خانوادهی شاخیمارمولکان Phrynosomatidae، خانوادهای از زیرراستهی مارمولکسانیان، از راستهی پولکداران و از ردهی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش سوم خانوادهی شاخیمارمولکان میپردازد با ۲۷ گونه (از ۸۳ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی سردهی مارمولکهای خاردار Sceloporus
نام: مارمولک زمردی اشمیت Schmidt's emerald lizard
نام علمی: Sceloporus schmidti
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور هندوراس در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Andrew Snyder
نام: مارمولک پولکزبر یوکاتان Yucatecan rough-scaled lizard
نام علمی: Sceloporus serrifer
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت تگزاس کشور آمریکا و شرق مکزیک در آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا و بلیز در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Christoph Lorse
نام: مارمولک خاردار دمدراز Longtail spiny lizard
نام علمی: Sceloporus siniferus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی و جنوب مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Chuck Heikkinen & Delia Unson
نام: مارمولک درمنهی اسلوین Slevin's bunchgrass lizard
نام علمی: Sceloporus slevini
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزهزارها و جنگلهای جنوب شرقی ایالت آریزونای کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا، شمال دورانگو، شمال شرقی سینالوآ و شرق سونورای مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶ تا ۷ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Noah K. Fields
نام: مارمولک زمردی بوکورت Bocourt's emerald lizard
نام علمی: Sceloporus smaragdinus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت چیاپاس در جنوب شرقی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Joffrey
نام: مارمولک شکمرز اسمیت Smith's rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus smithi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالتهای چیاپاس و اوآخاکا در جنوب کشور مکزیک در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۱ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Alejandrocalzada
نام: مارمولک خاردار مکزیکی Mexican spiny lizard
نام علمی: Sceloporus squamosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت چیاپاس در جنوب شرقی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا، السالوادور، نیکاراگوئه، کاستاریکا و هندوراس در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Juan D
نام: مارمولک خاردار زمردی گواتمالایی Guatemalan emerald spiny lizard
نام علمی: Sceloporus taeniocnemis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت چیاپاس در جنوب شرقی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Todd Pierson
نام: مارمولک شکمرز تیپن Teapen rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus teapensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا و بلیز در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Jerry Oldenettel
نام: مارمولک فنس فلات Plateau fence lizard
نام علمی: Sceloporus tristichus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختزارها و منطقههای سنگی ایالتهای آریزونا، یوتا، نوادا، غرب کلرادو و شمال غربی نیومکزیکو کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۷ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Rye Jones
نام: مارمولک فنس شرقی (مارمولک چمنزار) Eastern fence lizard
نام علمی: Sceloporus undulatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: چمنزارها، درختچهزارها، درختزارها و لبهی جنگلهای شرق کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا، شمال شرقی دورانگو، کواویلا، شمال غربی نوئوو لئون و شمال ساکاتکاس در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۱۵ گرم، بدن به درازای ۹ تا ۱۹ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Jake M Hutton
(آشنایی بیشتر با مارمولک فنس شرقی)
نام: مارمولک خاردار پشتزرد Yellow-backed spiny lizard
نام علمی: Sceloporus uniformis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابانها، دشتهای نیمهخشک، دامنههای کوهستانی و درختزارهای کرانهی رودهای ایالتهای کالیفرنیا، نوادا، غرب آریزونا و جنوب غربی یوتا در جنوب غربی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۴ سانتیمتر برای نرها و ۱۱/۱ سانتیمتر برای مادهها، دُم کمی بلندتر از این اندازه
نگاره: Spencer Dybdahl Riffle
نام: مارمولک شکمرز Rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus variabilis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالتهای کواویلا، نوئوو لئون، تامائولیپاس، وراکروز، یوکاتان و کرتارو کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۴ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Naturgucker.de
نام: مارمولک فلات راهراه Striped plateau lizard
نام علمی: Sceloporus virgatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای سنگی و سبزهزارهای جنگلهای معتدل و گرمدشتهای نمناک جنوب شرقی ایالت آریزونا و جنوب غربی ایالت نیو مکزیکو در کشور آمریکا و ایالتهای سونورا، چیواوا و سینالوآ در کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۲ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Alice Abela
نام: مارمولک درختچهای فلوریدا Florida scrub lizard
نام علمی: Sceloporus woodi
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای شنی کاج و بلوط همیشهسبز ایالت فلوریدا در جنوب شرقی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Jake Scott
سردهی مارمولکهای ریشریشانگشت Uma
نام: مارمولک ریشریشانگشت درهی کواچلا Coachella Valley fringe-toed lizard
نام علمی: Uma inornata
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درهی کواچلا در بیابان کلرادو در جنوب شرقی ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۱۲/۴ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Todd Battey
نام: مارمولک ریشریشانگشت بیابان کلرادو Colorado Desert fringe-toed lizard
نام علمی: Uma notata
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان کلرادو در جنوب شرقی ایالت کالیفرنیا و جنوب غربی ایالت آریزونای کشور آمریکا و جنوب شرقی ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۱۲/۲ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Colin Barrows
نام: مارمولک ریشریشانگشت تلماسهی موهاک Mohawk Dunes fringe-toed lizard
نام علمی: Uma thurmanae
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: تپههای ماسهای کوهستان موهاک در ایالت آریزونای کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ سانتیمتر، دُم به درازای ۷/۷ سانتیمتر
نگاره: Timothy Cota
نام: مارمولک ریشریشانگشت موهاوی Mojave fringe-toed lizard
نام علمی: Uma scoparia
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: تپههای ماسهای بیابان موهاوی در جنوب شرقی ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۱۱/۴ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Greg Schechter
سردهی مارمولکهای درختی Urosaurus
نام: مارمولک درختی جزیرهی سوکورو Socorro Island tree lizard
نام علمی: Urosaurus auriculatus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جزیرهی سوکورو وابسته به کشور مکزیک در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۵ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Vevico.wordpress
نام: مارمولک درختی گرمسیری Tropical tree lizard
نام علمی: Urosaurus bicarinatus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالتهای چیاپاس، گوئررو، سونورا، اوآخاکا، دورانگو، آگوئاسکالینتس، خالیسکو، پوئبلا، مورلوس و میچوآکان کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۲ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser
نام: مارمولک درختی جزیرهی کلاریون Clarion Island tree lizard
نام علمی: Urosaurus clarionensis
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جزیرهی کلاریون وابسته به کشور مکزیک در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵ تا ۵/۴ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: -
نام: مارمولک فرچهای دمدراز غربی Western long-tailed brush lizard
نام علمی: Urosaurus graciosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابانهای موهاوی و سونورا در ایالتهای کالیفرنیا، آریزونا و نوادا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و سونورای کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۷ تا ۶/۶ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Gary Nafis
نام: مارمولک فرچهای باخا کالیفرنیا Baja California brush lizard
نام علمی: Urosaurus nigricauda
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال غربی مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۲ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Jake Scott
نام: مارمولک درختی آراسته Ornate tree lizard
نام علمی: Urosaurus ornatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختزارهای کرانههای رودها و منطقههای سنگی ایالتهای آریزونا، تگزاس، نیومکزیکو، یوتا، غرب کلرادو، جنوب نوادا و جنوب شرقی کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای سونورا، چیواوا، کواویلا و سینالوآ در شمال مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۳/۸ تا ۵/۹ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Jason Penney
سردهی مارمولکهای پهلوخالدار Uta
نام: مارمولک پهلوخالدار جزیرهی سانتا کاتالینا Isla Santa Catalina side-blotched lizard
نام علمی: Uta squamata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جزیرهی سانتا کاتالینا وابسته به کشور مکزیک در خلیج کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۶ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser
نام: مارمولک پهلوخالدار معمولی Common side-blotched lizard
نام علمی: Uta stansburiana
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای سنگی با پوشش گیاهی پراکندهی بیابانها و منطقههای نیمهخشک ایالتهای آریزونا، غرب تگزاس، نیومکزیکو، جنوب یوتا، نوادا و جنوب شرقی کالیفرنیا در غرب کشور آمریکا و ایالتهای سونورا، چیواوا، شمال دورانگو، کواویلا، باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۳/۸ تا ۶/۳ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser
گونههای خانوادهی شاخیمارمولکان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین