خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان یا گکویان دوگانه‌انگشت Diplodactylidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی گکوسانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش دوم خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان می‌پردازد با ۲۵ گونه (از ۱۲۵ گونه) آشنا می‌شویم.
سرده‌ی گکوهای سنگی یا دُم‌گوشتی Diplodactylus
نام: گکوی دم‌گوشتی بیابانی شرقی Eastern Deserts fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus ameyi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک شمال شرقی ایالت کوئینزلند و شمال غربی سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Michael Mathieson
نام: گکوی دم‌گوشتی شاخاب Gulf fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus barraganae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک شمال شرقی ایالت کوئینزلند و شمال غربی سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۹ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Jordan mulder
نام: گکوی دم‌گوشتی غربی Western fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus bilybara
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۳ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brian Bush
نام: گکوی کرانه‌ای جنوبی South coast gecko
نام علمی: Diplodactylus calcicolus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و بیابان‌های داغ کرانه‌های جنوبی ایالت‌های استرالیای غربی و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۱ تا ۵/۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۴ تا ۳/۸ سانتی‌متر
نگاره: Jules Farquhar
نام: گکوی سنگی دامنه‌ی دماغه Cape Range stone gecko
نام علمی: Diplodactylus capensis
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya
نام: گکوی دم‌گوشتی گونه‌گون Variable fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus conspicillatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، بیابان‌های داغ و زمین‌های کشت‌پذیر نیمه‌ی غربی کشور استرالیا در قاره‌ی استرالیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۴ سانتی‌متر
نگاره: Matt Clancy
نام: گکوی دم‌گوشتی کیمبرلی Kimberley fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus custos
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال شرقی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۱ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Stephen Zozaya
نام: گکوی سنگی دامنه Ranges stone gecko
نام علمی: Diplodactylus furcosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و بیابان‌های داغ جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی و جنوب غربی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Jules Farquhar
نام: گکوی رخ‌پوزه‌ای پیلبارای شمالی Northern Pilbara beak-faced gecko
نام علمی: Diplodactylus galaxias
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل و سبزه‌زارهای معتدل منطقه‌های پیلبارا در غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۴/۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کوتاه
نگاره: Stephen Zozaya
نام: گکوی کلاه‌دار Helmeted gecko
نام علمی: Diplodactylus galeatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های داغ جنوب سرزمین شمالی و شمال ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۴ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Stephen Mahony
نام: گکوی سنگی غربی Western stone gecko
نام علمی: Diplodactylus granariensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و سبزه‌زارهای معتدل جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۹ تا ۷/۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲/۴ تا ۴/۲ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny
نام: گکوی دم‌گوشتی شمالی Northern fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus hillii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک شمال سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۲ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brendan Schembri
نام: گکوی کلوژ Kluge's Gecko
نام علمی: Diplodactylus klugei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ کرانه‌های مرکز غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۸ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳/۳ سانتی‌متر
نگاره: Damian Lettoof
نام: گکوی دم‌گوشتی بیابانی Desert fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus laevis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری نیمه‌ی غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Anders Zimny
نام: گکوی سنگی خال‌دار Speckled stone gecko
نام علمی: Diplodactylus lateroides
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، گرم‌دشت‌های خشک و درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۶ تا ۶/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brian Bush
نام: گکوی سنگی پیلبارا Pilbara stone gecko
نام علمی: Diplodactylus mitchelli
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای معتدل شمال غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Brian Bush
نام: گکوی سنگی ابری Cloudy Stone Gecko
نام علمی: Diplodactylus nebulosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و زمین‌های کشت‌پذیر بخش‌های کوچکی از غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Matt Summerville
نام: گکوی سنگی آراسته Ornate stone gecko
نام علمی: Diplodactylus ornatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کرانه‌های غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۸ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Frank Deschandol
نام: گکوی دم‌گوشتی شرقی Eastern fat-tailed gecko
نام علمی: Diplodactylus platyurus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک و نمناک شمال شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Wes Read
نام: گکوی دشت‌شنی خال‌دار Spotted sandplain gecko
نام علمی: Diplodactylus polyophthalmus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای معتدل جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Damian Lettoof
نام: گکوی خوش‌چهره Fine-faced gecko
نام علمی: Diplodactylus pulcher
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و بیابان‌های داغ غرب و جنوب ایالت استرالیای غربی و مرکز غرب ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۲ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Matt Clancy
نام: گکوی پیلبارای خال‌زرد Yellow-spotted Pilbara gecko
نام علمی: Diplodactylus savagei
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در منطقه‌ی پیلبارا در شمال غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Jari Cornelis
نام: گکوی کاشی‌نقش Tessellated gecko
نام علمی: Diplodactylus tessellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای معتدل، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ نیمه‌ی شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۸ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Jono Dashper
نام: گکوی سنگی شرقی Eastern stone gecko
نام علمی: Diplodactylus vittatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، سبزه‌زارهای معتدل و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری ایالت‌های ویکتوریا، نیو ساوت ولز، شرق کوئینزلند و جنوب شرقی استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Chris Hay
نام: گکوی درختی بیابانی Desert wood gecko
نام علمی: Diplodactylus wiru
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و بیابان‌های داغ جنوب غربی ایالت استرالیای جنوبی و جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۱ تا ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳/۲ تا ۳/۹ سانتی‌متر
نگاره: Jules Farquhar
گونه‌های خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم)
بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین
