خانوادهی وزغهای بیلپای آمریکایی Scaphiopodidae، خانوادهای از زیرراستهی میانغوکسانیان، از راستهی بیدُمسانان و از ردهی دوزیستان هستند. در این خانواده تنها هفت گونهی وزغهای بیلپای کوچ، شرقی، هورتر، دشت، غربی، گریت بیسین و نیومکزیکو جای دارند. گونههای خانوادهی وزغهای بیلپای آمریکایی تنها در آمریکای شمالی یافت میشوند. این جانوران بدنی کوتاه، گویمانند و بدون دُم، پوستی ناهموار، چشمانی درشت با مردمک عمودی و دستهایی کوتاه و پاهایی بلند دارند. همچنین این قورباغهها انگشتانی پردهدار برای شنا کردن دارند. آنان برآمدگی استخوانی بیلمانندی نیز در کف پاهای پشتیشان دارند. آنان با این استخوان بیلمانند، زمین را میکَنَند. گونههای این خانواده همگی خشکیزی و دالانساز هستند. وزغ بیلپای شرقی با درازای ۵/۷ سانتیمتر و وزغ بیلپای کوچ با درازای ۸/۸ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی وزغهای بیلپای آمریکایی بهشمار میروند. در این نوشته با ۷ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با دوزیستان و قورباغهها: قورباغه یا غوک جانوری دوزیست از راستهی بیدُمسانان است. دوزیستان جانورانی خونسرد هستند که از دیدگاه فرگشتی میان ماهیان و خزندگان جای میگیرند. بیشتر دوزیستان تخمگذارند. نوزادی که از تخم بیرون میآید لارو نامیده میشود. لاروها گام به گام و با فرآیندی بهنام دگردیسی به جانوری بالغ دگرگون میشوند. دوزیستان نوزادی خود را در آب و بزرگسالی خود را در خشکی و آب زندگی میکنند. آنان بدنی برهنه و بدون پولک دارند. بیشتر دوزیستان از راه ششها و پوست خود دموبازدم انجام میدهند. پوست باید همیشه نمناک باشد تا بتواند اکسیژن را دریافت کند. اگر پوست آنان خشک شود، نمیتوانند دموبازدم انجام دهند، پس میمیرند. اکسیژن دریافت شده از راه پوست به درون رگهای خونی زیر پوست میرود و رگها نیز اکسیژن را به بخشهای گوناگون بدن میرسانند. دوزیستان دارای سه گونه غده به نامهای غدههای موکوسی، غدههای دانهدار و غدههای لولهای هستند. غدههای موکوسی پوست را نمناک نگاه میدارند. غدههای دانهدار از پوست زهر تراوش میکنند و غدههای لولهای از پوست مادهای چسبناک تراوش میکنند. مادهی چسبناک برای چسبیدن جانور نر به ماده در هنگام جفتگیری کاربرد دارد.
قورباغهها خونسرد هستند، بهگونهای که درجهی دمای بدن آنان، همانند درجهی دمای هوا یا آب پیرامون آنان است. زمانی که بدنشان سرد میشود، آفتاب میگیرند تا گرم شوند و زمانی که بدنشان بیش از اندازه گرم میشود، به درون آب میروند تا خنک شوند. قورباغهها در آب تخمگذاری میکنند. تخمهای آنان درون لایهای از مادهای ژلاتینی جای گرفتهاند. هنگامی که نوزاد سر از تخم بیرون میآورد، مانند ماهیان باله دارد. او میتواند با بالهها و دُم بلندش شنا کند. قورباغهی نابالغ از راه آبشش دموبازدم انجام میدهد و تا زمانی که به بلوغ نرسیده است از آب بیرون نمیآید. با رشد نوزاد قورباغه، نخست پاهای پشتی و پس از آن پاهای جلویی او رشد میکنند. سپس ششها بزرگ میشوند و قورباغهی جوان با نگه داشتن سر خود در بالای آب، میتواند دموبازدم انجام داده و کمکم از آب بیرون بیاید. رفته رفته دُم او کوتاهتر میشود تا اینکه قورباغهی جوان همانند قورباغههای بالغ میشود.
قورباغهها دارای بدنی کوتاه و بدون دُم هستند. آنان همچنین زبان چسبندهی درازی دارند. درازای این زبان کموبیش یک سوم درازای بدن آنهاست. زبان قورباغهها بهجای پشت در جلوی دهان آنان جای گرفته است. آنان زبان خود را به بیرون پرتاب میکنند و با آن حشرات را شکار میکنند. زبان نیرومند آنان میتواند با سرعت فراوانی به شکار رسیده و با گرفتن آن به سوی دهان بازگردد. قورباغهها دندانهایی بهنام وومرین دارند که در آروارهی بالا و در بخش جلویی دهان آنان جای گرفته است. دندانهای آروارهی بالایی کمتوانند، آروارهی پایینی نیز دندان ندارند. از همین روی قورباغهها نمیتوانند خوراک را بجوند. آنان این دندانها را برای گرفتن و نگه داشتن شکار بهکارگیری میکنند و سپس خوراک را یکجا فرو میبرند. قورباغهها گوش بیرونی ندارند. بهجای آن تمپانوم یا طبلگوش یا پردهگوش دارند که در دو سوی سر آنان جای دارد. موجهای صدا پردهگوش را میلرزاند، سپس پردهگوش موجها را به گوش میانی و گوش میانی موجها را به مغز میرساند.
قورباغههای نر دارای کیسههای صدای درونی در گلو یا دو سوی گردن هستند. با آنکه این کیسهها در درون بدن قورباغه جای دارند، ولی در زمانی که از هوا پُر میشوند، پوست نرم بیرونی بدن نیز باد کرده و برآمده میشود. بهکارگیری کیسهی صدا بدین گونه است که قورباغهی نر هوا را فرو برده و سوراخهای بینی و دهان خود را میبندد. سپس با فشار، هوا را میان دهان و ششهای خود پس و پیش میکند. زمانی صدا پدید میآید که هوا از روی تارهای آوایی گذر کند و آنها را بلرزاند. زمانی که قورباغه آواز میخواند، کیسههای صدا همانند یک تشدیدگر کار میکند و توان صدای قورباغه را افزایش میدهد.
قورباغهها و وزغها همانند یکدیگرند، ولی ناهمگونیهایی با یکدیگر دارند. بیشتر قورباغهها پوستی هموار، نرم و نمنک دارند و در نزدیکی آبها زندگی میکنند. ولی بیشتر وزغها پوستی ناهموار، خشک و زگیلمانند دارند و بیشتر خشکیزی هستند. قورباغهها دستهایی کوتاه و پاهایی بلند دارند، از همین روی بهجای راه رفتن، میجهند. ولی وزغها دستها و پاهایی هماندازه دارند، از همین روی بهجای پریدن، راه میروند. بیشتر قورباغهها انگشتانی پردهدار برای شنا کردن دارند، ولی وزغها دارای انگشتانی بدون پرده هستند.
برخی از قورباغهها درختی هستند و بسیار کم به روی زمین میآیند. برخی نیز دالانساز هستند و در زیر زمین زندگی میکنند و تنها برای زادآوری به روی زمین میآیند. گروهی از قورباغهها زهرآگین هستند، بهگونهای که برخی از آنان از زهرآگینترین جانوران خشکیزی زمین بهشمار میروند.
سردهی وزغهای بیلپای جنوبی Scaphiopus
نام: وزغ بیلپای کوچ Couch's spadefoot toad
نام علمی: Scaphiopus couchii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای بیابانی و خشک، سبزهزارها و بوتهزارهای ایالتهای تگزاس، اکلاهما، کلرادو، نیومکزیکو، آریزونا و کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و شمال مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۵/۶ تا ۸/۸ سانتیمتر
نگاره: Jason Rothmeyer
نام: وزغ بیلپای شرقی Eastern spadefoot toad
نام علمی: Scaphiopus holbrookii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارها، تنگدرهها، باتلاقها، درختزارها، چراگاهها، کشتزارها و پیرامون شهرهای شرق کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۴/۴ تا ۵/۷ سانتیمتر
نگاره: Ben Dalton
(آشنایی بیشتر با وزغ بیلپای شرقی)
نام: وزغ بیلپای هورتر Hurter's spadefoot toad
نام علمی: Scaphiopus hurterii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای شنی درختزارهای باز و گرمدشتهای ایالتهای اکلاهما، آرکانزاس، تگزاس و لوئیزیانا در مرکز جنوب کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۶/۷ سانتیمتر
نگاره: Kenny Wray
سردهی وزغهای بیلپای غربی Spea
نام: وزغ بیلپای دشت Plains spadefoot toad
نام علمی: Spea bombifrons
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: دشتها، سبزهزارها و کشتزارهای استانهای آلبرتا و ساسکاچوان در جنوب غربی کانادا، ایالتهای آریزونا، آرکانزاس، کلرادو، آیووا، میزوری، مونتانا و تگزاس کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا و تامائولیپاس در شمال مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۳/۸ تا ۶/۴ سانتیمتر
نگاره: Brian Eagar
نام: وزغ بیلپای غربی (وزغ بیلپای هاموند) Western spadefoot toad
نام علمی: Spea hammondii
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارها، بوتهزارها، درختچهزارها و درختزارهای بلوط غرب ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و شمال غربی ایالت باخا کالیفرنیا در شمال غربی مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۳/۸ تا ۷/۵ سانتیمتر
نگاره: Alice Abela
نام: وزغ بیلپای گریت بیسین Great Basin spadefoot toad
نام علمی: Spea intermontana
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختزارهای ارس-کاج، جنگلهای صنوبر، درختچهزارهای نیمهبیابانی، درمنهها، سبزهزارهای معتدل، بیابانها و کشتزارهای غرب کشور آمریکا و ایالت بریتیش کلمبیا در جنوب غربی کانادا در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۳/۸ تا ۶/۳ سانتیمتر
نگاره: Rye Jones
(آشنایی بیشتر با وزغ بیلپای گریت بیسین)
نام: وزغ بیلپای نیومکزیکو New Mexico spadefoot toad
نام علمی: Spea multiplicata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارها، درمنهها، درختچهزارهای نیمهخشک، درههای رودخانهای و کشتزارهای ایالتهای یوتا، کلرادو، اکلاهما، آریزونا، نیومکزیکو و تگزاس در جنوب کشور آمریکا و شمال مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۳/۸ تا ۶/۳ سانتیمتر
نگاره: Rye Jones
بنمایگان: wikipedia - amphibiaweb
گردآوری: فرتورچین