خانوادهی رنگینماهیان یا گامبوزیاماهیان یا کپوردندانماهیان زندهزا Poeciliidae، خانوادهای از زیرراستهی کپوردندانماهیسانیان، از راستهی کپوردندانماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. در این نوشته که به بخش سوم خانوادهی رنگینماهیان میپردازد با ۲۴ گونه (از ۷۸ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی زیرخانوادهی Poeciliinae
دنبالهی سردهی مولیها Poecilia
نام: مولی اوسوماسینتا Usumacinta molly
نام علمی: Poecilia kykesis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری کولابهای جزرومدی، دریاچهها، جویبارها و استخرهای حوضهی رود اوسوماسینتا در کشور گواتمالا و شبهجزیرهی یوکاتان در کشور مکزیک در آمریکای مرکزی
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتیمتر برای نرها و ۱۰ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Michael Tobler
نام: مولی بالهبادبانی Sailfin molly
نام علمی: Poecilia latipinna
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری جویبارها، آبگیرها، دریاچهها، لجنزارها، مردابها، باتلاقها، کولابها، پایرودها و دلتای رودهای کشورهای آمریکا و مکزیک در آمریکای شمالی، میان مدارهای ۴۰ درجهی شمالی تا ۱۶ درجهی شمالی و ۱۰۳ درجهی غربی تا ۷۶ درجهی غربی از عرض جغرافیایی (از ایالت کارولینای شمالی بهسوی جنوب تا ایالت فلوریدا و پیرامون شاخاب مکزیک تا ایالت تگزاس کشور آمریکا و بهسوی جنوب تا شبهجزیرهی یوکاتان در کشور مکزیک)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتیمتر برای نرها و ۱۰ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Rob Van Epps
نام: مولی بالهکوتاه Shortfin molly
نام علمی: Poecilia mexicana
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری چشمههای گرم، کانالها، خندقها، استخرها و جویبارهای کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی، میان مدارهای ۱۹ درجهی شمالی تا ۱۴ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتیمتر
نگاره: GmbH
نام: گوپی تیرینیداد Trinidad guppy
نام علمی: Poecilia obscura
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رود اوروپوچه در کشور جزیرهای ترینیداد و توباگو در دریای کارائیب، میان مدارهای ۱۱ درجهی شمالی تا ۱۰ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۱/۵ سانتیمتر
نگاره: Frank Schafer
نام: مولی پارا Para molly
نام علمی: Poecilia parae
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری باتلاقهای کوچک و پایرودهای منطقهی گویان تا دلتای رود آمازون در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳ سانتیمتر برای نرها و ۵ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Frank Schafer
نام: گوپی باتلاقی Swamp guppy
نام علمی: Poecilia picta
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری کانالها و خندقهای زهکشی لبهی باتلاقهای کشور جزیرهای ترینیداد و توباگو تا دلتای رود آمازون در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳ سانتیمتر برای نرها و ۵ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Elke Weiand
نام: گوپی Guppy
نام علمی: Poecilia reticulata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری چشمهها، خندقها، کانالها، آبگیرها، دریاچهها و جویبارهای بسیار کوچک کشورهای ونزوئلا، باربادوس، ترینیداد و توباگو، شمال برزیل و منطقهی گویان در آمریکای جنوبی، میان مدارهای ۱۴ درجهی شمالی تا ۲ درجهی شمالی و ۶۷ درجهی غربی تا ۵۲ درجهی غربی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر برای نرها و ۶ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Ziggy_Lilja
نام: مولی لیبرتی (مولی آزادی) Liberty molly
نام علمی: Poecilia salvatoris
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری آبگیرها و جویبارهای کشور السالوادور در آمریکای مرکزی
اندازه: بدن به درازای ۷/۶ سانتیمتر
نگاره: Flair Wang
نام: مولی (مولی معمولی یا مولی مکزیکی) Molly
نام علمی: Poecilia sphenops
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها، آبگیرها، کولابها، خندقها و جویبارهای کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی و کشور کلمبیا در شمال آمریکای جنوبی، میان مدارهای ۲۴ درجهی شمالی تا ۱ درجهی جنوبی و ۱۰۱ درجهی غربی تا ۶۹ درجهی غربی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۷/۵ سانتیمتر
نگاره: Mark Henry Sabaj
نام: مولی یوکاتان (مولی بالهبادبانی غولپیکر) Yucatan molly
نام علمی: Poecilia velifera
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای کرانهای شبهجزیرهی یوکاتان در کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی، میان مدارهای ۲۱ درجهی شمالی تا ۱۶ درجهی شمالی و ۹۷ درجهی غربی تا ۸۶ درجهی غربی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتیمتر
نگاره: Garnelio.de
نام: مولی جنوبی (کپوردندان خالچشمی) Southern molly
نام علمی: Poecilia vivipara
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری کانالها و خندقهای زهکشی لبهی باتلاقهای کشورهای سورینام، گویان فرانسه و برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷/۸ سانتیمتر
نگاره: Frank Schafer
نام: زندهزای اندر (گوپی اندر) Endler's livebearer
نام علمی: Poecilia wingei
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری کولابهای کامپوما و بوئنو ویستا در شبهجزیرهی پاریا در شمال کشور ونزوئلا در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲ سانتیمتر
نگاره: Zierfische.de
سردهی دمشمشیریها Xiphophorus
نام: دمشمشیری سرگوسفندی Sheepshead swordtail
نام علمی: Xiphophorus birchmanni
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پانوکو در ایالت ایدالگو کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتیمتر
نگاره: Radek Sejkora
نام: دمشمشیری زرد Yellow swordtail
نام علمی: Xiphophorus clemenciae
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای کوچک و استخرهای سنگی حوضهی رود كواتزاكوالكوس در جنوب کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۵/۱ سانتیمتر
نگاره: Frank Schafer
نام: دمشمشیری ظریف Delicate swordtail
نام علمی: Xiphophorus cortezi
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پانوکو در ایالتهای ایدالگو و سن لوئیس پوتوسی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر برای نرها و ۵/۵ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Michael Tobler
نام: دمشمشیری سبز Green swordtail
نام علمی: Xiphophorus hellerii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای ایالت وراکروز کشور مکزیک تا شمال غربی کشور هندوراس در آمریکای مرکزی، میان مدارهای ۲۶ درجهی شمالی تا ۱۲ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۱۴ سانتیمتر برای نرها و ۱۶ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Michael Tobler
نام: دمشمشیری کالمن Kallman's swordtail
نام علمی: Xiphophorus kallmani
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پاپالواپان در کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۰/۵ سانتیمتر
نگاره: Michael Tobler
نام: دمشمشیری کوهستانی Highland swordtail
نام علمی: Xiphophorus malinche
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رود پانوکو در ایالت ایدالگو کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتیمتر
نگاره: Michael Tobler
نام: دمشمشیری مونتهزوما Montezuma swordtail
نام علمی: Xiphophorus montezumae
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبارهای ایالتهای تامائولیپاس، وراکروز و سن لوئیس پوتوسی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتیمتر برای نرها و ۶/۵ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: F. Teigler
نام: دمشمشیری کوهی Mountain swordatail
نام علمی: Xiphophorus nezahualcoyotl
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری زهکشی رود تامسی در ایالت سن لوئیس پوتوسی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۵ سانتیمتر برای نرها و ۶ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Fabien Liberge - AFV
نام: دمشمشیری کوتوله Pygmy swordtail
نام علمی: Xiphophorus pygmaeus
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رود پانوکو در شمال شرقی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتیمتر
نگاره: F. Teigler
نام: ماهی پلاتی جنوبی Southern platyfish
نام علمی: Xiphophorus maculatus
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری چشمههای گرم، کانالها، خندقها، جویبارها و باتلاقهای ایالت وراکروز کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی تا شمال کشور بلیز در آمریکای مرکزی، میان مدارهای ۲۳ درجهی شمالی تا ۱۷ درجهی شمالی و ۹۹ درجهی غربی تا ۸۶ درجهی غربی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتیمتر برای نرها و ۶ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Zierfische.de
نام: ماهی پلاتی گونهگون Variable platyfish
نام علمی: Xiphophorus variatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری چشمههای گرم، کانالها و خندقهای جنوب ایالت تامائولیپاس تا شمال ایالت وراکروز کشور مکزیک در آمریکای شمالی، میان مدارهای ۲۵ درجهی شمالی تا ۲۰ درجهی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتیمتر
نگاره: Zierfische.de
سردهی Phalloceros
نام: ماهی میلیون تیره Dusky millions fish
نام علمی: Phalloceros caudimaculatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری باتلاقها و زهکشی رودهای ایالت ریودوژانیرو کشور برزیل بهسوی جنوب تا کشورهای اروگوئه و آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۳/۵ سانتیمتر برای نرها و ۶ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Gustavo Casas
گونههای خانوادهی رنگینماهیان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین