌توانند با خرطوم خود دم‌وبازدم انجام دهند، ببویند و صدا کنند. آنان برای نشان دادن احساس خود، خرطوم‌های‌شان را در هم حلقه می‌کنند. فیل‌های مادر بچه‌های خود را با خرطوم خود نوازش می‌کنند.
گونه‌های خانواده‌ی فیلان ۲۶ دندان دارند که دربرگیرنده‌ی ۱۲ دندان آسیای بزرگ، ۱۲ دندان آسیای کوچک و ۲ دندان پیشین دوم بالایی یا عاج است. آنان در آرواره‌ی خود جوانه‌های ۶ گروه دندان ریز هم دارند و زمانی که دندان آسیایی می‌پوسد، دندان تازه‌ای از زیر آن می‌روید و جای دندان پوسیده را می‌گیرد. فیل‌ها از عاج‌ها‌ی‌شان برای جنگیدن، کندن پوست درختان، کندن زمین برای دسترسی به آب یا ریشه‌ی گیاهان و جابه‌جایی بارهای سنگینی همچون تنه‌ی درختان بهره می‌برند. فیل‌ها با آن‌که بزرگ‌پیکرند، ولی گیاه‌خوارند. آنان می‌توانند روزانه ۱۵۰ کیلوگرم خوراک بخورند و ۱۸۰ تا ۲۳۰ لیتر آب بنوشند. شنوایی و بویایی فیل‌ها نیرومند است، ولی بینایی کم‌توانی دارند. آنان در نور کم به‌خوبی می‌بینند، ولی نمی‌توانند در نور فراوان و روشن این کار را به خوبی انجام دهند. آنان کُندرو هستند و بیشترین سرعت آنان ۲۵ کیلومتر بر ساعت است. همچنین آنان شناگرانی نیرومند هستند، به‌گونه‌ای که می‌توانند ۴۸ کیلومتر را در زمانی نزدیک به ۶ ساعت، پیاپی شنا کنند. فیل‌ها هر ۴ یا ۵ سال یک بار زادآوری می‌کنند. فیل‌های ماده می‌توانند تا ۵۰ سالگی باردار شوند. آنان با نزدیک به ۲ سال زمان بارداری، درازترین زمان بارداری را در میان جانوران خشکی‌زی دارند.
فیل‌های آفریقایی و آسیایی با یکدیگر ناهمسان هستند. فیل آفریقایی پوست چروکیده‌تری دارد. همچنین فیل آسیایی پیشانی برآمده، عاج سبک‌تر و کوچک‌تر و گوش‌هایی کوچک‌تر از فیل آفریقایی دارد. بلندترین نقطه‌ی بدن فیل آفریقایی شانه‌ی آنان و بلندترین نقطه‌ی بدن فیل آسیایی کمر آنان است. پشت فیل آفریقایی کاو است ولی پشت فیل آسیایی هموار یا کوژ است. فیل آفریقایی ۴ یا ۵ سُم در دست‌ها و ۳ یا ۴ سُم در پاها و فیل آسیایی ۵ سُم در در دست‌ها و ۴ یا ۵ سُم در پاها دارد. نرها و ماده‌های فیل آفریقایی عاج دارند، ولی نرها عاج بزرگ‌تری دارند. نرهای فیل آسیایی عاج دارند، ولی ماده‌ها عاج ندارند یا عاج کوچکی دارند. لب پایینی فیل آفریقایی کوتاه و گِرد و لب پایینی فیل آسیایی بلند و نوک‌تیز است. خرطوم فیل آفریقایی حلقه‌های بیشتر و سختی کمتری دارد، ولی خرطوم فیل آسیایی حلقه‌های کمتر و سختی بیشتری دارد. در پایان خرطوم فیل آفریقایی ۲ برآمدگی انگشت‌مانند و در پایان خرطوم فیل آسیایی تنها ۱ برآمدگی انگشت‌مانند دیده می‌شود. در این نوشته با ۳ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی فیل‌های آفریقایی Loxodonta
نام: فیل بیشه‌ی آفریقایی African bush elephant
نام علمی: Loxodonta africana
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و نیمه‌گرمسیری، سبزه‌زارهای تندابی موسمی و خشک، درخت‌زارها، تالاب‌ها و کشت‌زارهای زیر صحرای بزرگ آفریقا همچون کشورهای اوگاندا، کنیا، تانزانیا، بوتسوانا، زیمبابوه، نامیبیا، زامبیا و آنگولا
اندازه: وزن ۶۰۴۸ کیلوگرم برای نرها و ۳۲۳۲ کیلوگرم برای ماده‌ها، بدن به درازای ۶۰۰ تا ۷۵۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۰۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر، بلندای بدن ۲۹۰ تا ۳۷۰ سانتی‌متر برای نرها و ۲۵۰ تا ۳۰۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها، گوش‌ها به بزرگی ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر، خرطوم به درازای ۱۸۰ سانتی‌متر و عاج‌ها به درازای ۳۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Helene Hoffman
(آشنایی بیشتر با فیل بیشه‌ی آفریقایی)
نام: فیل جنگلی آفریقایی African forest elephant
نام علمی: Loxodonta cyclotis
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های بارانی دشت گرمسیری، جنگل‌های بارانی نیمه‌همیشه‌سبز و نیمه‌برگریز گرمسیری و باتلاق‌های مرکز و غرب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۶۰ تا ۲۸۰ سانتی‌متر، بلندای بدن ۲۴۰ تا ۳۰۰ سانتی‌متر برای نرها و ۱۸۰ تا ۲۴۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها، عاج‌ها به درازای ۱۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Mark de Scande
(آشنایی بیشتر با فیل جنگلی آفریقایی)
سرده‌ی فیل‌های آسیایی Elephas
نام: فیل آسیایی Asian elephant
نام علمی: Elephas maximus
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارها، جنگل‌های همیشه‌سبز گرمسیری، جنگل‌های نیمه‌همیشه‌سبز، جنگل‌های برگریز نمناک و خشک و درختچه‌زارهای کشورهای هند، سری‌لانکا، بنگلادش، بوتان، کامبوج، چین، لائوس، میانمار، نپال، تایلند، ویتنام، مالزی و اندونزی در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۴۰۰۰ کیلوگرم برای نرها و ۲۷۰۰ کیلوگرم برای ماده‌ها، بدن به درازای ۵۵۰ تا ۶۵۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر، بلندای بدن ۲۷۰ سانتی‌متر برای نرها و ۲۴۰ سانتی‌متر برای ماده‌ها، خرطوم به درازای ۱۵۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر، عاج‌ها به درازای ۱۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Tomas_K
(آشنایی بیشتر با فیل آسیایی)
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین
