خانواده‌ی خَدَنگان Herpestidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی گربه‌سانیان، از راسته‌ی گوشت‌خوارسانان و از رده‌ی پستانداران هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان خدنگ‌ها، خدنگچه‌ها و میرکت را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی خدنگان در قاره‌های آفریقا، آسیا و جنوب اروپا یافت می‌شوند. این جانوران بدنی دراز، خزی پُرپشت، پاهایی کم‌وبیش کوتاه و دُمی بلند دارند. همچنین آنان سری کوچک، گوش‌هایی گِرد و کوتاه و پوزه‌ای دراز و نوک‌تیز دارند. خدنگ‌ها ۵ انگشت در دست‌ها و پاهای‌شان دارند. آنان پنجه‌رو هستند و بر روی انگشتان پا راه می‌روند. پنجه‌های پای آنان ثابت هستند و جمع نمی‌شوند. 
خدنگ‌ها با مایعی که از غده‌های نیشیمن‌گاه خود تراوش می‌کنند، سرزمین خود را نشانه‌گذاری و مرزبندی می‌کنند. این جانوران می‌توانند با مارها، به‌ویژه مارهای زهرآگین بجنگند و آنان را از پای درآورند. برخی بر این باورند که خدنگ‌ها در برابر زهر مار آسیب‌ناپذیرند؛ به‌گونه‌ای که زهر مار توان چسبیدن به گیرنده‌های استیل‌کولین سیستم عصبی خدنگ را ندارد و نمی‌تواند به آن آسیب برساند. ولی این‌گونه نیست و خدنگ هم به‌مانند بسیاری از جانوران دیگر، در برابر زهر مار آسیب‌پذیر است و تنها با پرش‌ها و تکنیک‌های پُرشتاب خود می‌تواند مار را از پا درآورد. خدنگ کوتوله‌ی معمولی با وزن ۲۱۰ تا ۴۲۰ گرم و درازای ۱۶ تا ۲۳ سانتی‌متر و خدنگ دُم‌سفید با وزن ۱/۸ تا ۵/۲ کیلوگرم و درازای ۵۳ تا ۷۱ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی خدنگان به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۲۰ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Herpestinae
سرده‌ی خدنگ‌ها Herpestes

نام: خدنگ مصری Egyptian mongoose
نام علمی: Herpestes ichneumon
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: زمین‌های باتلاقی و مردابی نزدیک جویبارها، رودها، دریاچه‌ها و کرانه‌ی دریاها، سبزه‌زارهای گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری، گرم‌دشت‌ها، درختچه‌زارها و کشت‌زارهای کشورهای مصر و سودان و بخش‌هایی از زیر صحرای بزرگ آفریقا و کشورهای ترکیه، سوریه و فلسطین در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱/۷ تا ۴ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۴۸ تا ۶۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳۳ تا ۵۴ سانتی‌متر
نگاره: José Luís Conceição
(آشنایی بیشتر با خدنگ مصری)

نام: خدنگ باریک معمولی Common slender mongoose
نام علمی: Herpestes sanguineus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، گرم‌دشت‌ها، دشت‌های نیمه‌خشک و منطقه‌های نیمه‌بیابانی زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۶۴۰ تا ۷۱۵ گرم برای نرها و ۴۶۰ تا ۵۷۵ گرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۲۷/۵ تا ۴۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۳ تا ۳۳ سانتی‌متر
نگاره: -
(آشنایی بیشتر با خدنگ باریک معمولی)

نام: خدنگ خاکستری دماغه (خدنگ خاکستری کوچک) Cape gray mongoose
نام علمی: Herpestes pulverulentus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای نیمه‌خشک، توده‌های درختی و جنگل‌های کشورهای آفریقای جنوبی، لسوتو و جنوب نامیبیا در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۴۹۰ تا ۱۲۵۰ گرم، سر و بدن به درازای ۲۹ تا ۴۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۰ تا ۳۴ سانتی‌متر
نگاره: Patrick MONNEY

سرده‌ی خدنگ‌های مرداب Atilax

نام: خدنگ مرداب (خدنگ آبی) Marsh mongoose
نام علمی: Atilax paludinosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: تالاب‌های آب شیرین همچون مرداب‌ها، باتلاق‌ها، جویبارها، رودها و پای‌رودهای زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۲/۵ تا ۲/۹ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۵۱ سانتی‌متر برای نرها و ۴۸ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۳۲ تا ۳۴ سانتی‌متر
نگاره: Mikeloomis
(آشنایی بیشتر با خدنگ مرداب)

سرده‌ی خدنگ‌های زرد Cynictis

نام: خدنگ زرد Yellow mongoose
نام علمی: Cynictis penicillata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های باز، درختچه‌زارهای نیمه‌بیابانی و سبزه‌زارهای کشورهای زیمبابوه، نامیبیا، آنگولا، بوتسوانا و آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۶۰۰ گرم، سر و بدن به درازای ۲۷ تا ۳۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۸ تا ۲۸ سانتی‌متر
نگاره: -

سرده‌ی خدنگ‌های آسیایی Urva

نام: خدنگ خاکستری هندی (خدنگ خاکستری آسیایی) Indian grey mongoose
نام علمی: Urva edwardsii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های باز، منطقه‌های سنگی، سبزه‌زارها، درختچه‌زارها، توده‌های درختی، منطقه‌های نیمه‌بیابانی، کشت‌زارها، جنگل‌های خار و جنگل‌های خشک کشورهای هند، پاکستان، سری‌لانکا، بنگلادش، نپال، بخش‌هایی از افغانستان، جنوب ایران، کویت، بحرین و بخش‌هایی از عربستان در جنوب و غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۰/۹ تا ۱/۷ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۳۶ تا ۴۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۴۵ سانتی‌متر
نگاره: António A Gonçalves

نام: خدنگ جاوه‌ای Javan mongoose
نام علمی: Urva javanica
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها و کشت‌زارهای کشورهای میانمار، تایلند، کامبوج، ویتنام، لائوس و مالزی و جزیره‌های جاوه و سوماترای کشور اندونزی در جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۶۵۰ گرم برای نرها و ۴۳۰ گرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۲۵ تا ۴۱ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۳ تا ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Sharif Uddin

نام: خدنگ گردن‌نواری Stripe-necked mongoose
نام علمی: Urva vitticolla
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های همیشه‌سبز و برگریز، درختچه‌زارها، کشت‌زارها و کرانه‌های رودهای رشته‌کوه گهات غربی در جنوب غربی کشور هند و کشور جزیره‌ای سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۳/۱ کیلوگرم برای نرها و ۱/۷ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۴۶ تا ۵۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳۲ سانتی‌متر
نگاره: Yathin sk

نام: خدنگ کوچک هندی Small Indian mongoose
نام علمی: Urva auropunctata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، درخت‌زارها، درختچه‌زارها، کشت‌زارها و باغ‌های کشورهای عراق، جنوب شرقی ایران، افغانستان، پاکستان، هند، نپال، بوتان، بنگلادش و میانمار در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۶۵۰ گرم برای نرها و ۴۳۰ گرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۵۱ تا ۶۷ سانتی‌متر، دُم ۴۰ درصد درازای بدن
نگاره: Chlidonias

نام: خدنگ خرچنگ‌خوار Crab-eating mongoose
نام علمی: Urva urva
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها، درخت‌زارها و کشت‌زارهای ایالت‌های آسام و آروناچال پرادش در شمال شرقی کشور هند، بنگلادش، نپال، استان‌های گوانگ‌دونگ و هاینان و منطقه‌های خودگردان گوانگ‌شی در جنوب کشور چین، شمال میانمار، تایلند، لائوس، کامبوج، ویتنام و شبه‌جزیره‌ی مالزی در جنوب و جنوب شرقی قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱/۱ تا ۲/۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۴۷ تا ۵۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۸ تا ۳۴ سانتی‌متر
نگاره: 雷本

نام: خدنگ گلگون Ruddy mongoose
نام علمی: Urva smithii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌ها و کشت‌زارهای کشور هند و کشور جزیره‌ای سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۲/۲ کیلوگرم برای نرها و ۱/۲ کیلوگرم برای ماده‌ها، سر و بدن به درازای ۴۰ تا ۴۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳۶ سانتی‌متر
نگاره: Markus Lilje

نام: خدنگ قهوه‌ای هندی Indian brown mongoose
نام علمی: Urva fusca
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دامنه‌های رشته‌کوه گهات غربی در جنوب غربی کشور هند و جنگل‌های کرانه‌های غرب کشور جزیره‌ای سری‌لانکا در جنوب قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۲/۷ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۳۳ تا ۴۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۰ تا ۳۴ سانتی‌متر
نگاره: Stu Elsom

سرده‌ی خدنگ‌ها‌ی دُم‌سفید Ichneumia

نام: خدنگ دم‌سفید White-tailed mongoose
نام علمی: Ichneumia albicauda
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌ها، درخت‌زارها، سبزه‌زارها و کشت‌زارهای زیر صحرای بزرگ آفریقا و بخش‌هایی از کشورهای امارات، عمان، یمن و عربستان در جنوب شبه‌جزیره‌ی عربستان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: وزن ۱/۸ تا ۵/۲ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۵۳ تا ۷۱ سانتی‌متر، دُم به درازای ۴۰ تا ۴۷ سانتی‌متر
نگاره: Robin James
(آشنایی بیشتر با خدنگ دم‌سفید)

سرده‌ی خدنگ‌های سلوس Paracynictis

نام: خدنگ سلوس Selous's mongoose
نام علمی: Paracynictis selousi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارها و درختچه‌زارهای باز کشورهای آنگولا، زامبیا، مالاوی، نامیبیا، بوتسوانا، زیمبابوه، موزامبیک و آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱/۴ تا ۲ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۳۵ تا ۴۷ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۸ تا ۴۳ سانتی‌متر
نگاره: -

سرده‌ی Xenogale

نام: خدنگ بینی‌دراز Long-nosed mongoose
نام علمی: Xenogale naso
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: تالاب‌ها و جنگل‌های بارانی کشورهای نیجریه، کامرون، جمهوری آفریقای مرکزی، گینه‌ی استوایی، گابن، جمهوری کنگو و جمهوری دموکراتیک کنگو در مرکز قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱/۴ تا ۲ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۳۵ تا ۴۷ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۸ تا ۴۳ سانتی‌متر
نگاره: Mathias D'haen

زیرخانواده‌ی Mungotinae
سرده‌ی راه‌راه‌خدنگ‌ها Mungos

نام: خدنگ نواری Banded mongoose
نام علمی: Mungos mungo
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌ها، درخت‌زارها، جنگل‌های باز و سبزه‌زارها، منطقه‌های سنگی و منطقه‌های رودخانه‌ای زیر صحرای بزرگ آفریقا
اندازه: وزن ۱/۵ تا ۲/۲۵ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: -
(آشنایی بیشتر با خدنگ نواری)

نام: خدنگ گامبیا Gambian mongoose
نام علمی: Mungos gambianus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درخت‌زارها و گرم‌دشت‌های نیمه‌نمناک کشورهای سنگال، گامبیا، گینه‌ی بیسائو، گینه، سیرالئون، لیبریا، ساحل عاج، غنا، توگو، بنین و نیجریه در غرب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۱ تا ۲/۲ کیلوگرم، سر و بدن به درازای ۳۰ تا ۴۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۳ تا ۲۹ سانتی‌متر
نگاره: Tomáš Vrána

سرده‌ی دُم‌عصایی‌ها Suricata

نام: میرکت (دم‌عصایی) Meerkat
نام علمی: Suricata suricatta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌ها، دشت‌های باز و منطقه‌های سنگی جنوب غربی بوتسوانا، غرب و جنوب نامیبیا و شمال و غرب کشور آفریقای جنوبی در جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۶۲۰ تا ۹۷۰ گرم، سر و بدن به درازای ۲۴ تا ۳۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۷ تا ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Hrvoje Sasek
(آشنایی بیشتر با میرکت)

سرده‌ی خدنگچه‌ها Crossarchus

نام: خدنگچه‌ی معمولی (خدنگچه‌ی بینی‌دراز) Common kusimanse
نام علمی: Crossarchus obscurus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های نزدیک به آب در کشورهای غنا، ساحل عاج، بنین، لیبریا و سیرالئون در غرب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۴۵۰ تا ۱۰۰۰ گرم، سر و بدن به درازای ۳۰ تا ۳۷ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۵ تا ۲۱ سانتی‌متر
نگاره: Arjan Haverkamp

سرده‌ی کوتوله‌خدنگ‌ها Helogale

نام: خدنگ کوتوله‌ی معمولی Common dwarf mongoose
نام علمی: Helogale parvula
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌ها، سبزه‌زارهای خشک، جنگل‌های باز، درخت‌زارها، بوته‌زارها و درختچه‌زارهای کوهستانی کشورهای سومالی، اتیوپی، کنیا، تانزانیا، موزامبیک، مالاوی، زیمبابوه، زامبیا، آنگولا، شمال نامیبیا، بوتسوانا و استان کوازولو-ناتال آفریقای جنوبی در شرق و جنوب قاره‌ی آفریقا
اندازه: وزن ۲۱۰ تا ۴۲۰ گرم، سر و بدن به درازای ۱۶ تا ۲۳ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۴ تا ۱۹ سانتی‌متر
نگاره: Charlene Watt
(آشنایی بیشتر با خدنگ کوتوله‌ی معمولی)

بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین