
خانوادهی شاخیمارمولکان Phrynosomatidae، خانوادهای از زیرراستهی ایگوآناسانیان، از راستهی پولکداران و از ردهی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش سوم خانوادهی شاخیمارمولکان میپردازد با ۲۷ گونه (از ۸۳ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی سردهی مارمولکهای خاردار Sceloporus

نام: مارمولک زمردی اشمیت Schmidt's emerald lizard
نام علمی: Sceloporus schmidti
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، کلانکشتزارها، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری شمال غربی کشور هندوراس و شمال شرقی کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Andrew Snyder

نام: مارمولک پولکزبر یوکاتان Yucatecan rough-scaled lizard
نام علمی: Sceloporus serrifer
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای معتدل ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا و شرق کشور مکزیک در جنوب شرقی آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا و بلیز در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Christoph Lorse

نام: مارمولک خاردار دمدراز Longtail spiny lizard
نام علمی: Sceloporus siniferus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب غربی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و جنوب کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Chuck Heikkinen & Delia Unson

نام: مارمولک درمنهی اسلوین Slevin's bunchgrass lizard
نام علمی: Sceloporus slevini
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و سبزهزارهای معتدل جنوب شرقی ایالت آریزونا در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا، شمال دورانگو، شمال شرقی سینالوآ و شرق سونورا در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶ تا ۷ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Noah K. Fields

نام: مارمولک زمردی بوکورت Bocourt's emerald lizard
نام علمی: Sceloporus smaragdinus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، کلانکشتزارها، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت چیاپاس در جنوب غربی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و جنوب کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Joffrey

نام: مارمولک شکمرز اسمیت Smith's rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus smithi
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، زمینهای کشتپذیر، کلانکشتزارها، باغهای روستایی و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای چیاپاس و اوآخاکا در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۱ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Alejandrocalzada

نام: مارمولک خاردار مکزیکی Mexican spiny lizard
نام علمی: Sceloporus squamosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، چراگاهها، کلانکشتزارها و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت چیاپاس در جنوب غربی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا، السالوادور، نیکاراگوئه، کاستاریکا و هندوراس در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۵ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Juan D

نام: مارمولک خاردار زمردی گواتمالایی Guatemalan emerald spiny lizard
نام علمی: Sceloporus taeniocnemis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، کلانکشتزارها، باغهای روستایی، منطقههای شهری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت چیاپاس در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشور گواتمالا در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Todd Pierson

نام: مارمولک شکمرز تیپن Teapen rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus teapensis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای نمناک، باغهای روستایی، منطقههای شهری، جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری و حفاریهای باز جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا و بلیز در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Jerry Oldenettel

نام: مارمولک فنس فلات Plateau fence lizard
نام علمی: Sceloporus tristichus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، چراگاهها، کلانکشتزارها و باغهای روستایی ایالتهای آریزونا، یوتا، نوادا، غرب کلرادو و شمال غربی نیومکزیکو در جنوب کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۷ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Rye Jones

نام: مارمولک فنس شرقی (مارمولک چمنزار) Eastern fence lizard
نام علمی: Sceloporus undulatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، چراگاهها، کلانکشتزارها و باغهای روستایی جنوب و جنوب شرقی کشور آمریکا و شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: وزن ۱۵ گرم، بدن به درازای ۹ تا ۱۹ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Jake M Hutton

نام: مارمولک خاردار پشتزرد Yellow-backed spiny lizard
نام علمی: Sceloporus uniformis
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ و معتدل ایالتهای کالیفرنیا، نوادا، غرب آریزونا و جنوب غربی یوتا در جنوب غربی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۴ سانتیمتر برای نرها و ۱۱/۱ سانتیمتر برای مادهها، دُم کمی بلندتر از این اندازه
نگاره: Spencer Dybdahl Riffle

نام: مارمولک شکمرز Rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus variabilis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای نمناک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا و شرق کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشورهای بلیز، کاستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس و نیکاراگوئه در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۴ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Naturgucker.de

نام: مارمولک فلات راهراه Striped plateau lizard
نام علمی: Sceloporus virgatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و گرمدشتهای نمناک جنوب شرقی ایالت آریزونا و جنوب غربی ایالت نیو مکزیکو در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای سونورا، چیواوا و سینالوآ در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۲ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Alice Abela

نام: مارمولک درختچهای فلوریدا Florida scrub lizard
نام علمی: Sceloporus woodi
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت فلوریدا در جنوب شرقی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Jake Scott
سردهی مارمولکهای ریشریشانگشت Uma

نام: مارمولک ریشریشانگشت درهی کواچلا Coachella Valley fringe-toed lizard
نام علمی: Uma inornata
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابانهای داغ جنوب شرقی ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۱۲/۴ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Todd Battey

نام: مارمولک ریشریشانگشت بیابان کلرادو Colorado Desert fringe-toed lizard
نام علمی: Uma notata
پایندگی: گونهی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابانهای داغ جنوب شرقی ایالت کالیفرنیا و جنوب غربی ایالت آریزونا در جنوب غربی کشور آمریکا و شمال شرقی ایالت باخا کالیفرنیا در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۱۲/۲ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Colin Barrows

نام: مارمولک ریشریشانگشت تلماسهی موهاک Mohawk Dunes fringe-toed lizard
نام علمی: Uma thurmanae
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابانهای داغ و معتدل جنوب غربی ایالت آریزونا در جنوب غربی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۸ سانتیمتر، دُم به درازای ۷/۷ سانتیمتر
نگاره: Timothy Cota

نام: مارمولک ریشریشانگشت موهاوی Mojave fringe-toed lizard
نام علمی: Uma scoparia
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابانهای داغ و معتدل جنوب شرقی ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷ تا ۱۱/۴ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Greg Schechter
سردهی مارمولکهای درختی Urosaurus

نام: مارمولک درختی جزیرهی سوکورو Socorro Island tree lizard
نام علمی: Urosaurus auriculatus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جزیرهی سوکورو وابسته به کشور مکزیک در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۶/۵ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Vevico.wordpress

نام: مارمولک درختی گرمسیری Tropical tree lizard
نام علمی: Urosaurus bicarinatus
پایندگی: گونهی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای چیاپاس، گوئررو، سونورا، اوآخاکا، دورانگو، آگوئاسکالینتس، خالیسکو، پوئبلا، مورلوس و میچوآکان در غرب کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۲ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser

نام: مارمولک درختی جزیرهی کلاریون Clarion Island tree lizard
نام علمی: Urosaurus clarionensis
پایندگی: گونهی آسیبپذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جزیرهی کلاریون وابسته به کشور مکزیک در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵ تا ۵/۴ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: -

نام: مارمولک فرچهای دمدراز غربی Western long-tailed brush lizard
نام علمی: Urosaurus graciosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، بیابانهای داغ و کلانکشتزارهای ایالتهای کالیفرنیا، آریزونا و نوادا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و سونورا در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۷ تا ۶/۶ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Gary Nafis

نام: مارمولک فرچهای باخا کالیفرنیا Baja California brush lizard
نام علمی: Urosaurus nigricauda
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای جنوب ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۲ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Jake Scott

نام: مارمولک درختی آراسته Ornate tree lizard
نام علمی: Urosaurus ornatus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ و معتدل ایالتهای آریزونا، کالیفرنیا، کلرادو، نوادا، نیومکزیکو، تگزاس، وایومینگ و یوتا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا، چیواوا، کواویلا، دورانگو، نوئوو لئون، سینالوآ، سونورا و تامائولیپاس در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۳/۸ تا ۵/۹ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Jason Penney
سردهی مارمولکهای پهلوخالدار Uta

نام: مارمولک پهلوخالدار جزیرهی سانتا کاتالینا Isla Santa Catalina side-blotched lizard
نام علمی: Uta squamata
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ جزیرهی سانتا کاتالینا وابسته به کشور مکزیک در شاخاب کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۶ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser

نام: مارمولک پهلوخالدار معمولی Common side-blotched lizard
نام علمی: Uta stansburiana
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای و بیابانهای داغ و معتدل ایالتهای آریزونا، غرب تگزاس، نیومکزیکو، جنوب یوتا، نوادا و جنوب شرقی کالیفرنیا در غرب کشور آمریکا و ایالتهای سونورا، چیواوا، شمال دورانگو، کواویلا، باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۳/۸ تا ۶/۳ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser
گونههای خانوادهی شاخیمارمولکان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین





