خانوادهی گکویان انگشتبرگی Phyllodactylidae، خانوادهای از زیرراستهی مارمولکسانیان، از راستهی پولکداران و از ردهی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانوادهی گکویان انگشتبرگی میپردازد با ۲۵ گونه (از ۵۰ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی سردهی گکوهای انگشتبرگی آمریکایی Phyllodactylus
نام: گکوی انگشتبرگی شبهجزیره Peninsula leaf-toed gecko
نام علمی: Phyllodactylus nocticolus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در جنوب ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۱ تا ۶/۳ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: NicholasHess
نام: گکوی شکمزرد Yellowbelly gecko
نام علمی: Phyllodactylus tuberculosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، چراگاهها، کلانکشتزارها، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری غرب و جنوب غربی کشور مکزیک در جنوب غربی آمریکای جنوبی و کشورهای بلیز، گواتمالا، السالوادور، نیکاراگوئه و کاستاریکا در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۴ تا ۸ سانتیمتر برای نرها و ۷/۲ تا ۸/۳ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Addie Leimroth
نام: گکوی انگشتبرگی مارگاریتا Margarita leaf-toed gecko
نام علمی: Phyllodactylus ventralis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دارای پوشش گیاهی مانگرو نیمهگرمسیری یا گرمسیری بالاتر از تراز کشندی، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، باغهای روستایی و منطقههای شهری شمال کشور کلمبیا و شمال غربی کشور ونزوئلا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Amiralles
نام: گکوی انگشتبرگی جزیرهی رازا Raza Island leaf-toed gecko
نام علمی: Phyllodactylus xanti
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای و بیابانهای داغ و معتدل جنوب ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Jeff Martineau
سردهی گکوهای تنومند آمریکای جنوبی Phyllopezus
نام: گکوی پارائیبا Peraiba gecko
نام علمی: Phyllopezus periosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک ایالتهای سرژیپه، ریو گراندهی شمالی، پرنامبوکو، سئارا و آلاگواس در شرق کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸ تا ۱۱ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Daniel Passos
نام: گکوی برزیلی Brazilian gecko
نام علمی: Phyllopezus pollicaris
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک و باغهای روستایی جنوب شرقی کشور بولیوی، شمال پاراگوئه، شمال آرژانتین و شرق، مرکز و غرب برزیل در شرق و مرکز آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Ricardo Marques
سردهی گکوهای انگشتبادبزنی Ptyodactylus
نام: گکوی انگشتبادبزنی سینایی Sinai fan-fingered gecko
نام علمی: Ptyodactylus guttatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای معتدل، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، غارها و زیستگاههای زیرزمینی (غیر آبی)، باغهای روستایی و منطقههای شهری کشور مصر و شمال سودان در شمال شرقی قارهی آفریقا و کشورهای اسرائیل، فلسطین، غرب اردن و جنوب سوریه در غرب قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۴ تا ۱۶ سانتیمتر، دُم کوتاه
نگاره: Matthieu Berroneau
نام: گکوی انگشتبادبزنی هاسلکوئیست Hasselquist's fan-footed gecko
نام علمی: Ptyodactylus hasselquistii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، غارها و زیستگاههای زیرزمینی (غیر آبی)، باغهای روستایی و منطقههای شهری شرق کشور مصر و شمال شرقی سودان در شمال شرقی قارهی آفریقا و غرب کشور اردن، جنوب اسرائیل، غرب و مرکز عربستان و غرب و جنوب یمن در غرب قارهی آسیا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۹/۸ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Tomas Mazuch
نام: گکوی انگشتبادبزنی ادری Oudri's fan-footed gecko
نام علمی: Ptyodactylus oudrii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در کشورهای الجزایر و مراکش در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Vojtech Vita
نام: گکوی انگشتبادبزنی لوانته Levante fan-fingered gecko
نام علمی: Ptyodactylus puiseuxi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، بیابانهای داغ و باغهای روستایی جنوب کشور لبنان، شمال اسرائیل، جنوب سوریه، غرب عراق و شمال اردن در غرب قارهی آسیا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۳ سانتیمتر، دُم به درازای ۵/۴ سانتیمتر
نگاره: Rafi Amar
سردهی گکوهای دیواری Tarentola
نام: گکوی دیواری آمریکایی American wall gecko
نام علمی: Tarentola americana
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، غارها و زیستگاههای زیرزمینی (غیر آبی) و منطقههای شهری کشورهای جزیرهای کوبا و باهاما در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۲ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: J Straka
نام: گکوی دیواری قناری Canary wall gecko
نام علمی: Tarentola angustimentalis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، کرانههای صخرهای، تلماسههای شنی کرانهای، زمینهای کشتپذیر، چراگاهها، کلانکشتزارها، باغهای روستایی و منطقههای شهری گروهجزیرهی قناری وابسته به کشور اسپانیا در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۷ سانتیمتر برای نرها و ۶/۴ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Pablo Martinez-Darve Sanz
نام: گکوی دیواری خالسفید White-spotted wall gecko
نام علمی: Tarentola annularis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، باغهای روستایی و منطقههای شهری شمال قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۲ سانتیمتر برای نرها و ۱۰ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Simon NL West
نام: گکوی دیواری مراکشی Morocco wall gecko
نام علمی: Tarentola boehmei
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، باغهای روستایی و منطقههای شهری کشور مراکش و شمال صحرای غربی در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۳/۵ سانتیمتر
نگاره: Alexandre Roux
نام: گکوی دیواری بتگر Boettger's wall gecko
نام علمی: Tarentola boettgeri
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، کرانههای صخرهای، چراگاهها، باغهای روستایی و منطقههای شهری گروهجزیرهی قناری وابسته به کشور اسپانیا و گروهجزیرهی ساویج وابسته به کشور پرتغال در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۴ سانتیمتر برای نرها و ۶/۸ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: David Marquina Reyes
نام: گکوی کلاهدار Helmeted gecko
نام علمی: Tarentola chazaliae
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، بیابانهای داغ و تلماسههای شنی کرانهای جنوب غربی کشور مراکش، غرب صحرای غربی و مرکز غرب موریتانی در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۵ سانتیمتر، دُم به درازای ۴/۵ سانتیمتر
نگاره: Alexandre Roux
نام: گکوی دیواری تنریف Tenerife wall gecko
نام علمی: Tarentola delalandii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، کرانههای صخرهای، چراگاهها، باغهای روستایی و منطقههای شهری گروهجزیرهی قناری وابسته به کشور اسپانیا در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۳ سانتیمتر برای نرها و ۶/۳ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Jean-Yves Cretin
نام: گکوی دیواری بیابانی Desert wall gecko
نام علمی: Tarentola deserti
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، چشمهها و واحههای آب شیرین، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، بیابانهای داغ، باغهای روستایی و منطقههای شهری شمال کشور الجزایر، شرق مراکش، جنوب تونس و شمال غربی لیبی در شمال قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۰ سانتیمتر برای نرها و ۸/۱ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Roberto Sindaco
نام: گکوی دیواری آفریقایی African wall gecko
نام علمی: Tarentola ephippiata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرمدشتهای خشک و باغهای روستایی کشورهای بنین، بورکینافاسو، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، چاد، ساحل عاج، غنا، مالی، نیجر، نیجریه، سودان جنوبی، سودان، گامبیا، گینهی بیسائو و سنگال در غرب و مرکز قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۹/۳ سانتیمتر برای نرها و ۸/۳ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Kogia
نام: گکوی دیواری گومرو Gomero wall gecko
نام علمی: Tarentola gomerensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، کرانههای صخرهای، چراگاهها، کلانکشتزارها، باغهای روستایی و منطقههای شهری جزیرهی لا گومرا در گروهجزیرهی قناری وابسته به کشور اسپانیا در شمال غربی قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۵ سانتیمتر برای نرها و ۶/۲ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Gary Palmer
نام: گکوی دیواری معمولی Common wall gecko
نام علمی: Tarentola mauritanica
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، زمینهای کشتپذیر، چراگاهها، کلانکشتزارها، باغهای روستایی و منطقههای شهری جنوب قارهی اروپا و شمال قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۴ سانتیمتر برای نرها و ۷/۵ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Alexandre Roux
نام: گکوی دیواری سیرالئون Sierra Leone wall gecko
نام علمی: Tarentola parvicarinata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و منطقههای شهری کشورهای بورکینافاسو، گامبیا، گینه، مالی، موریتانی، سنگال و صحرای غربی در غرب قارهی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۹/۷ سانتیمتر برای نرها و ۸/۵ سانتیمتر برای مادهها، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Julien Renoult
سردهی گکوهای دُمشلغمی Thecadactylus
نام: -
نام علمی: Thecadactylus oskrobapreinorum
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جزیرهی سن مارتن (از سرزمینهای فرادریایی فرانسه و هلند) در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۰ سانتیمتر، دُم کوتاهتر از این اندازه
نگاره: Mark Yokoyama
نام: گکوی دمشلغمی Turnip-tailed gecko
نام علمی: Thecadactylus rapicauda
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای نمناک، کلانکشتزارها، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی، برخی از جزیرههای دریای کارائیب و شمال و شمال شرقی آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۲ سانتیمتر، دُم به درازای ۷/۳ سانتیمتر
نگاره: Aaron Griffing
نام: -
نام علمی: Thecadactylus solimoensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، کلانکشتزارها و باغهای روستایی جنوب کشور کلمبیا، شرق اکوادور، شرق پرو، شمال بولیوی و غرب برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۲۱ تا ۲۲ سانتیمتر، دُم کوتاهتر از این اندازه
نگاره: Matthieu Berroneau
گونههای خانوادهی گکویان انگشتبرگی (بخش نخست) - (بخش دوم)
بنمایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین