خانواده‌ی اسبله‌ماهیان Siluridae، خانواده‌ای از راسته‌ی گربه‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۱۰۷ گونه است که در ۱۲ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان گربه‌ماهی‌های آمور، اسبله، سولداتووا و والاگو را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی اسبله‌ماهیان در زیستگاه‌های آب شیرین منطقه‌های گرمسیری و معتدل قاره‌های اروپا و آسیا زندگی می‌کنند. آنان در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا بیشترین گوناگونی را دارند. این گوناگونی پس از جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، در منطقه‌های معتدل شرق قاره‌ی آسیا، شبه‌قاره‌ی هند، جنوب غربی قاره‌ی آسیا و قاره‌ی اروپا کاهش می‌یابد. بیشتر گونه‌های این خانواده در زیستگاه‌های آب شیرین زندگی می‌کنند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند.
این جانوران بدنی کشیده، استوانه‌ای و بدون پولک دارند. همچنین آنان سری پهن، دهانی بزرگ و ۲ تا ۳ جفت سبیلک در نزدیکی دهان‌شان دارند. این ماهیان می‌توانند با این سبیلک‌ها خوراک خود را در آب‌های تیره و کدر و همچنین در شن‌ها و ماسه‌ها پیدا کنند. گونه‌های خانواده‌ی اسبله‌ماهیان دارای باله‌ی مخرجی کشیده و باله‌های پشتی و شکمی کوچک هستند. هرچند برخی گونه‌ها بدون باله‌های پشتی و شکمی هستند. این ماهیان باله‌ی چربی ندارند. همچنین باله‌های آنان بدون خار هستند. Silurichthys sanguineus (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۴/۱ سانتی‌متر و گربه‌ماهی‌های اسبله و سولداتووا با درازای ۵۰۰ و ۴۰۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی اسبله‌ماهیان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۲۸ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی اسبله‌ماهی‌ها Silurus

نام: گربه‌ماهی آمور Amur catfish
نام علمی: Silurus asotus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل رودها، آبگیرها و دریاچه‌های جزیره‌ی تایوان و کشورهای ژاپن، کره‌ی جنوبی، کره‌ی شمالی، چین و جنوب شرقی روسیه در شرق قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۵۳ درجه‌ی شمالی تا ۲۳ درجه‌ی شمالی و ۹۵ درجه‌ی شرقی تا ۱۴۳ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: وزن ۳۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Shawn Dai

نام: گربه‌ماهی غول‌پیکر دریاچه‌ی بیوا Giant Lake Biwa catfish
نام علمی: Silurus biwaensis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل دریاچه‌ی بیوا در استان شیگا در کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱۷/۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۸ سانتی‌متر
نگاره: Ben Lee

نام: گربه‌ماهی اسبله Wels catfish
نام علمی: Silurus glanis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۳۰ متری آب‌های معتدل رودها و دریاچه‌های شرق و مرکز قاره‌ی اروپا و غرب قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۳۶ درجه‌ی شمالی و ۰ درجه‌ی شرقی تا ۸۰ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (حوضه‌ی دریاهای شمال، بالتیک، سیاه، خزر و آرال) (کشورهای ایران، آذربایجان، ارمنستان، گرجستان، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، ترکیه، روسیه، بلاروس، آلمان، اتریش، استونی، اسلواکی، اکراین، بلغارستان، جمهوری چک، دانمارک، رومانی، سوئد، سوئیس، فرانسه، لتونی، لهستان، لیتوانی، مجارستان، مولداوی، نروژ، یوگسلاوی و یونان)
اندازه: وزن ۱۳۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۲۷۳ سانتی‌متر (گزارش شده: وزن ۴۰۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۰۰ سانتی‌متر)
نگاره: Florian A
(آشنایی بیشتر با گربه‌ماهی اسبله)

نام: گربه‌ماهی صخره‌ای Rock catfish
نام علمی: Silurus lithophilus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل دریاچه‌ی بیوا در استان شیگا در کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱/۵ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۸ سانتی‌متر
نگاره: B. Kao

نام: گربه‌ماهی یانگ‌تسه Yangtze catfish
نام علمی: Silurus meridionalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری حوضه‌ی رود یانگ‌تسه میانه در کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱۰/۸ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۱۴ سانتی‌متر
نگاره: lhlhlh

نام: گربه‌ماهی باریک Slender catfish
نام علمی: Silurus microdorsalis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل رود یالو در مرز میان کشورهای چین و کره‌ی شمالی در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳۵ سانتی‌متر
نگاره: Blog.Naver

نام: گربه‌ماهی سولداتووا Soldatov's catfish
نام علمی: Silurus soldatovi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل حوضه‌ی رود آمور در کشورهای روسیه و چین در شرق قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۵۴ درجه‌ی شمالی تا ۴۴ درجه‌ی شمالی و ۱۲۶ درجه‌ی شرقی تا ۱۴۱ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی
اندازه: وزن ۴۰ کیلوگرم، بدن به درازای ۴۰۰ سانتی‌متر
نگاره: Helga_Smelt

نام: -
نام علمی: Silurus tomodai
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل رودها و دریاچه‌های کشور ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵۱/۴ سانتی‌متر
نگاره: Biwahaku.jp

سرده‌ی Silurichthys

نام: -
نام علمی: Silurichthys hasseltii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و باتلاق‌های جنگلی کشورهای مالزی، اندونزی و سنگاپور در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا (شناخته شده از حوضه‌ی رود مکونگ)
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتی‌متر
نگاره: Asmuf

نام: -
نام علمی: Silurichthys indragiriensis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و باتلاق‌های کشورهای مالزی و اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰/۵ سانتی‌متر
نگاره: Ben Lee

نام: -
نام علمی: Silurichthys phaiosoma
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای شمال غربی جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا (شناخته شده از حوضه‌ی رود مکونگ)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Frank van Veen

سرده‌ی Ompok

نام: گربه‌ماهی کره‌ای وتزون (گربه‌ماهی کره‌ای منطقه‌ی نمناک) Wetzone butter catfish
نام علمی: Ompok argestes
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای کشور جزیره‌ای سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۴/۷ سانتی‌متر
نگاره: Ramani Shirantha

نام: گربه‌ماهی کره‌ای Butter catfish
نام علمی: Ompok bimaculatus
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲ متری آب‌های گرمسیری رودها، جویبارها، کانال‌ها و دشت‌های آب‌گرفته‌ی کشورهای بنگلادش، هند، پاکستان، سری‌لانکا و میانمار در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: Mitra Akuatik aka Eko Budi Kuncoro

نام: گربه‌ماهی کره‌ای درایزون (گربه‌ماهی کره‌ای منطقه‌ی خشک) Dryzone butter catfish
نام علمی: Ompok ceylonensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای کشور جزیره‌ای سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۸/۹ سانتی‌متر
نگاره: Ramani Shirantha

نام: گربه‌ماهی شیشه‌ای مالایی Malay glass catfish
نام علمی: Ompok eugeneiatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها، جویبارها و جنگل‌های تندابی کشورهای مالزی، اندونزی و برونئی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا (شناخته شده از رودهای چائو پرایا و مکونگ در شبه‌جزیره‌ی تایلند)
اندازه: بدن به درازای ۱۶/۵ سانتی‌متر
نگاره: Zierfische.de

نام: گربه‌ماهی شیشه‌ای درازباله Long-fin glass catfish
نام علمی: Ompok pinnatus
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رود چائو پرایا تا حوضه‌ی رود مکونگ در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا 
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff

نام: -
نام علمی: Ompok rhadinurus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها، دریاچه‌ها و باتلاق‌های کشور اندونزی، جزیره‌ی بورنئو و شبه‌جزیره‌ی مالایی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۱/۴ سانتی‌متر
نگاره: Muhammad Rasul

نام: -
نام علمی: Ompok siluroides
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا و مکونگ و جویبارها و رودهای شبه‌جزیرهی مالایی و جزیره‌های بورنئو و جاوه در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۱/۴ سانتی‌متر
نگاره: Dave Rinaldo

سرده‌ی Wallago

نام: والاگو (گربه‌ماهی هلیکوپتر) Wallago
نام علمی: Wallago attu
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و دریاچه‌های کشورهای افغانستان و پاکستان تا ویتنام و اندونزی در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۳۸ درجه‌ی شمالی تا ۱۰ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۲۴۰ سانتی‌متر
نگاره: Watcharin Tadsana

سرده‌ی گربه‌ماهی‌های شیشه‌ای Kryptopterus

نام: گربه‌ماهی شیشه‌ای Glass catfish
نام علمی: Kryptopterus bicirrhis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا و مکونگ و جویبارها و رودهای شبه‌جزیرهی مالایی و جزیره‌های سوماترا و بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Joe william

نام: گربه‌ماهی آبی Blue sheatfish
نام علمی: Kryptopterus cryptopterus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای شبه‌جزیرهی مالایی و جزیره‌های جاوه، سوماترا و بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۴ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff

نام: گربه‌ماهی شیشه‌ای راه‌راه Striped glass catfish
نام علمی: Kryptopterus macrocephalus
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای کشورهای اندونزی، مالزی و برونئی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۹/۷ سانتی‌متر
نگاره: Ferdian Wira Pratama

نام: گربه‌ماهی روح Ghost Catfish
نام علمی: Kryptopterus minor
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای غرب جزیره‌ی بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۶/۸ سانتی‌متر
نگاره: Frank Wouters

نام: گربه‌ماهی شبح (گربه‌ماهی فانتوم) Phantom catfish
نام علمی: Kryptopterus vitreolus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای کشور تایلند در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۱۳ درجه‌ی شمالی تا ۶ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی
اندازه: بدن به درازای ۶/۵ سانتی‌متر
نگاره: Thomas MaaBen

سرده‌ی Phalacronotus

نام: -
نام علمی: Phalacronotus apogon
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری حوضه‌ی رودهای چائو پرایا و مکونگ و جویبارها و رودهای شبه‌جزیرهی مالایی و جزیره‌های سوماترا و بورنئو در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۳۰ سانتی‌متر
نگاره: B. Kao

سرده‌ی Pterocryptis

نام: -
نام علمی: Pterocryptis anomala
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های نیمه‌گرمسیری زهکشی رودهای مین و مروارید در جنوب شرقی کشور چین در شرق قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱۰۳ گرم، بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: H.T.Cheng

نام: -
نام علمی: Pterocryptis wynaadensis
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها، کانال‌ها و جویبارهای ایالت‌های کرالا و کرناتکه در جنوب غربی کشور هند در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Girish Gowda

سرده‌ی Wallagonia

نام: گربه‌ماهی والاگو راه‌راه Striped wallago catfish
نام علمی: Wallagonia leerii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های گرمسیری رودها و جویبارهای کشورهای تایلند تا اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا، میان مدارهای ۱۰ درجه‌ی شمالی تا ۸ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی
اندازه: وزن ۸۶ کیلوگرم، بدن به درازای ۱۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Klaus Rudloff

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین