خانواده‌ی چهارچشمیان Anablepidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی کپوردندان‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی کپوردندان‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۱۹ گونه است که در ۳ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان ماهی‌های چهارچشم پولک‌درشت و آرام را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی چهارچشمیان در زیستگاه‌های آب شیرین و آب لب‌شور جنوب کشور مکزیک تا جنوب آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند؛ هرچند در میان آنان گونه‌های آب شور (دریازی) نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده، بیضی‌مانند و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان سری گرد، چشمانی درشت و باله‌ی دُمی پهن دارند. باله‌ی پشتی نزدیک به باله‌ی دُمی و پس از باله‌ی مخرجی جای گرفته است. چشمان برجسته‌ی این ماهیان در بالای سرشان جای گرفته و دو بخش دارند. بخش بالایی برای دیدن بیرون از آب و بخش پایینی برای دیدن زیر آب است. نوار سیاه‌رنگی این دو بخش را از هم جدا می‌سازد. ماهیان چهارچشم به‌گونه‌ای شنا می‌کنند که لبه‌ی آب به نوار جداکننده‌ی دو بخش چشم می‌رسد. از همین روی می‌توانند خوراک را هم در روی آب و هم در زیر آب جستجو کنند. خوراک آنان بیشتر حشرات، لارو پشه‌ها، سخت‌پوستان کوچک و بی‌مهرگان دیگر است. گونه‌های زیرخانواده‌ی Anablepinae، زنده‌زا و گونه‌های زیرخانواده‌ی Oxyzygonectinae، تخم‌گذار هستند. Jenynsia darwini (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۳/۴ سانتی‌متر و ماهی چهارچشم آرام با درازای ۳۴ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی چهارچشمیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۶ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Anablepinae
سرده‌ی چهارچشمی‌ها Anableps

نام: چهارچشم پولک‌درشت Largescale four-eyes
نام علمی: Anableps anableps
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و پای‌رودهای کشور‌های ونزوئلا و ترینیداد و توباگو تا دلتای رود آمازون در کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۴۰۰ گرم، بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: SEA LIFE

نام: ماهی چهارچشم آرام Pacific foureyed fish
نام علمی: Anableps dowei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری زهکشی‌های اقیانوس آرام از جنوب کشور مکزیک تا کشور نیکاراگوئه در آمریکای مرکزی
اندازه: بدن به درازای ۲۲ سانتی‌متر برای نرها و ۳۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Gabriel Payes

سرده‌ی Jenynsia

نام: زنده‌زای یک‌پهلو Onesided livebearer
نام علمی: Jenynsia lineata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری حوضه‌ی رود ریو دلا پلاتا و زهکشی‌های کرانه‌ای اقیانوس اطلس از استان ریو نگرو کشور آرژانتین تا شهر ریو دو ژانیرو کشور برزیل و همچنین زهکشی‌های آند در شمال غربی آرژانتین و جنوب بولیوی در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷/۷ سانتی‌متر
نگاره: Mariano Ordoñez

نام: زنده‌زای یک‌پهلوی ریو دلا پلاتا Rio de la Plata onesided livebearer
نام علمی: Jenynsia multidentata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل زهکشی‌های کرانه‌ای اقیانوس اطلس از شهر ریو دو ژانیرو کشور برزیل تا شمال آرژانتین در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۸/۸ سانتی‌متر
نگاره: CHUCAO

نام: زنده‌زای جگوار Jaguar livebearer
نام علمی: Jenynsia onca
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری شاخه‌های رود اروگوئه در کشورهای برزیل و اروگوئه در آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتی‌متر
نگاره: Dan Olsen

زیرخانواده‌ی Oxyzygonectinae
سرده‌ی Oxyzygonectes

نام: سفیدچشم White-eye
نام علمی: Oxyzygonectes dovii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری زهکشی‌های اقیانوس آرام در کشورهای نیکاراگوئه، کاستاریکا و پاناما در آمریکای مرکزی
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Michael Tobler

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین