خانواده‌ی شالیزارماهیان Adrianichthyidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی شالیزارماهی‌سانیان، از راسته‌ی منقارماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۳۸ گونه است که در ۲ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان ماهی‌های شالیزار ژاپنی، جاوه‌ای و هندی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی شالیزارماهیان در زیستگاه‌های آب شیرین به‌ویژه شالیزارهای منطقه‌های گرمسیری کشورهای هند و ژاپن تا اندونزی و استرالیا زندگی می‌کنند. همچنین نزدیک به نیمی از گونه‌های این خانواده در جزیره‌ی سولاوسی کشور اندونزی یافت می‌شوند. بیشتر گونه‌های این خانواده در زیستگاه‌های آب شیرین همچون رودها و دریاچه‌ها زندگی می‌کنند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده، دوکی‌مانند، فشرده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان باله‌های مخرجی بزرگ و چشمانی درشت دارند. افزون بر این، شالیزارماهیان خط کناری و استخوان پوزه ندارند. Oryzias uwai (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱/۶ سانتی‌متر و Adrianichthys poptae (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۱۷/۱ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی شالیزارماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۸ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Oryzias

نام: ماهی شالیزار هاینان Hainan medaka
نام علمی: Oryzias curvinotus
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و زیستگاه‌های آب لب‌شور کشورهای ویتنام و چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتی‌متر
نگاره: Tse Chung Yi

نام: ماهی شالیزار هندی Indian ricefish
نام علمی: Oryzias dancena
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و زیستگاه‌های آب لب‌شور نزدیک کرانه‌های کشورهای هند، بنگلادش و میانمار در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳/۱ سانتی‌متر
نگاره: Andaman Kaosung

نام: ماهی شالیزار جاوه‌ای Javanese ricefish
نام علمی: Oryzias javanicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری گودال‌ها، کانال‌ها و آبگیرهای کشورهای اندونزی، سنگاپور، مالزی و تایلند در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴/۵ سانتی‌متر
نگاره: Lisopavlik

نام: ماهی شالیزار ژاپنی Japanese rice fish
نام علمی: Oryzias latipes
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری آبگیرها، مرداب‌ها، شالیزارها و جویبارهای کشورهای ژاپن، کره‌ی شمالی، کره‌ی جنوبی، چین و ویتنام در شرق و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۵۵ درجه‌ی شمالی تا ۱۰ درجه‌ی شمالی و ۸۵ درجه‌ی شرقی تا ۱۰۵ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۴ سانتی‌متر
نگاره: Aquascapinglab

نام: ماهی شالیزار مکونگ Mekong Ricefish
نام علمی: Oryzias mekongensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رود مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳ سانتی‌متر
نگاره: Jui-Pin Paul Wu

نام: ماهی شالیزار سیاه Black buntingi
نام علمی: Oryzias nigrimas
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری دریاچه‌ی پوسو در جزیره‌ی سولاوسی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۱ درجه‌ی جنوبی تا ۳ درجه‌ی جنوبی و ۱۲۰ درجه‌ی غربی تا ۱۲۱ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۴/۷ سانتی‌متر
نگاره: Jkfmedaka

نام: ماهی شالیزار ساراسین Sarasins minnow
نام علمی: Oryzias sarasinorum
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری دریاچه‌ی لیندو در پارک ملی لورن لیندو در جزیره‌ی سولاوسی کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر
نگاره: Barbara Nicca

نام: ماهی شالیزار دیزی Daisy's Ricefish
نام علمی: Oryzias woworae
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری جویبارها و آبگیرهای جزیره‌ی مونا وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۵ درجه‌ی جنوبی تا ۶ درجه‌ی جنوبی و ۱۲۲ درجه‌ی شرقی تا ۱۲۳ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۲/۸ سانتی‌متر
نگاره: Garnelio

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین