خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان یا گکویان دوگانه‌انگشت Diplodactylidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی گکوسانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش پنجم خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان می‌پردازد با ۲۵ گونه (از ۱۲۵ گونه) آشنا می‌شویم.

سرده‌ی گکوهای نوک‌دار Rhynchoedura

نام: گکوی نوک‌دار مرزی Border beaked gecko
نام علمی: Rhynchoedura angusta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای معتدل، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و چراگاه‌های بخش‌هایی از ایالت‌های نیو ساوت ولز، استرالیای جنوبی و کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar

نام: گکوی نوک‌دار حوزه‌ی ایر Eyre Basin beaked gecko
نام علمی: Rhynchoedura eyrensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های داغ جنوب شرقی سرزمین شمالی، شرق ایالت استرالیای جنوبی، شمال غربی ایالت نیو ساوت ولز و جنوب غربی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Mahony

نام: گکوی نوک‌دار بریگالو Brigalow beaked gecko
نام علمی: Rhynchoedura mentalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری مرکز ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Ryan Francis

نام: گکوی نوک‌دار شرقی Eastern beaked gecko
نام علمی: Rhynchoedura ormsbyi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و چراگاه‌های ایالت‌های کوئینزلند و نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر
نگاره: Wes Read

نام: گکوی نوک‌دار غربی Western beaked gecko
نام علمی: Rhynchoedura ornata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و بیابان‌های داغ نیمه‌ی غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۴/۵ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی نوک‌دار شمالی Northern beaked gecko
نام علمی: Rhynchoedura sexapora
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری منطقه‌ی کیمبرلی در شمال شرقی ایالت استرالیای غربی و شمال غربی سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Anders Zimny

سرده‌ی گکوهای خاردُم Strophurus

نام: گکوی خاردم گلدفیلد Goldfields spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus assimilis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل و درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای جنوب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۸ سانتی‌متر
نگاره: Jules Farquhar

نام: گکوی خاردم شمالی Northern spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus ciliaris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال و مرکز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۱۳/۸ سانتی‌متر
نگاره: Jordan mulder

نام: گکوی کنگو Congoo gecko
نام علمی: Strophurus congoo
پایندگی: گونه‌ی دارای کمبود داده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۹ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی گوهرنشان Jewelled gecko
نام علمی: Strophurus elderi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۷ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Nick Volpe

نام: گکوی فاسمید آرنهم Arnhem phasmid gecko
نام علمی: Strophurus horneri
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری مرکز شمال سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۶ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Christopher J Jolly

نام: گکوی خاردم جنوبی Southern spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus intermedius
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری مرکز، جنوب و جنوب شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۴ سانتی‌متر، دُم کوتاه
نگاره: Bruce King

نام: گکوی فاسمید جنوبی Southern phasmid gecko
نام علمی: Strophurus jeanae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال سرزمین شمالی و شمال ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Chris Nelson

نام: گکوی خاردم کریستین Kristin's spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus krisalys
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Kieran Palmer

نام: گکوی راه‌راه دم‌کوتاه Short-tailed striped gecko
نام علمی: Strophurus mcmillani
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال غربی استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۶/۱ سانتی‌متر
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی راه‌راه تنومند Robust striped gecko
نام علمی: Strophurus michaelseni
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Matt Summerville

نام: گکوی خاردم اکسموث Exmouth spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus rankini
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای مرکز غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۳ سانتی‌متر، دُم دو سوم این اندازه
نگاره: Jacob Loyacano

نام: گکوی راه‌راه رابینسون Robinson's Striped Gecko
نام علمی: Strophurus robinsoni
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال شرقی ایالت استرالیای غربی و شمال غربی سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Ian Bool

نام: گکوی خاردم غربی Western spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus strophurus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Frank Deschandol

نام: گکوی راه‌راه فاسمید Phasmid striped gecko
نام علمی: Strophurus taeniatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی خاردم طلایی Golden spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus taenicauda
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۷ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر
نگاره: Nick Gale

نام: گکوی چشم‌طلایی Golden-eyed gecko
نام علمی: Strophurus trux
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در مرکز ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۹ سانتی‌متر، دُم ۵۰ تا ۶۰ درصد این اندازه
نگاره: Nick Gale

نام: گکوی خاردم ولینگتون Wellington's spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus wellingtonae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۵ سانتی‌متر، دُم به درازای ۶ سانتی‌متر
نگاره: Jake Meney

نام: گکوی خاردم شرقی Eastern spiny-tailed gecko
نام علمی: Strophurus williamsi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک شرق ایالت کوئینزلند، شمال، مرکز و جنوب غربی ایالت نیو ساوت ولز، شمال غربی ایالت ویکتوریا و شرق ایالت استرالیا جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۵ سانتی‌متر
نگاره: Nick Gale
(آشنایی بیشتر با گکوی خاردم شرقی)

سرده‌ی Tukutuku

نام: گکوی رنگی‌پوش Harlequin gecko
نام علمی: Tukutuku rakiurae
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل و تالاب‌های بیشتر درختچه‌ای جنوب جزیره‌ی استوارت وابسته به کشور نیوزیلند در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۱۳ گرم، پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۱ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از این اندازه
نگاره: Philip Melgren LPSNZ
رنگ: شبکه‌ای از رنگ‌های قهوه‌ای، سبز روشن یا سبز زیتونی با سایه‌های قهوه‌ای نارنجی یا سرخ نارنجی با خط‌های نازک سفید یا خاکستری در پشت و قهوه‌ای یا خاکستری کم‌رنگ با لکه‌های قهوه‌ای یا سبز در شکم، کف دهان به‌رنگ خاکستری یا صورتی و کام دهان به‌رنگ آبی یا خاکستری تیره، همچنین زبان خاکستری یا نیلی و چشم‌ها به‌رنگ زرد روشن

گونه‌های خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم)

بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین