نام: گاومیش آبی Water buffalo
نام علمی: Bubalus bubalis
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: جفت‌سم‌سانان
زیرراسته: نشخوارکننده‌سانیان
خانواده: گاوان
زیرخانواده: گاویان
سرده: گاومیش‌های آسیایی
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی پلیوسن (۵/۳۳۲ تا ۲/۵۸۸ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: جنگل‌های گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری و سبزه‌زارهای نمناک نزدیک رودها، باتلاق‌ها و مرداب‌های شبه‌قاره‌ی هند و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا (گاومیش آبی به بسیاری از بخش‌های جهان همچون قاره‌ی اروپا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی و کشور استرالیا نیز برده شده و جانور بومی این سرزمین‌ها به‌شمار نمی‌رود.)
زندگانی: ۲۵ سال (دربند ۲۹ تا ۳۵ سال)
سن بلوغ: نرها ۳ سالگی و ماده‌ها ۱/۵ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ تا ۲ نوزاد، با ۳۰۰ تا ۳۴۰ روز زمان بارداری
خوراک: گیاهان همچون سبزه‌ها، سبزی‌ها، گیاهان آبزی، برگ‌ها و گیاهان کشاورزی (گاومیش‌های آبی رمیده: قمیش‌ها، جگنیان، سازوئیان و سنبل آبی. گاومیش‌های آبی رام شده: یونجه، برگ، ساقه، مانیوک، چغندر گاوی، سوبابل، کنف، ذرت، جو دوسر، نخل‌پیچ، بادام زمینی، ذرت خوشه‌ای، سویا، نیشکر، باگاس، شلغم و تفاله‌ی مرکبات)
شکارگران: آدمی و ببر
رنگ: گاومیش رودخانه‌ای سیاه و گاومیش باتلاقی خاکستری گراینده به آبی
اندازه: وزن ۳۰۰ تا ۵۵۰ (گاه ۱۰۰۰) کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۲۴۰ تا ۳۰۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۶۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۲۹ تا ۱۳۳ (گاه ۱۶۰) سانتی‌متر برای نرها و ۱۲۰ تا ۱۲۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها
درباره‌ی جانور: گاومیش آبی یا گاومیش آبی رام شده Domestic water buffalo یا گاومیش آبی آسیایی Asian water buffalo، جانوری روزگرد و گروه‌زیست است. این جانوران در سه گروه زندگی می‌کنند: نرهای بالغ قلمروخواه، گله‌ی نرهای جوان و گله‌ی ماده‌ها و بچه‌های‌شان. گله‌ی نرهای جوان از ۱۰ و گله‌ی ماده‌ها از ۱۰ تا ۳۰ گاومیش برپا شده‌اند. این جانوران بدنی تنومند، پاهایی بلند، دُمی کم‌وبیش بلند و موهایی بلند و کم‌پشت دارند. همچنین آنان گردنی بلند و کلفت، سری کشیده، گوش‌هایی بیضی‌مانند، چشمانی درشت و ۲ شاخ بلند دارند. شاخ‌های گاومیش رودخانه‌ای رو به پایین و پشت رشد می‌کند، سپس به‌گونه‌ی مارپیچی رو به بالا خم می‌شود. همچنین شاخ‌های گاومیش باتلاقی رو به بیرون رشد می‌کند و به‌گونه‌ی نیم‌دایره خم می‌شود، ولی همیشه کم‌وبیش روی پیشانی می‌ماند. شاخ‌ها برجستگی‌های نوک‌تیزی هستند که بر روی سر گاومیش‌ها جای گرفته‌اند. این اندام‌ها از بخش درونی استخوانی با پوششی از کراتین و دیگر پروتئین‌ها ساخته شده‌اند و گاومیش‌ها آن‌ها را برای دفاع و در زمان جفت‌یابی، آن‌ها را برای پیکار با دیگر هم‌گونه‌ها به‌کارگیری می‌کنند. این جانوران سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. گاومیش‌ها ۲ انگشت بزرگ در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم بزرگی پایان می‌یابند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند.
گاومیش‌های آبی دلبستگی فراوانی به آب‌تنی در رودها، استخرها و گودال‌های آب دارند. این جانوران برای خنک شدن و نگهداری از پوست‌شان در برابر خورشید و همچنین دور کردن حشرات گزنده، بدن‌شان را با گل می‌پوشانند. بر پایه‌ی رفتارشناسی و ریخت‌شناسی جانوران، گاومیش‌های آبی به دو گونه بخش‌بندی می‌شوند: گاومیش باتلاقی و گاومیش رودخانه‌ای. گاومیش باتلاقی از جنوب شرقی قاره‌ی آسیا سرچشمه گرفته و ۳۰۰۰ تا ۷۰۰۰ سال پیش رام شده است. این گاومیش از ایالت آسام کشور هند به‌سوی جنوب شرقی قاره‌ی آسیا تا دره‌ی یانگ‌تسه در چین یافت می‌شود. همچنین گاومیش رودخانه‌ای از غرب هند سرچشمه گرفته و ۶۳۰۰ سال پیش رام شده است. این گاومیش در قاره‌مانند هند و بیشتر در غرب به‌سوی منطقه‌ی بالکان، مصر و ایتالیا یافت می‌شود. افزون بر این، گاومیش آبی رمیده Feral water buffalo، گاومیشی رام شده است که به طبیعت بازگشته است. به زبانی دیگر گاومیش‌های آبی رمیده کم‌وبیش در طبیعت زندگی می‌کنند، ولی از تبار نمونه‌های رام شده هستند. امروزه گله‌های گاومیش‌های آبی رمیده در کشورهای استرالیا، تونس، آرژانتین، کلمبیا، گویان، سورینام، برزیل و اروگوئه و همچنین جزیره‌های گینه‌ی نو، بریتانیای نو و ایرلند نو یافت می‌شوند.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Chris Kirby-Lambert - Chris Kirby-Lambert
گردآوری: فرتورچین
