جانوران مهره‌دار - ماهیان: گونه‌های خانواده‌ی چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی

جانوران مهره‌دار - ماهیان: گونه‌های خانواده‌ی چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی

خانواده‌ی چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی Arhynchobatidae، خانواده‌ای از راسته‌ی چارگوش‌ماهی‌سانان و از رده‌ی غضروف‌ماهیان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۱۱۳ گونه است که در ۱۴ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان چارگوش‌ماهی سفید آرام و چارگوش‌ماهی آبی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی در آب‌های همه‌ی اقیانوس‌های جهان یافت می‌شوند. زیستگاه آنان دربرگیرنده‌ی فلات‌های کم‌ژرف کرانه‌ای تا منطقه‌های بالایی ناحیه مغاکی‌ست. آنان در آب‌های کم‌ژرف گرمسیری یا نزدیک صخره‌های مرجانی کمیاب هستند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی چهارگوش، لوزی‌مانند، هموار و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان پوزه‌ای باریک و نوک‌تیز، دهانی پهن و زیرین و ۵ شکاف آبششی دارند. چشمان این چارگوش‌ماهیان بر روی سر و شکاف‌های آبششی و اسپیراکل‌ها در بخش شکمی و در زیر سر جای گرفته‌اند. روزنک‌ها یا اسپیراکل‌ها سوراخ‌های ریزی هستند که به دستگاه دم‌وبازدم ماهیان غضروفی راه پیدا می‌کنند. کار روزنک‌ها، مکیدن آب از آب‌شش‌ها به‌جای دهان، در زمان خوابیدن یا پنهان شدن این ماهیان در زیر گل‌ولای بستر دریاست. گونه‌های خانواده‌ی چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی باله‌های سینه‌ای بسیار بزرگی دارند که به سر پیوست شده‌اند. این باله‌ها از کنار سر و در برابر شکاف‌های آبششی آغاز و در پایه‌ی دُم پایان می‌یابند. این ماهیان دارای دو باله‌ی پشتی کوچک بر روی دُم و بدون باله‌ی مخرجی هستند. همچنین آنان دارای دُمی باریک و دراز با دو باله‌ی دُمی کوچک هستند.
چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی بر روی دُم درازشان گیرنده‌های الکتریکی کم‌توانی دارند. پوست بسیاری از گونه‌ها زبر و دارای برآمدگی‌های خارمانند در راستای خط میانی و ستون مهره‌هاست. چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی تخم‌گذارند و تخم خود را درون کیف‌هایی به‌نام کیف پری دریایی می‌گذراند. همچنین آنان گوشت‌خوارند و خوراک‌شان ماهیان و بی‌مهرگان کف‌زی‌ست. چارگوش‌ماهی نقطه‌سفید Bathyraja albomaculata (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱۴/۴ سانتی‌متر و چارگوش‌ماهی آفریقایی غربی Bathyraja hesperafricana (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۳۴۲ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی چارگوش‌ماهیان نرم‌بینی به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۱۲ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

 

سرده‌ی Bathyraja

 

چارگوش‌ماهی ژرفازی

نام: چارگوش‌ماهی ژرفازی Deepsea skate
نام علمی: Bathyraja abyssicola
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۶۲ تا ۲۹۱۰ متری آب‌های ژرف شمال اقیانوس آرام (از دریای برینگ به‌سوی جنوب تا گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور؛ به‌سوی غرب تا کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۳۵ سانتی‌متر برای نرها و ۱۵۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Fisheries and Oceans Canada

 

چارگوش‌ماهی آلیوتی

نام: چارگوش‌ماهی آلیوتی Aleutian skate
نام علمی: Bathyraja aleutica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵ تا ۱۶۰۲ متری آب‌های ژرف شمال اقیانوس آرام (از دریای برینگ به‌سوی جنوب تا شمال ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی؛ به‌سوی غرب تا کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: وزن ۲۳/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۶۱ سانتی‌متر برای نرها و ۱۵۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Jackson W.F. Chu

 

چارگوش‌ماهی سنباده

نام: چارگوش‌ماهی سنباده Sandpaper Skate
نام علمی: Bathyraja kincaidii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۱۹ تا ۱۳۷۲ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام (از استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۶۲ سانتی‌متر برای نرها و ۵۸ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Fisheries and Oceans Canada

 

چارگوش‌ماهی ریزخار

نام: چارگوش‌ماهی ریزخار Fine-spined skate
نام علمی: Bathyraja microtrachys
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۹۹۵ تا ۳۰۰۰ متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس آرام (از استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۷۵ سانتی‌متر
نگاره: MBARI

 

چارگوش‌ماهی ابروسفید

نام: چارگوش‌ماهی ابروسفید Whitebrow skate
نام علمی: Bathyraja minispinosa
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۵۰ تا ۱۴۲۰ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام (از دریای اوخوتسک در نزدیکی شهر آباشیری وابسته به کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا شبه‌جزیره‌ی کامچاتکا و دریای برینگ)
اندازه: بدن به درازای ۸۲/۵ سانتی‌متر
نگاره: Fisheries and Oceans Canada

 

چارگوش‌ماهی سفید آرام

نام: چارگوش‌ماهی سفید آرام Pacific white skate
نام علمی: Bathyraja spinosissima
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۸۰۰ تا ۲۹۳۸ متری آب‌های ژرف شمال اقیانوس آرام (از دریای برینگ به‌سوی جنوب تا گروه‌جزیره‌ی گالاپاگوس وابسته به کشور اکوادور و کشور کاستاریکا در آمریکای مرکزی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰۰ سانتی‌متر
نگاره: MBARI

 

چارگوش‌ماهی ارمو

نام: چارگوش‌ماهی ارمو Eremo skate
نام علمی: Bathyraja trachouros
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۰۰ تا ۸۰۰ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (نزدیکی‌های کرانه‌های شمالی کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۸۸ سانتی‌متر
نگاره: Jo Kuyken

 

چارگوش‌ماهی زبردم

نام: چارگوش‌ماهی زبردم Roughtail skate
نام علمی: Bathyraja trachura
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۱۳ تا ۲۵۵۰ متری آب‌های ژرف شمال شرقی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۳ درجه‌ی شمالی تا ۲۲ درجه‌ی شمالی و ۱۴۴ درجه‌ی شرقی تا ۱۰۶ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای برینگ به‌سوی جنوب تا شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی؛ به‌سوی غرب تا دریای اختسک)
اندازه: وزن ۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۹۱ سانتی‌متر برای نرها و ۸۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: NSF-OOI

 

سرده‌ی Notoraja

 

چارگوش‌ماهی آبی

نام: چارگوش‌ماهی آبی Blue skate
نام علمی: Notoraja azurea
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۷۶۵ تا ۱۴۴۰ متری آب‌های معتدل اقیانوس هند و غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳۰ درجه‌ی جنوبی تا ۴۵ درجه‌ی جنوبی و ۱۱۳ درجه‌ی شرقی تا ۱۵۵ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۶۴/۵ سانتی‌متر
نگاره: Kelvin Aitken

 

سرده‌ی Pavoraja

 

چارگوش‌ماهی تیره

نام: چارگوش‌ماهی تیره Dusky skate
نام علمی: Pavoraja umbrosa
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۶۰  تا ۷۳۱ متری آب‌های معتدل غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۲۷ درجه‌ی جنوبی تا ۳۳ درجه‌ی جنوبی و ۱۵۳ درجه‌ی شرقی تا ۱۵۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (نزدیکی‌های ایالت نیو ساوت ولز در شرق کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۶/۹ سانتی‌متر
نگاره: PB8218

 

سرده‌ی Psammobatis

 

چارگوش‌ماهی شنی خارکوچک

نام: چارگوش‌ماهی شنی خارکوچک Smallthorn sandskate
نام علمی: Psammobatis rudis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل جنوب شرقی اقیانوس آرام و جنوب غربی اقیانوس اطلس (کرانه‌های کشورهای آرژانتین و شیلی در جنوب آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۹۱۰ گرم، بدن به درازای ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Andy Murch

 

سرده‌ی Sympterygia

 

چارگوش‌ماهی بادبزنی دم‌کوتاه

نام: چارگوش‌ماهی بادبزنی دم‌کوتاه Shorttail fanskate
نام علمی: Sympterygia brevicaudata
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۸ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۳ درجه‌ی جنوبی تا ۳۷ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (از کشور اکوادور تا مرکز کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۳۸ سانتی‌متر
نگاره: Andy Murch

 

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین

۵
از ۵
۲ مشارکت کننده