خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان یا گکویان دوگانه‌انگشت Diplodactylidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی مارمولک‌سانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. در این نوشته که به بخش چهارم خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان می‌پردازد با ۲۶ گونه (از ۱۲۵ گونه) آشنا می‌شویم.

سرده‌ی Nebulifera

نام: گکوی مخملی تنومند Robust velvet gecko
نام علمی: Nebulifera robusta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های شهری جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Jules Farquhar

سرده‌ی گکوهای مخملی Oedura

نام: گکوی مخملی چشم‌نقره‌ای Silver-eyed Velvet Gecko
نام علمی: Oedura argentea
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در مرکز شمال ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۱ تا ۸ سانتی‌متر، دُم ۶۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی مرمرین شاخاب Gulf marbled velvet gecko
نام علمی: Oedura bella
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال شرقی سرزمین شمالی و شمال غربی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۸ تا ۹/۲ سانتی‌متر، دُم ۵۰ تا ۶۵ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی شمالی Northern velvet gecko
نام علمی: Oedura castelnaui
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک شمال شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Ken Griffiths

نام: گکوی مخملی مرمرین درون‌بوم Inland marbled velvet gecko
نام علمی: Oedura cincta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در بخش‌هایی از سرزمین شمالی و ایالت‌های کوئینزلند، نیو ساوت ولز و استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹ تا ۱۰/۸ سانتی‌متر، دُم ۶۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Nick Gale

نام: گکوی مخملی خال‌دار شمالی Northern spotted velvet gecko
نام علمی: Oedura coggeri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی برازنده Elegant velvet gecko
نام علمی: Oedura elegans
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب ایالت کوئینزلند و شمال ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۷ تا ۹ سانتی‌متر، دُم ۶۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Mahony

نام: گکوی مخملی انگشت‌ریش‌ریش Fringe-toed velvet gecko
نام علمی: Oedura filicipoda
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و غارها و زیستگاه‌های زیرزمینی (غیر آبی) در شمال ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی مرمرین غربی Western marbled velvet gecko
نام علمی: Oedura fimbria
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۴ تا ۱۰/۴ سانتی‌متر، دُم ۶۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی گوهرنشان Jewelled velvet gecko
نام علمی: Oedura gemmata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Matt Summerville

نام: گکوی مخملی لاغر Gracile velvet gecko
نام علمی: Oedura gracilis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال ایالت استرالیای غربی و شمال غربی سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی کویینکان Quinkan velvet gecko
نام علمی: Oedura jowalbinna
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شمال شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶ تا ۶/۹ سانتی‌متر، دُم ۶۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی آرکادیا Arcadia velvet gecko
نام علمی: Oedura lineata
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در شرق ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷ تا ۷/۹ سانتی‌متر، دُم ۷۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی مرینی Mereenie velvet gecko
نام علمی: Oedura luritja
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و بیابان‌های داغ جنوب سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ سانتی‌متر، دُم ۶۵ تا ۸۷ درصد این اندازه
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی مخملی مرمرین Marbled velvet gecko
نام علمی: Oedura marmorata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک شمال سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی مخملی خال‌چشمی Ocellated velvet gecko
نام علمی: Oedura monilis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شرق ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۱ تا ۹/۶ سانتی‌متر، دُم ۵۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی دامنه‌ی سنگ آهک Limestone range velvet gecko
نام علمی: Oedura murrumanu
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ سانتی‌متر، دُم ۷۰ درصد این اندازه
نگاره: Jordan mulder

نام: گکوی مخملی آراسته Ornate velvet gecko
نام علمی: Oedura picta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شرق ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۶/۹ تا ۸ سانتی‌متر، دُم ۷۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی مخملی خال‌دار جنوبی Southern spotted velvet gecko
نام علمی: Oedura tryoni
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar

سرده‌ی گکوهای غاری غول‌‌پیکر Pseudothecadactylus

نام: گکوی دم‌لایه‌ی کیپ یورک Cape York pad-tail gecko
نام علمی: Pseudothecadactylus australis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شبه‌جزیره‌ی کیپ یورک در شمال ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی غاری غول‌‌پیکر غربی Western Giant Cave Gecko
نام علمی: Pseudothecadactylus cavaticus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و غارها و زیستگاه‌های زیرزمینی (غیر آبی) در منطقه‌ی کیمبرلی در شمال غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۱/۵ سانتی‌متر، دُم ۶۰ تا ۸۰ درصد این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: گکوی غاری غول‌پیکر Giant cave gecko
نام علمی: Pseudothecadactylus lindneri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و غارها و زیستگاه‌های زیرزمینی (غیر آبی) در شمال سرزمین شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Matt Clancy

سرده‌ی گکوهای غول‌پیکر سرقلمبه‌ای Rhacodactylus

نام: گکوی گارگویل Gargoyle gecko
نام علمی: Rhacodactylus auriculatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب جزیره‌ی گراند تره وابسته به گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۶۰ تا ۷۰ گرم، بدن به درازای ۱۷ تا ۲۲ سانتی‌متر
نگاره: Hemisferio Reptiles

نام: گکوی غول‌پیکر کالدونیای نو New Caledonian giant gecko
نام علمی: Rhacodactylus leachianus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب و شرق جزیره‌ی گراند تره وابسته به گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: وزن ۲۱۲ تا ۲۷۹ گرم، بدن به درازای ۳۶ تا ۴۳ سانتی‌متر (بزرگ‌ترین گکوی جهان)
نگاره: Jason.Knudson

نام: گکوی پوزه‌زبر بزرگ Greater rough-snouted gecko
نام علمی: Rhacodactylus trachyrhynchus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جزیره‌ی گراند تره وابسته به گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۹ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: T. Duval

نام: گکوی غول‌پیکر پوزه‌زبر کوچک Lesser rough-snouted giant gecko
نام علمی: Rhacodactylus trachycephalus
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جزیره‌ی پاینس وابسته به گروه‌جزیره‌ی کالدونیای نو (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ تا ۱۴ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Lubomír Klátil

گونه‌های خانواده‌ی دوگانه‌انگشتان (بخش نخست) - (بخش دوم) - (بخش سوم) - (بخش چهارم) - (بخش پنجم)

بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین