خانواده‌ی اسب‌آبیان Hippopotamidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی نهنگ‌اسب‌آبی‌سانیان، از راسته‌ی جفت‌سم‌سانان و از رده‌ی پستانداران هستند. به جانورانی همچون اسب‌ها، کرگدن‌ها و تاپیرها که دارای یک سُم هستند، تک‌سم‌سانان و به جانورانی همانند گاوها، گوزن‌ها و بزها که دارای یک جفت سُم هستند، جفت‌سم‌سانان گفته می‌شود. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۲ گونه است که در ۲ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۳۴ گونه از خانواده‌ی اسب‌آبیان نابود شده و از میان رفته‌اند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان تنها در زیر صحرای بزرگ آفریقا یافت می‌شوند. این جانوران بدنی تنومند و بشکه‌ای، پاهایی کوتاه و ستون‌مانند، دُمی کوتاه و پوستی کلفت و کم‌وبیش بی‌مو دارند. همچنین آنان گردنی کوتاه، سری بزرگ، جمجمه‌ای همانند ساعت شنی، گوش‌ها و چشمانی کوچک، پوزه‌ای دراز و دهانی پهن و چهارگوش دارند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان جانورانی نیمه‌آبزی هستند که در رودها و آبگیرها زندگی می‌کنند. آنان در درازای روز با ماندن در آب یا گل‌ولای، خود را خنک می‌کنند. اسب‌های آبی بخشی از آب رودخانه یا آبگیر را از آنِ خود کرده و از آمدن دیگران بدانجا جلوگیری می‌کنند. آنان در زمان تاریک شدن هوا برای خوردن خوراک و چریدن از آب بیرون می‌آیند. اسب‌های آبی روزها گروه‌زیست هستند و روز خود را در کنار یکدیگر سپری می‌کنند، ولی شب‌ها تنهازیست می‌شوند و چریدن و خوردن خوراک را به تنهایی انجام می‌دهند. آنان زمانی که در آب هستند، جانورانی قلمروخواه هستند، ولی در خشکی و هنگام چریدن این ویژگی را آشکار نمی‌کنند.
هنگامی که اسب‌های آبی در آب می‌خوابند، همه‌ی بدن آنان در زیر آب جای می‌گیرد، ولی چشم‌ها، گوش‌ها و سوراخ‌های بینی‌شان بر روی آب دیده می‌شوند. با جای گرفتن چشم‌ها، گوش‌ها و سوراخ‌های بینی در بیرون از آب، آنان می‌توانند بیشتر در زیر آب بمانند و همچنین دم‌وبازدم انجام دهند و از زیستگاه پیرامون‌شان آگاه شوند. همچنین زمانی که آنان در زیر آب شنا می‌کنند، سوراخ‌های گوش‌ها و بینی‌شان بسته می‌شوند و غشای پوستی‌ای چشمان‌شان را می‌پوشاند. پوست این جانوران مایعی سرخ رنگ تراوش می‌کند که هم کارایی ضد آفتاب دارد و هم از رشد باکتری‌های بیماری‌زا جلوگیری می‌کند. مردم در گذشته به نادرستی بر این باور بودند که اسب‌های آبی خون عرق می‌کنند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان همگی سُم‌رو هستند و بر روی نوک انگشتان پا راه می‌روند. اسب‌های آبی ۴ انگشت در هر یک از پاهای خود دارند که با سُم کوچکی پایان می‌یابند. سُم، پوششی سخت در نوک انگشتان پای پستانداران سُم‌دار است که از جنس کراتین ساخته شده و از بخش نرم ته پاهای آنان در برابر آسیب‌ها جلوگیری می‌کند. گونه‌های خانواده‌ی اسب‌آبیان، گروه‌زیست، شب‌زی و گیاه‌خوارند. آرواره‌های اسب‌های آبی بسیار نیرومند هستند و تا ۱۵۰ درجه باز می‌شوند. دندان‌های پیش و نیش آنان بزرگ و عاج‌مانند هستند. اگرچه دندان‌های نیش بزرگ‌تر بوده و در درازای زندگی آنان رشد می‌کنند. دندان‌های نیش و پیش به‌جای خوردن خوراک، بیشتر برای دفاع به‌کارگیری می‌شوند. در این نوشته با ۲ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
سرده‌ی اسب‌های آبی Hippopotamus
نام: اسب آبی Hippopotamus
نام علمی: Hippopotamus amphibius
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، جنگل‌های باتلاقی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های نمناک، درختچه‌زارهای نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای تندابی یا نمناک موسمی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرنده‌ی آبشارها)، رودها و جویبارهای موسمی، دوره‌ای و نامنظم، تالاب‌های بیشتر درختچه‌ای، دریاچه‌ها، استخرها و مرداب‌های آب شیرین همیشگی، دریاچه‌ها، استخرها و مرداب‌های آب شیرین موسمی و دوره‌ای، دلتاهای درون‌بومی همیشگی، دریاچه‌ها، استخرها و مرداب‌های قلیایی یا لب‌شور یا آب شور همیشگی، پهنه‌های هموار و دریاچه‌ها، استخرها و مرداب‌های قلیایی یا لب‌شور یا آب شور موسمی و دوره‌ای، پای‌رودها، کرانه‌های لب‌شور، کولاب‌های شور و دریاچه‌های دریایی، و دریاچه‌های آب شیرین کرانه‌ای در زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۱۴۸۰ (گاه ۲۶۶۰) کیلوگرم برای نرها و ۱۳۶۵ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۲۹۰ تا ۵۰۵ سانتی‌متر (بیشینه: ۵۰۵ سانتی‌متر برای نرها و ۳۴۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها)، دُم به درازای ۳۵ تا ۵۶ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۱۴۰ تا ۱۶۵ سانتی‌متر برای نرها و ۱۳۰ تا ۱۴۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Mark Mark
(آشنایی بیشتر با اسب آبی)
سرده‌ی اسب‌های آبی کوتوله Choeropsis
نام: اسب آبی کوتوله Pygmy hippopotamus
نام علمی: Choeropsis liberiensis
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرنده‌ی آبشارها)، خلاش‌ها، مرداب‌ها، باتلاق‌ها، پوداب‌ها و پوده‌زارها، دریاچه‌های آب شیرین موسمی و دوره‌ای و استخرها و مرداب‌های آب شیرین همیشگی کشورهای لیبریا، سیرالئون، گینه و ساحل عاج در غرب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱۸۰ تا ۲۷۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۱۵۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۰ سانتی‌متر، بلندای بدن تا شانه‌ها ۷۵ تا ۱۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Mark Mark
(آشنایی بیشتر با اسب آبی کوتوله)
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین
