خانوادهی لوچماهیان رخنقطهای یا بوتیها Botiidae، خانوادهای از زیرراستهی لوچماهیسانیان، از راستهی کپورماهیسانان و از ردهی پرتوبالگان هستند. این خانواده دربرگیرندهی ۶۰ گونه است که در ۸ سرده دستهبندی شدهاند. از برجستهترین گونههای این خانواده میتوان لوچ دلقک و لوچ دراز را نام برد. گونههای خانوادهی لوچماهیان رخنقطهای در زیستگاههای آب شیرین همچون جویبارها و رودهای جنوب، جنوب شرقی و شرق قارهی آسیا زندگی میکنند، هرچند در میان آنان گونههای آب لبشور نیز یافت میشوند.
این جانوران بدنی کشیده، دوکیمانند و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان ۲ جفت سبیلک در نزدیکی دهان زیرینشان دارند. این ماهیان میتوانند با این سبیلکها خوراک خود را در آبهای تیره و کدر و همچنین در شنها و ماسهها پیدا کنند. گونههای این خانواده دارای پوزهای نوکتیز، پشتی کمانی و بالهی دُمی دوشاخه هستند. بالهی پشتی در میان بدن و کموبیش روبهروی بالههای شکمی جای گرفته است. Leptobotia micra (در فهرست زیر نیست.) با درازای ۵ سانتیمتر و لوچ دراز با درازای ۵۰ سانتیمتر، کوچکترین و بزرگترین گونههای خانوادهی لوچماهیان رخنقطهای بهشمار میروند. در این نوشته با ۲۳ گونهی این خانواده آشنا میشویم.
سردهی Ambastaia
نام: -
نام علمی: Ambastaia nigrolineata
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری جویبارهای حوضهی رود مکونگ در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۸ سانتیمتر
نگاره: Mikael Hakansson
نام: لوچ کوتوله Dwarf loach
نام علمی: Ambastaia sidthimunki
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها، دریاچهها و کشتزارهای تندابی حوضهی رودهای چائو پرایا، مکونگ و مائه کلونگ در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۵/۵ سانتیمتر
نگاره: Aquariumgallery
سردهی لوچهای هندی یا بوتیهای راستین Botia
نام: لوچ آلمورا (لوچ یویو) Almorha loach
نام علمی: Botia almorhae
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای تپهای حوضهی رود گنگ در کشورهای هند و نپال در جنوب قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵/۵ سانتیمتر
نگاره: Earthpedia.Earth
نام: لوچ بنگال (لوچ شهبانو) Bengal loach
نام علمی: Botia dario
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای کوهستانی حوضهی رودهای براهماپوترا و گنگ در کشورهای بنگلادش، بوتان و شمال هند در جنوب قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵/۱ سانتیمتر
نگاره: Enrico Richter
نام: لوچ گورخری طلایی Golden zebra Loach
نام علمی: Botia histrionica
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای کوهستانی حوضهی رود سالوین در کشورهای هند و میانمار در جنوب و جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتیمتر
نگاره: Robert Beke
نام: لوچ مرزی برمهای Burmese border loach
نام علمی: Botia kubotai
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای حوضهی رود سالوین در کشور میانمار در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتیمتر
نگاره: Zierfische.de
نام: لوچ مشبک Reticulate loach
نام علمی: Botia lohachata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای کشورهای پاکستان، هند، بنگلادش و نپال در جنوب قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵/۴ سانتیمتر
نگاره: Mainlandaquarium
نام: لوچ گورخری Zebra loach
نام علمی: Botia striata
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای کوهستانی رشتهکوه گهات غربی در ایالت مهاراشترای کشور هند در جنوب قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۷/۸ سانتیمتر
نگاره: Garnelio.de
نام: لوچ امپراتور Emperor loach
نام علمی: Botia udomritthiruji
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری زهکشی حوضهی رود تناسریم در کشور میانمار در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۱/۵ سانتیمتر
نگاره: Mark Duffil
سردهی Chromobotia
نام: لوچ دلقک Clown loach
نام علمی: Chromobotia macracanthus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودهای جزیرههای سوماترا و بورنئو وابسته به کشور اندونزی در جنوب شرقی قارهی آسیا، میان مدارهای ۵ درجهی شمالی تا ۵ درجهی جنوبی از عرض جغرافیایی
اندازه: وزن ۴۶۹ گرم، بدن به درازای ۳۰/۵ سانتیمتر
نگاره: Dominic Houghton
سردهی Leptobotia
نام: لوچ دراز Elongate loach
نام علمی: Leptobotia elongata
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری حوضهی رود یانگتسه میانی و بالایی در کشور چین در شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۳ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۰ سانتیمتر
نگاره: Steve pschia
نام: -
نام علمی: Leptobotia taeniops
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای معتدل رودها و جویبرهای کشور چین در شرق قارهی آسیا
اندازه: وزن ۹۴ گرم، بدن به درازای ۲۲/۸ سانتیمتر
نگاره: Mikael Hakansson
سردهی Parabotia
نام: لوچ بوسنده Kissing loach
نام علمی: Parabotia curtus
پایندگی: گونهی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای معتدل دریاچهی بیوا، رود یودو و چندین رود دیگر در استان اوکایامای کشور ژاپن در شرق قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتیمتر
نگاره: Totti
نام: -
نام علمی: Parabotia dubius
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری رودها و جویبرهای کشور ویتنام در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: -
نگاره: Chekiangense Longpotamon
سردهی Sinibotia
نام: -
نام علمی: Sinibotia robusta
پایندگی: گونهی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای نیمهگرمسیری رودها و جویبرهای کشورهای چین و ویتنام در شرق و جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۸ سانتیمتر
نگاره: Enrico Richter
سردهی Syncrossus
نام: لوچ آفتابپرست Chameleon loach
نام علمی: Syncrossus beauforti
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ و همچنین رودهای شمال شبهجزیرهی مالایا در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر
نگاره: Nonn Panitvong
نام: لوچ بلایت Blyth's loach
نام علمی: Syncrossus berdmorei
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای کوهستانی کشورهای هند، میانمار و مرکز تایلند در جنوب و جنوب شرقی قارهی آسیا؛ ثبت شده از حوضهی رود مکونگ
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتیمتر
نگاره: Mirko Rosenau
نام: لوچ نواری Banded loach
نام علمی: Syncrossus helodes
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ و همچنین رودهای شمال شبهجزیرهی مالایا در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتیمتر
نگاره: Frank Schafer
نام: لوچ ببری Tiger loach
نام علمی: Syncrossus hymenophysa
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری دریاچهها، رودها و جویبارهای جزیرههای سوماترا و بورنئو وابسته به کشور اندونزی و همچنین رودهای شبهجزیرهی مالایا در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتیمتر
نگاره: Frank Schafer
سردهی لوچهای مکونگ Yasuhikotakia
نام: لوچ خورشیدی Sun loach
نام علمی: Yasuhikotakia eos
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتیمتر
نگاره: Emma Turner
نام: لوچ سرخباله (لوچ آبی) Red-finned loach
نام علمی: Yasuhikotakia modesta
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر
نگاره: G. Lacz
نام: لوچ گندراسو Skunk loach
نام علمی: Yasuhikotakia morleti
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری حوضهی رودهای مکونگ، چائو پرایا و مائه کلونگ و رودهای شبهجزیرهی تایلند در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتیمتر
نگاره: Konstantin Gerasimov
نام: -
نام علمی: Yasuhikotakia splendida
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: آبهای گرمسیری جویبارهای حوضهی رود مکونگ در جنوب شرقی قارهی آسیا
اندازه: بدن به درازای ۱۰ سانتیمتر
نگاره: Klaus Rudloff
بنمایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین