خانواده‌ی مارمولکان بی‌پا یا مارمارمولکان یا مارمولکان پاکوتاه Pygopodidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی گکوسانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۴۷ گونه است که در ۷ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان مارمولک بی‌پای برتون، پاپولکی معمولی و پاپولکی کلاه‌دار غربی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان بی‌پا تنها در کشور استرالیا و جزیره‌ی گینه‌ی نو یافت می‌شوند. زیستگاه آنان بیشتر جنگل‌ها، درختچه‌زارها، سبزه‌زارها و گرم‌دشت‌هاست.
این جانوران بدنی باریک، استوانه‌ای، دراز، مارگونه و پوشیده از پولک دارند. گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان بی‌پا گونه‌ای گکو هستند که یا دست و پا ندارند یا دست‌ها و پاهای‌شان کاهش یافته است. آنان دست‌ها یا اندام‌های جلویی ندارند ولی دارای پاها یا اندام‌های پشتی کوچک و آویخته‌ی تخت هستند. همچنین چشمان این مارمولک‌ها همانند مارها و گکوها بدون پلک است. آنان برای پاکیزه نگاه داشتن پوسته‌ی چشمان‌شان، آن‌ها را می‌لیسند. گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان بی‌پا رفتار دفاعی خودوابُری دارند. آنان برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، دُم خود را وابریده و می‌اندازند. آنان می‌توانند دُم جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند.
این جانوران همانندی بسیاری به مارها دارند، از همین روی به نادرستی کشته می‌شوند. آنان به‌وارون مارها، بیمناک و زهرآگین نیستند. همچنین بر روی شکم، پولک‌های پهن ندارند. آنان به‌وارون مارها، سوراخ گوش بیرونی و زبان هموار و بدون چنگال دارند. این مارمولک‌ها دارای پاهای کوچک پشتی هستند. دُم بازسازی نشده‌ی آنان بسیار درازتر از بدن (پوزه تا پایه‌ی دُم) آنان است، ولی بدن مارها از دُم آنان درازتر است. آنان دارای آوایی آهنگین هستند، ولی مارها این توانایی را ندارند. مارمولک بی‌پای طوقی با درازای ۱۹ سانتی‌متر و مارمولک بی‌پای برتون با درازای ۶۰ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی مارمولکان بی‌پا به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۳۳ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با مارمولک‌ها: بیشتر مارمولک‌ها دارای ۴ دست و پا هستند و با شیوه‌ی گام برداشتن، جابه‌جا می‌شوند. شمار اندکی از آنان مانند مارمولک‌های بی‌پا، دست و پا ندارند و همانند مارها هستند. برخی از مارمولک‌ها همچون مارمولک‌های پرنده دارای توانایی گونه‌ای پرواز به‌نام گلاید کردن یا سُر خوردن هستند. آنان در این روش می‌توانند تا ۶۰ متر پرواز کنند. برخی دیگر از مارمولک‌ها می‌توانند رو دو پای خود بایستند و بدوند. مارمولک‌های باسیلیسک نیز این توانایی را دارند که روی آب بدوند. بدن مارمولک‌ها پوشیده از پولک است. پولک‌ها از بخار شدن آب بدن جلوگیری می‌کنند و بدین‌گونه مارمولک می‌تواند در زیستگاه‌های خشک نیز زندگی کند. مارمولک‌ها جانورانی خونسرد بوده و نمی‌توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند. آنان برای دریافت گرما به خورشید وابسته هستند. از همین روی جانورانی روزگرد هستند (به‌جز گکوها).
مارمولک‌ها دید پیشرفته‌ای دارند و می‌توانند رنگ‌ها را ببینند. برخی از آنان همچون ایگواناها دارای چشم سومی بر روی سر خود هستند. این اندام تنها عدسی و شبکیه داشته و توانایی تصویرسازی ندارد، ولی می‌تواند تاریکی یا روشنایی و حرکت جانوران شکارگر پیرامون مارمولک را شناسایی کند. مارمولک‌ها برای دفاع در برابر جانوران شکارگر، شیوه‌ها و ابزارهایی همچون زهر، خودوابُری و پوشیدگی یا هم‌رنگی با پیرامون خود را به‌کارگیری می‌کنند. خودوابُری یا بریدن اندام، رفتاری دفاعی است که در ایگواناها دیده می‌شود. مارمولک‌ها برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، یک یا چند اندام بدن خود را وابریده و می‌اندازند. آنان می‌توانند اندام جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند. بیشتر مارمولک‌ها تخم‌گذارند. نزدیک به ۲۰ درصد از آنان زنده‌زا هستند و شمار کمی می‌توانند بکرزایی کنند. بکرزایی گونه‌ای زادآوری است که در آن از تخمک بارور نشده، جانوری کامل زاده شود.

زیرخانواده‌ی Lialisinae
سرده‌ی مارمارمولک‌ها Lialis

نام: مارمولک بی‌پای برتون Burton's legless lizard
نام علمی: Lialis burtonis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های نمناک، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای تندابی یا نمناک موسمی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، بیابان‌های داغ و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای کشور استرالیا و جنوب کشورهای پاپوآ گینه‌ی نو و اندونزی در جنوب جزیره‌ی گینه‌ی نو در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲۴/۷ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۷ سانتی‌متر (بیشینه‌ی درازای بدن ۶۰ سانتی‌متر)
نگاره: Mitch Thorburn

زیرخانواده‌ی Pygopodinae
سرده‌ی Delma

نام: مارمولک بی‌پای جنوبی (مارمولک بی‌پای رخ‌مرمرین) Southern legless lizard
نام علمی: Delma australis
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۳ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Nick Volpe

نام: مارمولک بی‌پای سرزنگاری Rusty-topped delma
نام علمی: Delma borea
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری سرزمین شمالی، شمال غربی ایالت کوئینزلند، شمال شرقی ایالت استرالیای غربی و شمال ایالت استرالیای جنوبی در شمال کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۵ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Ryan Francis

نام: مارمولک بی‌پای باتلر Butler's legless lizard
نام علمی: Delma butleri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری نیمه‌ی غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹ سانتی‌متر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar

نام: مارمولک بی‌پای بیابانی Desert delma
نام علمی: Delma desmosa
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ غرب مرکز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹ سانتی‌متر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: lockie Gilding

نام: مارمولک بی‌پای پیلبارا Pilbara delma
نام علمی: Delma elegans
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای معتدل منطقه‌ی پیلبارا در شمال غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Henry Cook

نام: مارمولک بی‌پای فریزر Fraser's delma
نام علمی: Delma fraseri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای معتدل، سبزه‌زارهای معتدل و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Akash Samuel

نام: مارمولک بی‌پای خاکستری Gray's legless lizard
نام علمی: Delma grayii
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Jari Cornelis

نام: مارمولک بی‌پای خلنگزار Heath delma
نام علمی: Delma hebesa
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل جنوب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷/۹ سانتی‌متر، دُم دو تا سه برابر این اندازه 
نگاره: Damian Lettoof

نام: مارمولک بی‌پای راه‌راه Striped legless lizard
نام علمی: Delma impar
پایندگی: گونه‌ی در دسترس آسیب (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک و سبزه‌زارهای معتدل جنوب شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۳۰ سانتی‌متر
نگاره: Shawn Scott

نام: مارمولک بی‌پای بی‌نقش Patternless delma
نام علمی: Delma inornata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، سبزه‌زارهای معتدل و سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۳/۳ سانتی‌متر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Akash Samuel

نام: مارمولک بی‌پای دم‌راه‌راه Striped-tailed delma
نام علمی: Delma labialis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال و شرق ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ تا ۱۱ سانتی‌متر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

نام: مارمولک بی‌پای شاخاب Gulfs delma
نام علمی: Delma molleri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای معتدل، سبزه‌زارهای معتدل، زمین‌های کشت‌پذیر و چراگاه‌های جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۱ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar

نام: مارمولک بی‌پای پوزه‌تیز Sharp-snouted delma
نام علمی: Delma nasuta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ نیمه‌ی غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۱ سانتی‌متر، دُم سه برابر این اندازه
نگاره: Melissa Bruton

نام: مارمولک بی‌پای آشتی Peace delma
نام علمی: Delma pax
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹/۸ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Adam Brice

نام: مارمولک بی‌پای نگارین Painted delma
نام علمی: Delma petersoni
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب ایالت‌های استرالیای جنوبی و استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar

نام: مارمولک بی‌پای سربی Leaden delma
نام علمی: Delma plebeia
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و باغ‌های روستایی جنوب شرقی ایالت کوئینزلند و شمال شرقی ایالت نیو ساوت ولز کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۳۶ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: مارمولک بی‌پای اکساتبل Excitable delma
نام علمی: Delma tincta
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و بیابان‌های داغ نیمه‌ی شمالی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸ تا ۹ سانتی‌متر، دُم به درازای ۲۴ سانتی‌متر
نگاره: Anders Zimny

نام: مارمولک بی‌پای طوقی Collared delma
نام علمی: Delma torquata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ تا ۷ سانتی‌متر، دُم به درازای ۱۰/۳ تا ۱۲/۶ سانتی‌متر
نگاره: Brendan Schembri

سرده‌ی Paradelma

نام: پاپولکی بریگالو Brigalow scaly-foot
نام علمی: Paradelma orientalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک جنوب شرقی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۶ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Stephen Zozaya

سرده‌ی پاپولکی‌ها Pygopus

نام: پاپولکی معمولی Common scaly-foot
نام علمی: Pygopus lepidopodus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۸۰ سانتی‌متر، دُم دو سوم درازای بدن
نگاره: Nick Gale

نام: پاپولکی کلاه‌دار غربی (پاپولکی غربی) Western hooded scaly-foot
نام علمی: Pygopus nigriceps
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، بیابان‌های داغ و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای نیمه‌ی غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲۲/۷ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه (بیشینه‌ی درازای بدن ۴۵ تا ۵۵ سانتی‌متر)
نگاره: Chris Nelson

نام: پاپولکی کلاه‌دار شرقی (پاپولکی شرقی) Eastern hooded scaly-foot
نام علمی: Pygopus schraderi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، گرم‌دشت‌های خشک، درختچه‌زارهای معتدل، درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، سبزه‌زارهای معتدل، سبزه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ شرق کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۹/۸ سانتی‌متر، دُم دو تا سه برابر این اندازه (بیشینه‌ی درازای بدن ۴۷/۵ سانتی‌متر)
نگاره: Jacob Loyacano

نام: پاپولکی کلاه‌دار شمالی Northern hooded scaly-foot
نام علمی: Pygopus steelescotti
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال سرزمین شمالی، شمال شرقی ایالت استرالیای غربی و شمال غربی ایالت کوئینزلند کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۸/۵ سانتی‌متر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Ryan Francis

سرده‌ی Ophidiocephalus

نام: مارمولک‌مار پشت‌برنزی Bronzeback snake-lizard
نام علمی: Ophidiocephalus taeniatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری مرکز جنوب سرزمین شمالی و مرکز شمال ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰ سانتی‌متر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Jules Farquhar

سرده‌ی مارمولک‌های کرمی Aprasia

نام: مارمولک‌کرم مالی Mallee worm-lizard
نام علمی: Aprasia aurita
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای معتدل و درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای غرب ایالت ویکتوریا و جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۱ سانتی‌متر، دُم دو برابر این اندازه
نگاره: Nick Volpe

نام: مارمولک‌کرم شاخاب کوسه Shark Bay worm-lizard
نام علمی: Aprasia haroldi
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های داغ و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای منطقه‌ی شاخاب کوسه در غرب ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Stephen Zozaya

نام: مارمولک‌کرم دم‌سرخ Red-tailed worm-lizard
نام علمی: Aprasia inaurita
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و بیابان‌های داغ جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Nick Gale

نام: مارمولک‌کرم دم‌صورتی Pink-tailed worm-lizard
نام علمی: Aprasia parapulchella
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای معتدل و سبزه‌زارهای معتدل جنوب شرقی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۱ تا ۱۲ سانتی‌متر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Wes Read

نام: مارمولک‌کرم دامنه‌ی فلیندرز Flinders Ranges worm-lizard
نام علمی: Aprasia pseudopulchella
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، سبزه‌زارهای معتدل، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و چراگاه‌های جنوب شرقی ایالت استرالیای جنوبی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Jules Farquhar

نام: مارمولک‌کرم زیبا Pretty worm-lizard
نام علمی: Aprasia pulchella
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۷ سانتی‌متر، دُم دو تا سه برابر این اندازه
نگاره: Damian Lettoof

نام: مارمولک‌کرم جگنزار Sedgelands worm-lizard
نام علمی: Aprasia repens
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل و درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای جنوب غربی ایالت استرالیای غربی کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: -
نگاره: Akash Samuel

نام: مارمولک‌کرم خط‌دار Striated worm-lizard
نام علمی: Aprasia striolata
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای جنوب کشور استرالیا در قاره‌ی اقیانوسیه
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Matt Clancy

بن‌مایگان: wikipedia - wikipedia
گردآوری: فرتورچین