خانوادهی شاخیمارمولکان Phrynosomatidae، خانوادهای از زیرراستهی ایگوآناسانیان، از راستهی پولکداران و از ردهی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانوادهی شاخیمارمولکان میپردازد با ۲۸ گونه (از ۸۳ گونه) آشنا میشویم.
دنبالهی سردهی مارمولکهای خاردار Sceloporus
نام: مارمولک درمنهی ترانس ولکانو Trans volcanic bunchgrass lizard
نام علمی: Sceloporus bicanthalis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای وراکروز، پوئبلا، مخیکو، اوآخاکا و ایدالگو در کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۵ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Mike Pingleton
نام: مارمولک خاردار دوخال Twin-spotted spiny lizard
نام علمی: Sceloporus bimaculosus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای تگزاس و نیومکزیکو در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای کواویلا و چیواوا در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۲/۱ سانتیمتر برای نرها و ۱۰/۳ سانتیمتر برای مادهها، دُم تا ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Jake Scott
نام: مارمولک خاردار بولر Buller's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus bulleri
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در غرب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۹/۶ سانتیمتر برای نرها و ۹/۱ سانتیمتر برای مادهها، دُم به درازای ۱۳/۵ سانتیمتر برای نرها و ۱۰/۳ سانتیمتر برای مادهها
نگاره: Laval Roy
نام: مارمولک خاردار خالدار زرد Yellow-spotted spiny lizard
نام علمی: Sceloporus chrysostictus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای یوکاتان، کامپچه و کینتانا رو در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی و کشورهای گواتمالا و بلیز در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: John Williams
نام: مارمولک خاردار کلارک Clark's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus clarkii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت آریزونا و جنوب غربی ایالت نیومکزیکو در جنوب غربی کشور آمریکا و شمال غربی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Dancing Snake Nature Photography
نام: مارمولک مرغزار جنوبی Southern prairie lizard
نام علمی: Sceloporus consobrinus
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، چراگاهها، کلانکشتزارها و باغهای روستایی ایالتهای آریزونا، تگزاس، اکلاهما، نیومکزیکو، کلرادو و کانزاس کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا، دورانگو، کواویلا، نوئوو لئون و ساکاتکاس کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۰ تا ۱۸ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Johnwilliams
نام: مارمولک فنس جنوب غربی Southwestern fence lizard
نام علمی: Sceloporus cowlesi
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، چراگاهها، کلانکشتزارها و باغهای روستایی جنوب غربی کشور آمریکا و شمال مرکز کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۶ سانتیمتر، دُم تا ۲ برابر این اندازه
نگاره: Jake Scott
نام: مارمولک خاردار کوزومل Cozumel spiny lizard
نام علمی: Sceloporus cozumelae
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: کرانههای شنی و باغهای روستایی ایالتهای یوکاتان، کینتانا رو و شمال کامپچه و همچنین جزیرههای کوزومل، کانتوی و موخرس در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Tristan Schramer
نام: مارمولک پولکزبر چانهآبی Bluechinned roughscaled lizard
نام علمی: Sceloporus cyanogenys
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در جنوب ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای کواویلا، نوئوو لئون و تامائولیپاس در شمال شرقی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Clint Guadiana
نام: مارمولک خاردار بل Bell's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus edbelli
پایندگی: گونهی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در ایالتهای چیواوا، دورانگو و کواویلا در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Noah K. Fields
نام: مارمولک خاردار زمردی مکزیکی Mexican emerald spiny lizard
نام علمی: Sceloporus formosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و زمینهای کشتپذیر ایالتهای گوئررو، پوئبلا، اوآخاکا و وراکروز در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۸ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Scott Trageser
نام: مارمولک خاردار گادو Gadow's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus gadoviae
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای بلندیهای نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در ایالتهای مورلوس، میچوآکان، پوئبلا، اوآخاکا، مخیکو و گوئررو در جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵ تا ۷ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Scott Trageser
نام: مارمولک درمنه Sagebrush lizard
نام علمی: Sceloporus graciosus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و بیابانهای معتدل ایالتهای کالیفرنیا، اورگن، واشینگتن، آیداهو، نوادا، یوتا، وایومینگ، جنوب مونتانا، غرب کلرادو، شمال آریزونا، نیومکزیکو و غرب تگزاس در غرب کشور آمریکا شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۴/۷ تا ۸/۹ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Alice Abela
نام: مارمولک مسکیت Mesquite lizard
نام علمی: Sceloporus grammicus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل و جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری کشور مکزیک و ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۰ تا ۱۷/۵ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Matthieu Berroneau
نام: مارمولک جزیرهی سرالوو Cerralvo Island sator
نام علمی: Sceloporus grandaevus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ جزیرهی سرالوو وابسته به کشور مکزیک در خلیج کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتیمتر، دُم بیش از دو سوم درازای بدن
نگاره: Alan Harper
نام: مارمولک خاردار هونساکر Hunsaker's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus hunsakeri
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و منطقههای شهری جنوب ایالت باخا کالیفرنیا سور در غرب کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Marioleal85
نام: مارمولک خاردار بومادران Yarrow's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus jarrovii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) در جنوب ایالتهای آریزونا و نیومکزیکو در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا، دورانگو، سونورا، شمال تامائولیپاس و غرب ساکاتکاس در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۰/۵ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Ronald Thill
نام: مارمولک خاردار سانتا کاتالینا Santa Catalina spiny lizard
نام علمی: Sceloporus lineatulus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ جزیرهی سانتا کاتالینا وابسته به کشور مکزیک در خلیج کالیفرنیا در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۸/۵ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Mike Pingleton
نام: مارمولک خاردار مکدوگال MacDougall's spiny lizard
نام علمی: Sceloporus macdougalli
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالت اوآخاکا در جنوب غربی کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Giuseppe Morlando
نام: مارمولک خاردار بیابانی Desert spiny lizard
نام علمی: Sceloporus magister
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ و معتدل ایالتهای آریزونا، کالیفرنیا، نیومکزیکو، نوادا، یوتا و تگزاس در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای سونورا، باخا کالیفرنیا، چیواوا، کواویلا و دورانگو در شمال و شمال غربی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۴ سانتیمتر، دُم کمی بلندتر از این اندازه
نگاره: Sue Milks
نام: مارمولک خاردار سبز Green spiny lizard
نام علمی: Sceloporus malachiticus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، چراگاهها، کلانکشتزارها، باغهای روستایی و جنگلهای پیشین بهسختی ویران شدهی نیمهگرمسیری یا گرمسیری کشورهای کاستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس، نیکاراگوئه و پاناما در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۹/۱ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Steve Whiteley
نام: مارمولک شکمرز شمالی Northern rosebelly lizard
نام علمی: Sceloporus marmoratus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری، گرمدشتهای نمناک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و سبزهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری جنوب ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا و شرق کشور مکزیک در جنوب شرقی آمریکای شمالی و کشورهای بلیز، کاستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس و نیکاراگوئه در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Jgrantz
نام: مارمولک کانین Canyon lizard
نام علمی: Sceloporus merriami
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ جنوب ایالت تگزاس در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای کواویلا، چیواوا و دورانگو در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۸ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Blake
نام: مارمولک کوچک Minor lizard
نام علمی: Sceloporus minor
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای گواناهواتو، سن لوئیس پوتوسی، کواویلا، شمال کرتارو، غرب ساکاتکاس و غرب نوئوو لئون در مرکز کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی
اندازه: -
نگاره: Sergio Naret
نام: مارمولک فنس غربی Western fence lizard
نام علمی: Sceloporus occidentalis
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، گرمدشتهای خشک، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی)، چراگاهها، کلانکشتزارها و باغهای روستایی ایالتهای واشینگتن، غرب یوتا، اورگن، نوادا و کالیفرنیا در غرب کشور آمریکا و شمال ایالت باخا کالیفرنیا در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۵/۷ تا ۸/۹ سانتیمتر، دُم کموبیش همین اندازه
نگاره: Philip Bouchard
نام: مارمولک خاردار تگزاس Texas spiny lizard
نام علمی: Sceloporus olivaceus
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل و درختچهزارهای خشک نیمهگرمسیری یا گرمسیری ایالتهای تگزاس، آریزونا و اکلاهاما در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای کواویلا، نوئوو لئون، تامائولیپاس و سن لوئیس پوتوسی در شمال شرقی کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: بدن به درازای ۱۹ تا ۲۸ سانتیمتر، دُم بیش از یک دوم درازای بدن
نگاره: Kenny Wray
نام: مارمولک خاردار گرانیتی Granite spiny lizard
نام علمی: Sceloporus orcutti
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، درختچهزارهای دارای پوشش گیاهی بوتهای مدیترانهای، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ و معتدل جنوب ایالت کالیفرنیا در جنوب غربی کشور آمریکا و ایالتهای باخا کالیفرنیا و باخا کالیفرنیا سور در شمال غربی کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۷/۶ تا ۱۰/۸ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: NicholasHess
نام: مارمولک خاردار شکاف Crevice spiny lizard
نام علمی: Sceloporus poinsettii
پایندگی: گونهی با کمترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایهی سیاههی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگلهای معتدل، درختچهزارهای معتدل، سبزهزارهای معتدل، منطقههای صخرهای (پرتگاههای درونبومی و قلههای کوهستانی) و بیابانهای داغ و معتدل جنوب ایالتهای تگزاس و نیومکزیکو در جنوب کشور آمریکا و ایالتهای چیواوا، دورانگو، کواویلا و ساکاتکاس در شمال کشور مکزیک در آمریکای شمالی
اندازه: پوزه تا پایهی دُم به درازای ۱۱/۸ سانتیمتر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Ryan Collister
گونههای خانوادهی شاخیمارمولکان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم)
بنمایگان: wikipedia - animaldiversity
گردآوری: فرتورچین