خانواده‌ی لیزابه‌سران Trachichthyidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی لیزابه‌سرسانیان، از راسته‌ی لیزابه‌سرسانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۵۲ گونه است که در ۸ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان لیزابه‌سر داروین و لیزابه‌سر نارنجی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی لیزابه‌سران در ژرفای ۱۰۰ تا ۱۵۰۰ متری آب‌های معتدل تا گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام زندگی می‌کنند. این جانوران بدنی کشیده، بلند، فشرده و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان سری بزرگ، چشمانی درشت و باله‌ی دُمی دوشاخه دارند. باله‌های پشتی و مخرجی آنان تا اندازه‌ای کشیده هستند. همه‌ی باله‌ها گِرد و به‌جز باله‌های سینه‌ای دارای خار هستند. این ماهیان دارای یک خار رو به پشت، بر روی استخوان پشتی‌گیجگاهی و یک خار در گوشه‌ی آبشش‌پوش‌های‌شان دارند. شمار اندکی از گونه‌ها همچون لیزابه‌سر درخشان فیلیپینی Aulotrachichthys latus، دارای اندام نورزا هستند.
گونه‌های خانواده‌ی لیزابه‌سران، دریازی، شب‌زی، ژرف‌زی و کف‌زی هستند. آنان روزها در شکاف‌ها پنهان می‌شوند و شب‌ها برای جستجوی خوراک بیرون می‌آیند. خوراک آنان نیز زئوپلانکتون‌هایی همانند میگوها، کریل‌ها، دوجورپایان و دیگر سخت‌پوستان و همچنین لارو ماهیان است. برخی از شکارگران این ماهیان، کوسه‌های بزرگ، مارماهیان گلوبریده، قلاب‌دهانان و چرب‌گوشتان هستند. گونه‌های خانواده‌ی لیزابه‌سران، بسیار کُند و دارای زندگانی دراز هستند. برخی از آنان می‌توانند تا ۱۴۹ سال زندگی کنند. لیزابه‌سر درخشان فیلیپینی (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۵/۱ سانتی‌متر و لیزابه‌سر نارنجی با درازای ۷۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی لیزابه‌سران به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۸ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Gephyroberyx

نام: لیزابه‌سر داروین Darwin's slimehead
نام علمی: Gephyroberyx darwinii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۱۲۱۰ (بیشتر ۲۰۰ تا ۵۰۰) متری آب‌های نیمه‌گرمسیری اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام، میان مدارهای ۴۳ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی جنوبی از عرض جغرافیایی (شرق اقیانوس اطلس: از گروه‌جزیره‌ی مادیرا وابسته به کشور پرتغال و گروه‌جزیره‌ی قناری وابسته به کشور اسپانیا تا کشور سنگال در غرب قاره‌ی آفریقا، همچنین شاخاب گینه و کرانه‌های کشور آفریقای جنوبی؛ غرب اقیانوس اطلس: از جنوب استان نوا اسکوشیای کشور کانادا در شمال شرقی آمریکای شمالی تا شاخاب مکزیک، جزیره‌های آنتیل بزرگ در غرب دریای کارائیب، کرانه‌های کشور پاناما در آمریکای مرکزی و شمال آمریکای جنوبی؛ اقیانوس‌های هند و آرام: نزدیکی کشور آفریقای جنوبی، شاخاب بنگال، جنوب کشور استرالیا، کرانه‌های گروه‌جزیره‌ی چتم وابسته به کشور نیوزیلند و کشور فیلیپین)
اندازه: بدن به درازای ۶۰ سانتی‌متر
نگاره: Avocat

نام: لیزابه‌سر بزرگ Big roughy
نام علمی: Gephyroberyx japonicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳۲۰ تا ۶۶۰ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور ژاپن در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: RatioTile

سرده‌ی Hoplostethus

نام: لیزابه‌سر نارنجی Orange roughy
نام علمی: Hoplostethus atlanticus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸۰ تا ۱۸۰۹ (بیشتر ۴۰۰ تا ۹۰۰) متری آب‌های ژرف اقیانوس‌های اطلس، هند و آرام، میان مدارهای ۶۵ درجه‌ی شمالی تا ۵۶ درجه‌ی جنوبی و ۸۴ درجه‌ی غربی تا ۱۶۸ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: شاخاب مین در شمال شرقی آمریکای شمالی؛ شرق اقیانوس اطلس: از کشور ایسلند در شمال قاره‌ی اروپا تا کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا، همچنین از کشور نامیبیا تا کشور آفریقای جنوبی در غرب قاره‌ی آفریقا؛ اقیانوس‌های هند و آرام: جنوب مرکز اقیانوس هند و کرانه‌های کشور نیوزیلند؛ شرق اقیانوس آرام: کرانه‌های کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی)
اندازه: وزن ۷ کیلوگرم، بدن به درازای ۷۰ سانتی‌متر
نگاره: NOAA

سرده‌ی Optivus

نام: لیزابه‌سر بنفش Violet roughy
نام علمی: Optivus agastos
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۴۶ متری آب‌های معتدل جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشورهای استرالیا و نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۹/۵ سانتی‌متر
نگاره: Erik Schlogl

نام: لیزابه‌سر باریک Slender roughy
نام علمی: Optivus elongatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۷۰ (بیشتر ۱۵ تا ۳۵) متری آب‌های ژرف جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۳ سانتی‌متر
نگاره: Pcaiger

سرده‌ی Paratrachichthys

نام: ماهی سنباده‌ی استرالیایی Australian sandpaper fish
نام علمی: Paratrachichthys macleayi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: آب‌های معتدل شرق اقیانوس هند و جنوب غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Phil Malin

نام: لیزابه‌سر معمولی Common roughy
نام علمی: Paratrachichthys trailli
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۵۰۰ متری آب‌های ژرف غرب اقیانوس آرام، میان مدارهای ۱۸ درجه‌ی جنوبی تا ۵۰ درجه‌ی جنوبی و ۱۶۲ درجه‌ی شرقی تا ۱۷۵ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (کرانه‌های کشورهای استرالیا و نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۲۴/۶ سانتی‌متر
نگاره: Malcolm Francis

سرده‌ی Trachichthys

نام: لیزابه‌سر جنوبی Southern roughy
نام علمی: Trachichthys australis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۵۵۷ متری آب‌های ژرف اقیانوس‌های هند و آرام (کرانه‌های کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Erik Schlogl

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین