خانواده‌ی سپرماهیان Scophthalmidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی کفشک‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی کفشک‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۱۰ گونه است که در ۴ سرده دسته‌بندی شده‌اند. گونه‌های خانواده‌ی سپرماهیان در آب‌های معتدل شمال اقیانوس اطلس، دریای بالتیک، دریای مدیترانه و دریای سیاه زندگی می‌کنند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی پهن، دایره‌ای و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان چشمانی بیرون‌زده، آرواره‌ی پایینی برجسته و باله‌های پشتی و مخرجی دراز دارند. این باله‌ها پرتو سخت ندارند و از باله‌ی دُمی تا سر کشیده شده‌اند. هرچند پایه‌ی این باله‌ها از باله‌ی دُمی جدا هستند. همچنین پایه‌ی باله‌ی پشتی، بالا و جلوتر از چشم است.
گونه‌های خانواده‌ی سپرماهیان بر روی پهلوی راست خود در بستر دریا می‌خوابند و هر دو چشم آنان در پهلوی چپ بدن‌شان جای گرفته‌اند. آنان در زمان نوزادی مانند دیگر ماهیان شنا می‌کنند، ولی کم‌کم شنای آنان به خوابیده دگرگون می‌شود. چشمان این ماهیان نیز در آغاز زندگی مانند دیگر ماهیان در دو سوی بدن‌شان جای دارند، ولی هر چه که به بلوغ نزدیک می‌شوند، چشم دیگرشان که کاربردی نداشته و در زیر بدن‌شان جای گرفته، به پهلوی روی بدن و نیم‌رخ رو به آبِ آنان کوچ می‌کند تا هر دو چشم به‌کار گرفته شوند. بیشتر گونه‌های این خانواده می‌توانند رنگ خود را برابر با پیرامون خود دگرگون کرده و خود را از دید دیگر جانوران پنهان کنند. همچنین آنان کف‌زی هستند و خوراک‌شان بی‌مهرگان کف‌زی و ماهیان کوچک است. کاکل‌دار نروژی با درازای ۱۲ سانتی‌متر و سپرماهی با درازای ۱۰۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی سپرماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۹ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی Lepidorhombus
نام: افسرده‌ماهی چهارخال Four-spot megrim
نام علمی: Lepidorhombus boscii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷ تا ۸۰۰ متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۶ درجه‌ی شمالی و ۱۵ درجه‌ی غربی تا ۳۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از جزیره‌های بریتانیا در شمال قاره‌ی اروپا تا دماغه‌ی بوجادور در جمهوری دموکراتیک عربی صحرا در شمال غربی قاره‌ی آفریقا؛ دربرگیرنده‌ی دریای مدیترانه)
اندازه: وزن ۶۴۰ گرم، بدن به درازای ۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Smartar-id.app
نام: افسرده‌ماهی Megrim
نام علمی: Lepidorhombus whiffiagonis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰۰ تا ۶۰۰ متری آب‌های ژرف شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۳ درجه‌ی شمالی تا ۲۶ درجه‌ی شمالی و ۳۰ درجه‌ی غربی تا ۳۷ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از کشور جزیره‌ای ایسلند در شمال قاره‌ی اروپا تا دماغه‌ی بوجادور در جمهوری دموکراتیک عربی صحرا در شمال غربی قاره‌ی آفریقا؛ دربرگیرنده‌ی غرب دریای مدیترانه)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Nils Aukan
سرده‌ی Scophthalmus
نام: کفشک شیشه‌پنجره‌ای Windowpane flounder
نام علمی: Scophthalmus aquosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۵ تا ۷۳ متری آب‌های معتدل غرب اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۵۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۹ درجه‌ی شمالی و ۸۲ درجه‌ی غربی تا ۵۲ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از شاخاب سنت لورنس در جنوب شرقی کشور کانادا تا شمال ایالت فلوریدای کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۴۵/۷ سانتی‌متر
نگاره: Jennifer Palmer
نام: سپرماهی دریای سیاه Black Sea turbot
نام علمی: Scophthalmus maeoticus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۱۵۰ متری آب‌های معتدل دریای سیاه، میان مدارهای ۴۷ درجه‌ی شمالی تا ۴۱ درجه‌ی شمالی و ۲۷ درجه‌ی شرقی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: Andrey Nekrasov
نام: سپرماهی Turbot
نام علمی: Scophthalmus maximus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۷۰ متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۰ درجه‌ی شمالی تا ۳۰ درجه‌ی شمالی و ۲۵ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (سراسر دریای مدیترانه و در راستای کرانه‌های قاره‌ی اروپا تا شمالگان؛ همچنین بیشتر دریای بالتیک)
اندازه: وزن ۲۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Philippe Geniez
نام: خالپوش‌ماهی Brill
نام علمی: Scophthalmus rhombus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵ تا ۵۰ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۴ درجه‌ی شمالی تا ۲۶ درجه‌ی شمالی و ۲۴ درجه‌ی غربی تا ۴۲ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از مدار ۶۸ درجه‌ی شمالی تا کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا؛ گزارش شده از کرانه‌های کشور جزیره‌ای ایسلند و شناخته شده از سراسر دریای مدیترانه و دریای سیاه)
اندازه: وزن ۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: Frederic ANDRE
سرده‌ی Zeugopterus
نام: کاکل‌دار نروژی Norwegian topknot
نام علمی: Zeugopterus norvegicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۲۰۰ متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۳ درجه‌ی شمالی تا ۴۶ درجه‌ی شمالی و ۲۵ درجه‌ی غربی تا ۲۵ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (در نزدیکی کشور جزیره‌ای ایسلند و از کرانه‌های استان مورمانسک کشور روسیه تا شاخاب بیسکی در غرب قاره‌ی اروپا)
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر
نگاره: Jim Greenfield
نام: کاکل‌دار معمولی Common topknot
نام علمی: Zeugopterus punctatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۴۰ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۴ درجه‌ی شمالی تا ۴۳ درجه‌ی شمالی و ۸ درجه‌ی غربی تا ۱۴ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از کرانه‌های شهر تروندهایم کشور نروژ تا شاخاب بیسکی در غرب قاره‌ی اروپا؛ دربرگیرنده‌ی استان نیوفاندلند و لابرادور کشور کانادا)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Carlos Fernandez-Cid, carloscies
نام: کاکل‌دار اکستروم Eckstrom's topknot
نام علمی: Zeugopterus regius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۱۸۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۶۰ درجه‌ی شمالی تا ۲۰ درجه‌ی شمالی و ۱۸ درجه‌ی غربی تا ۱۷ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از جزیره‌های بریتانیا در شمال قاره‌ی اروپا تا کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا؛ همچنین غرب دریای مدیترانه و دریای آدراتیک)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Víctor Cebollada
بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین
