خانواده‌ی خوک‌ماهیان یا اسب‌ماهیان Congiopodidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی عقرب‌ماهی‌سانیان، از راسته‌ی عقرب‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. در این خانواده تنها ۴ سرده و ۱۰ گونه جای دارند. گونه‌های خانواده‌ی خوک‌ماهیان در آب‌های معتدل و زیرشمالگانی نیم‌کره‌ی جنوبی زمین زندگی می‌کنند. آنان بیشتر در آب‌سنگ‌های صخره‌ای و بسترهای ماسه‌ای و در آب‌هایی با ژرفای ۱۰ تا ۶۰۰ متر یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده، فشرده و بدون پولک دارند. همچنین آنان پوزه‌ای کشیده، دهانی کوچک و باله‌های سینه‌ای کم‌وبیش بزرگ دارند. گونه‌های خانواده‌ی خوک‌ماهیان به‌جز گونه‌های سرده‌ی Zanclorhynchus، دارای باله‌ی پشتی دراز، بلند و پیوسته هستند. همه‌ی گونه‌های این خانواده دریازی و گوشت‌خوار هستند و خوراک آنان سخت‌پوستان، حلزون‌ها و کرم‌هاست. اسب‌ماهی با درازای ۲۷ سانتی‌متر و اسب‌ماهی هموار با درازای ۷۶ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌ی خانواده‌ی خوک‌ماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۴ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Congiopodus

نام: خوک‌ماهی جنوبی Southern pigfish
نام علمی: Congiopodus leucopaecilus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۲ تا ۲۲۲ (بیشتر ؟ تا ۱۰۰) متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (جنوب کشورهای استرالیا و نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۳۵ سانتی‌متر
نگاره: Brian Gratwicke

نام: اسب‌ماهی Horsefish
نام علمی: Congiopodus peruvianus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس آرام و جنوب غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۳ درجه‌ی جنوبی تا ۵۵ درجه‌ی جنوبی و ۸۲ درجه‌ی غربی تا ۵۲ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۲۷ سانتی‌متر
نگاره: Marcelo Andres Rojas Gonzalez

نام: اسب‌ماهی تیغ‌بینی Spinenose horsefish
نام علمی: Congiopodus spinifer
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۵۰ تا ۵۰۰ (بیشتر ۵۰ تا ۱۵۰) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۲۳ درجه‌ی جنوبی تا ۳۵ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: Brian Gratwicke

نام: اسب‌ماهی هموار Smooth horsefish
نام علمی: Congiopodus torvus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۳۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس اطلس (کرانه‌های کشورهای نامیبیا و آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا)
اندازه: بدن به درازای ۷۶ سانتی‌متر
نگاره: Alan Horstmann

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین