نام: نهنگ خاکستری Gray whale
نام علمی: Eschrichtius robustus
فرمان‌رو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
راسته: جفت‌سم‌سانان
زیرراسته: نهنگ‌اسب‌آبی‌سانیان
فروراسته: آب‌بازسانان
خردراسته: نهنگان بی‌دندان
خانواده: خاکستری‌نهنگان
سرده: خاکستری‌نهنگ‌ها
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زمان زیست: دوره‌ی پلیستوسن پسین یا تارانشین (۰/۱۲۶ تا ۰/۰۱۱۷ میلیون سال پیش) تا دوره‌ی هولوسن (۱۱۷۰۰ سال پیش تاکنون)
زیستگاه: آب‌های کرانه‌ای غرب و شرق اقیانوس آرام شمالی
زندگانی: ۸۰ سال
سن بلوغ: ۵ تا ۱۱ سالگی
زادآوری: زنده‌زا، ۱ نوزاد، با ۱۳ تا ۱۴ ماه زمان بارداری (نهنگ خاکستری هر ۲ سال یک‌بار زادآوری می‌کند.)
خوراک: شکار سخت‌پوستان کف‌زی همچون دوجورپایان و میگوهای شبح، همچنین پرتاران، تخم شاه‌ماهی آرام، لاروهای گوناگون و ماهیان کوچک
شکارگران: آدمی و نهنگ قاتل
رنگ: خاکستری تیره با لکه‌های سفید (نهنگ‌های خاکستری بر روی بدن‌شان لکه‌هایی سفید دارند و سفیدی این لکه‌ها از آن روست که انگل‌هایی به‌نام شپش نهنگ روی بدن‌شان را پوشانده‌اند.)
اندازه: وزن ۳۶ تن، سر و بدن به درازای ۱۱/۱ تا ۱۴/۳ متر برای نرها و ۱۱/۷ تا ۱۵/۲ متر برای ماده‌ها (ماده‌ها بزرگ‌ترند.)
درباره‌ی جانور: نهنگ خاکستری تنها گونه‌ی به‌جا مانده از خانواده‌ی خاکستری‌نهنگان Eschrichtiidae است. تاکنون ۵ گونه از خانواده‌ی خاکستری‌نهنگان نابود شده و از میان رفته‌اند. نهنگ خاکستری جانوری دریازی و گروه‌زیست است. آنان در گروه‌هایی با ۳ نهنگ زندگی می‌کنند. اگرچه گروه‌هایی بزرگ دربرگیرنده‌ی ۱۶ نهنگ نیز دیده شده‌اند. این جانوران بدنی دوکی‌مانند، دو باله‌ی سینه‌ای و یک باله‌ی دُمی دارند. پهنای باله‌ی دُمی آنان ۳ تا ۳/۵ متر است. افزون بر این، آنان باله‌ی پشتی ندارند. نهنگ‌های خاکستری در دهان‌شان به‌جای دندان، صفحه‌های عمودی شانه‌ای دارند که از جنس کراتین ساخته شده‌اند و کار آن‌ها پالایش آب و به‌دام انداختن جانداران کوچک سخت‌پوست است. این جانوران برای شکار سخت‌پوستان کوچک، نخست آب فراوانی را فرو برده و سپس با بستن دهان‌شان، آب را به بیرون فشار می‌دهند. در این زمان صفحه‌های شانه‌ای همچون یک الک، جلو بیرون رفتن جانوران ریز را گرفته و نهنگ‌ها می‌توانند آنان را با زبان خود گِرد آورده و بخورند. نهنگ‌های خاکستری لایه‌ای کلفت از پیه یا چربی در زیر پوست‌شان دارند. این لایه‌ی چربی که پُر از رگ‌های خونی‌ست، توانایی شنا در آب‌های سرد و توانایی شناور بودن در آب را به آنان می‌دهد. افزون بر این، این لایه‌ی چربی انرژی‌ای که نهنگ‌های خاکستری در زمان کوچ نیاز دارند را برای‌شان فراهم کرده و همچنین آنان را در برابر آب و هوای خشن و شکارگران نگهداری می‌کند. این جانوران به‌جای بینی، دارای دو سوراخ دم‌وبازدم هستند. سوراخ دم‌وبازدم لوله‌ای بالای سر نهنگ‌هاست که آنان با هر بار آمدن به روی آب، با آن دم‌وبازدم انجام می‌دهند. از آن‌جا که این سوراخ در بالای سر این جانوران جای گرفته، آنان برای انجام دم‌وبازدم نیازی به بیرون آوردن کامل سر از آب ندارند. در فرایند دَم، هوای دارای اکسیژن به درون شُش‌ها کشیده می‌شود و در بازدَم، فواره‌ای از آب بدون اکسیژن، از سوراخ دم‌وبازدم بیرون می‌رود. نهنگ‌های خاکستری آهسته شنا می‌کنند، به‌گونه‌ای که سرعت آنان ۵ تا ۸ کیلومتر در ساعت است؛ اگرچه در هنگام هشدار این سرعت به ۱۰ تا ۱۱ کیلومتر در ساعت می‌رسد.
بن‌مایگان: wikipedia - animaldiversity
نگاره: Mark Conlin - NOAA Fisheries West Coast
گردآوری: فرتورچین
