خانواده‌ی اسب‌آبیان Hippopotamidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی نهنگ‌اسب‌آبی‌سانیان، از راسته‌ی جفت‌سم‌سانان و از رده‌ی پستانداران هستند. به جانورانی همچون اسب‌ها، کرگدن‌ها و تاپیرها که دارای یک سُم هستند، تک‌سم‌سانان و به جانورانی همانند گاوها، گوزن‌ها و بزها که دارای یک جفت سُم هستند، جفت‌سم‌سانان گفته می‌شود. در این خانواده تنها ۲ گونه‌ی اسب آبی و اسب آبی کوتوله جای دارند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان تنها در زیر صحرای بزرگ آفریقا یافت می‌شوند. این جانوران بدنی تنومند و بشکه‌ای، پاهایی کوتاه و ستون‌مانند، دُمی کوتاه و پوستی کلفت و کم‌وبیش بی‌مو دارند. همچنین آنان گردنی کوتاه، سری بزرگ، جمجمه‌ای همانند ساعت شنی، گوش‌ها و چشمانی کوچک، پوزه‌ای دراز و دهانی پهن و چهارگوش دارند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان جانورانی نیمه‌آبزی هستند که در رودها و آبگیرها زندگی می‌کنند. آنان در درازای روز با ماندن در آب یا گل‌ولای، خود را خنک می‌کنند. اسب‌های آبی بخشی از آب رودخانه یا آبگیر را از آنِ خود کرده و از آمدن دیگران بدانجا جلوگیری می‌کنند. آنان در زمان تاریک شدن هوا برای خوردن خوراک و چریدن از آب بیرون می‌آیند. اسب‌های آبی روزها گروه‌زیست هستند و روز خود را در کنار یکدیگر سپری می‌کنند، ولی شب‌ها تنهازیست می‌شوند و چریدن و خوردن خوراک را به تنهایی انجام می‌دهند. آنان زمانی که در آب هستند، جانورانی قلمروخواه هستند، ولی در خشکی و هنگام چریدن این ویژگی را آشکار نمی‌کنند.
هنگامی که اسب‌های آبی در آب می‌خوابند، همه‌ی بدن آنان در زیر آب جای می‌گیرد، ولی چشم‌ها، گوش‌ها و سوراخ‌های بینی‌شان بر روی آب دیده می‌شوند. با جای گرفتن چشم‌ها، گوش‌ها و سوراخ‌های بینی در بیرون از آب، آنان می‌توانند بیشتر در زیر آب بمانند و همچنین دم‌وبازدم انجام دهند و از زیستگاه پیرامون‌شان آگاه شوند. همچنین زمانی که آنان در زیر آب شنا می‌کنند، سوراخ‌های گوش‌ها و بینی‌شان بسته می‌شوند و غشای پوستی‌ای چشمان‌شان را می‌پوشاند. پوست این جانوران مایعی سرخ رنگ تراوش می‌کند که هم کارایی ضد آفتاب دارد و هم از رشد باکتری‌های بیماری‌زا جلوگیری می‌کند. مردم در گذشته به نادرستی بر این باور بودند که اسب‌های آبی خون عرق می‌کنند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان همگی سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. اسب‌های آبی ۴ انگشت در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم کوچکی پایان می‌یابند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان، گروه‌زیست، شب‌زی و گیاه‌خوارند. آرواره‌های اسب‌های آبی بسیار نیرومند هستند و تا ۱۵۰ درجه باز می‌شوند. دندان‌های پیش و نیش آنان بزرگ و عاج‌مانند هستند. اگرچه دندان‌های نیش بزرگ‌تر بوده و در درازای زندگی آنان رشد می‌کنند. دندان‌های نیش و پیش به‌جای خوردن خوراک، بیشتر برای دفاع به‌کارگیری می‌شوند. در این نوشته با ۲ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی اسب‌های آبی Hippopotamus
نام: اسب آبی Hippopotamus
نام علمی: Hippopotamus amphibius
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: رودها، دریاچه‌ها و باتلاق‌های مانگرو زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۱۴۸۰ (گاه ۲۶۶۰) کیلوگرم برای نرها و ۱۳۶۵ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۲۹۰ تا ۵۰۵ سانتی‌متر (بیشینه: ۵۰۵ سانتی‌متر برای نرها و ۳۴۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها)، دُم به درازای ۳۵ تا ۵۶ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۴۰ تا ۱۶۵ سانتی‌متر برای نرها و ۱۳۰ تا ۱۴۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Mark Mark
(آشنایی بیشتر با اسب آبی)
سرده‌ی اسب‌های آبی کوتوله Choeropsis
نام: اسب آبی کوتوله Pygmy hippopotamus
نام علمی: Choeropsis liberiensis
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، باتلاق‌ها، رودها و جویبارهای کشورهای لیبریا، سیرالئون، گینه و ساحل عاج در غرب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱۸۰ تا ۲۷۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۵۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۰ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۷۵ تا ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Mark Mark
(آشنایی بیشتر با اسب آبی کوتوله)
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین
