خانواده‌ی گکویان دم‌پخ یا گردانگشتان Sphaerodactylidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی گکوسانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۲۳۱ گونه است که در ۱۲ سرده دسته‌بندی شده‌اند. تاکنون ۱ گونه از خانواده‌ی گکویان دم‌پخ نابود شده و از میان رفتخه است. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان گکوی سر زرد، گکوی پنجه‌دار گرنادین‌ها و گکوی شگفت‌انگیز معمولی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی گکویان دم‌پخ در قاره‌ی آمریکا، جنوب اروپا، شمال آفریقا، منطقه‌ی خاورمیانه و آسیای میانه زندگی می‌کنند. زیستگاه آنان بیشتر جنگل‌ها، درختچه‌زارها و باغ‌هاست.
این جانوران بدنی باریک و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان دُمی دراز و دست‌ها و پاهایی کوتاه با ۵ انگشت چسبناک برای بالا رفتن از بلندی‌های هموار دارند. هرچند سر انگشتان برخی از آنان بدون پد چسبناک هستند. چشمان این مارمولک‌ها بدون پلک است. آنان برای پاکیزه نگاه داشتن پوسته‌ی چشمان‌شان، آن‌ها را می‌لیسند. گونه‌های خانواده‌ی گکویان دم‌پخ رفتار دفاعی خودوابُری دارند. آنان برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، دُم خود را وابریده و می‌اندازند. گکوها می‌توانند دُم جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند. گکوی کوتوله‌ی خاراگوا با درازای ۳ سانتی‌متر و گکوی جزیره‌ی سنت جورج با درازای ۲۳ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی گکویان دم‌پخ به‌شمار می‌روند. در این نوشته که به بخش نخست خانواده‌ی گکویان دُم‌پخ می‌پردازد با ۳۱ گونه (از ۶۲ گونه) آشنا می‌شویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با مارمولک‌ها: بیشتر مارمولک‌ها دارای ۴ دست و پا هستند و با شیوه‌ی گام برداشتن، جابه‌جا می‌شوند. شمار اندکی از آنان مانند مارمولک‌های بی‌پا، دست و پا ندارند و همانند مارها هستند. برخی از مارمولک‌ها همچون مارمولک‌های پرنده دارای توانایی گونه‌ای پرواز به‌نام گلاید کردن یا سُر خوردن هستند. آنان در این روش می‌توانند تا ۶۰ متر پرواز کنند. برخی دیگر از مارمولک‌ها می‌توانند رو دو پای خود بایستند و بدوند. مارمولک‌های باسیلیسک نیز این توانایی را دارند که روی آب بدوند. بدن مارمولک‌ها پوشیده از پولک است. پولک‌ها از بخار شدن آب بدن جلوگیری می‌کنند و بدین‌گونه مارمولک می‌تواند در زیستگاه‌های خشک نیز زندگی کند. مارمولک‌ها جانورانی خونسرد بوده و نمی‌توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند. آنان برای دریافت گرما به خورشید وابسته هستند. از همین روی جانورانی روزگرد هستند (به‌جز گکوها).
مارمولک‌ها دید پیشرفته‌ای دارند و می‌توانند رنگ‌ها را ببینند. برخی از آنان همچون ایگواناها دارای چشم سومی بر روی سر خود هستند. این اندام تنها عدسی و شبکیه داشته و توانایی تصویرسازی ندارد، ولی می‌تواند تاریکی یا روشنایی و حرکت جانوران شکارگر پیرامون مارمولک را شناسایی کند. مارمولک‌ها برای دفاع در برابر جانوران شکارگر، شیوه‌ها و ابزارهایی همچون زهر، خودوابُری و پوشیدگی یا هم‌رنگی با پیرامون خود را به‌کارگیری می‌کنند. خودوابُری یا بریدن اندام، رفتاری دفاعی است که در ایگواناها دیده می‌شود. مارمولک‌ها برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، یک یا چند اندام بدن خود را وابریده و می‌اندازند. آنان می‌توانند اندام جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند. بیشتر مارمولک‌ها تخم‌گذارند. نزدیک به ۲۰ درصد از آنان زنده‌زا هستند و شمار کمی می‌توانند بکرزایی کنند. بکرزایی گونه‌ای زادآوری است که در آن از تخمک بارور نشده، جانوری کامل زاده شود.

سرده‌ی گکوهای قارقارکن Aristelliger

نام: گکوی جزیره‌ی سنت جورج Saint George Island gecko
نام علمی: Aristelliger georgeensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: کلان‌کشتزارها، باغ‌های روستایی و منطقه‌های شهری کشور بلیز و جزیره‌های کارائیبی کشورهای مکزیک، کلمبیا و هندوراس در آمریکای مرکزی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۱/۵ سانتی‌متر برای نرها و ۸/۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: J.D. Willson

نام: گکوی کارائیبی هشت Hecht's Caribbean gecko
نام علمی: Aristelliger hechti
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جزیره‌ی امبرگریس و جزیره‌های تورکس و کایکوس (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۹ سانتی‌متر برای نرها و ۷/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Joe Burgess

نام: گکوی قارقارکن جامائیکایی Jamaican croaking gecko
نام علمی: Aristelliger praesignis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، درختچه‌زارهای خشک و نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، باغ‌های روستایی، منطقه‌های شهری و جنگل‌های پیشین به‌سختی ویران شده‌ی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشور جزیره‌ای جامائیکا و جزیره‌های کیمن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۸/۵ سانتی‌متر برای نرها و ۶/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Aaron Griffing

سرده‌ی Chatogekko

نام: گکوی کوتوله‌ی برزیلی Brazilian pygmy gecko
نام علمی: Chatogekko amazonicus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای سورینام، گویان فرانسه، جنوب گویان، جنوب ونزوئلا و شمال برزیل در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱/۸ تا ۲/۱ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Aaron Bloch

سرده‌ی Coleodactylus

نام: گکوی نیم‌روزان Meridian gecko
نام علمی: Coleodactylus meridionalis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک ایالت‌های باهیا، سئارا، پارا، پارائیبا، پرنامبوکو و سرژیپه در شرق و شمال شرقی کشور برزیل در شرق آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲ تا ۲/۸ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Sanjay Veiga

سرده‌ی Euleptes

نام: گکوی انگشت‌برگی اروپایی European leaf-toed gecko
نام علمی: Euleptes europaea
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) و چراگاه‌های کشورهای فرانسه، ایتالیا و تونس و همچنین برخی از جزیره‌های آن‌ها در دریای مدیترانه
اندازه: بدن به درازای ۶ تا ۸ سانتی‌متر، دُم نزدیک به یک دوم درازای بدن
نگاره: Alexandre Roux

سرده‌ی گکوهای کوتوله Gonatodes

نام: گکوی سر زرد Yellow-headed gecko
نام علمی: Gonatodes albogularis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، کلان‌کشتزارها، باغ‌های روستایی، منطقه‌های شهری و جنگل‌های پیشین به‌سختی ویران شده‌ی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب کشور مکزیک در جنوب آمریکای شمالی، سراسر آمریکای مرکزی، کشورهای جزیره‌ای کوبا، جامائیکا، هائیتی و جمهوری دومینیکن، جزیره‌ی مارتینیک (از سرزمین‌های فرادریایی فرانسه) و جزیره‌های کیمن (از سرزمین‌های فرادریایی بریتانیا) در دریای کارائیب و کشورهای کلمبیا، ونزوئلا، سورینام، گویان و گویان فرانسه در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۶/۹ تا ۱۰ سانتی‌متر، دُم کمی بیشتر از یک دوم درازای بدن
نگاره: Frank Deschandol

نام: گکوی حلقه‌دار Annulated gecko
نام علمی: Gonatodes annularis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای سورینام، گویان، گویان فرانسه، شرق ونزوئلا و ایالت‌های پارا، آمازوناس و آماپا در شمال برزیل در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۱ سانتی‌متر برای نرها و ۵/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Leonardo Salas

نام: گکوی آنتیل Antilles gecko
نام علمی: Gonatodes antillensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جزیره‌های بونیر، آروبا، سابا، سینت یوستیشس و کوراسائو (از سرزمین‌های فرادریایی هلند) و جزیره‌های شمال کشور ونزوئلا در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۳ تا ۳/۸ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Jake Scott

نام: گکوی سرسپری Shieldhead gecko
نام علمی: Gonatodes caudiscutatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و کلان‌کشتزارهای جنوب غربی کشور کلمبیا، غرب اکوادور و شمال غربی پرو در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۹ سانتی‌متر، دُم نزدیک به یک دوم درازای بدن
نگاره: Alberto Sanchez Vialas

نام: گکوی برلیان آمریکای جنوبی Brilliant South American gecko
نام علمی: Gonatodes ceciliae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و باغ‌های روستایی کشور جزیره‌ای ترینیداد و توباگو و شمال کشور ونزوئلا در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۱۲ سانتی‌متر، دُم نزدیک به یک دوم درازای بدن
نگاره: Thomas Ostrowski

نام: گکوی اوشانسی O'Shaughnessy's gecko
نام علمی: Gonatodes concinnatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال کشور پرو و شمال شرقی کشور اکوادور در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵/۲ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Kenny Wray

نام: گکوی پنجه‌دار گرنادین‌ها Grenadines clawed gecko
نام علمی: Gonatodes daudini
پایندگی: گونه‌ی رو به نابودی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در جزیره‌ی یونین وابسته به کشور جزیره‌ای سنت وینسنت و گرنادین‌ها در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۱ سانتی‌متر برای نرها و ۲/۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Joe Burgess

نام: گکوی هیسمن Haseman's gecko
نام علمی: Gonatodes hasemani
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری غرب کشور برزیل، شمال بولیوی و شرق پرو در آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۶ سانتی‌متر برای نرها و ۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Kainã Negreiros

نام: گکوی ترینیداد Trinidad gecko
نام علمی: Gonatodes humeralis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های باتلاقی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، چراگاه‌ها، کلان‌کشتزارها، باغ‌های روستایی و منطقه‌های شهری شمال آمریکای جنوبی (تا مرکز کشور بولیوی)
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۱ سانتی‌متر برای نرها و ۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Jake Scott

نام: گکوی خال‌چشم Eyespot gecko
نام علمی: Gonatodes ocellatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرنده‌ی آبشارها)، کلان‌کشتزارها، باغ‌های روستایی، منطقه‌های شهری و جنگل‌های پیشین به‌سختی ویران شده‌ی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جزیره‌ی توباگو وابسته به کشور جزیره‌ای ترینیداد و توباگو در دریای کارائیب
اندازه: بدن به درازای ۱۱ سانتی‌متر، دُم نزدیک به یک دوم درازای بدن
نگاره: Charles Sharp

نام: گکوی راه‌راه ویگمن Wiegmann's striped gecko
نام علمی: Gonatodes vittatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، باغ‌های روستایی و منطقه‌های شهری کشور جزیره‌ای ترینیداد و توباگو و شمال کشورهای کلمبیا، ونزوئلا، گویان و گویان فرانسه در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: بدن به درازای ۷ تا ۷/۵ سانتی‌متر، دُم نزدیک به یک دوم درازای بدن
نگاره: Jake Scott

سرده‌ی گکوهای چشم‌پولکی Lepidoblepharis

نام: گکوی خال‌زرد Yellow-spotted gecko
نام علمی: Lepidoblepharis xanthostigma
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، کلان‌کشتزارها و جنگل‌های پیشین به‌سختی ویران شده‌ی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای نیکاراگوئه، کاستاریکا، پاناما و شمال غربی کلمبیا در آمریکای مرکزی
اندازه: -
نگاره: Fernando Iglesias

سرده‌ی گکوهای صخره‌ای Pristurus

نام: گکوی صخره‌ای عبد الکوری Abdel Kuri rock gecko
نام علمی: Pristurus abdelkuri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: صخره‌های دریایی و جزیره‌های فراکرانه‌ای صخره‌ای و تلماسه‌های شنی کرانه‌ای جزیره‌ی عبد الکوری وابسته به کشور یمن در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۵ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Edoardo Razzetti

نام: گکوی صخره‌ای کارتر Carter's rock gecko
نام علمی: Pristurus carteri
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: بیابان‌های داغ کشورهای عمان و یمن در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۵ تا ۶ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳ سانتی‌متر
نگاره: Roberto Sindaco

نام: گکوی صخره‌ای عمانی Oman rock gecko
نام علمی: Pristurus celerrimus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در کشورهای عمان و امارات در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Todd Pierson

نام: گکوی صخره‌ای والنسین Valenciennes rock gecko
نام علمی: Pristurus crucifer
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: گرم‌دشت‌های خشک، بیابان‌های داغ، تلماسه‌های شنی کرانه‌ای و زمین‌های کشت‌پذیر کشور یمن در غرب قاره‌ی آسیا و کشورهای جیبوتی، اریتره، اتیوپی، کنیا و سومالی در شرق قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Vlada Trailin

نام: گکوی صخره‌ای گالاهر Gallagher's rock gecko
نام علمی: Pristurus gallagheri
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای همیشگی (دربرگیرنده‌ی آبشارها)، رودها و جویبارهای موسمی، دوره‌ای و نامنظم و باغ‌های روستایی شمال کشور عمان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: -
نگاره: Anders Zimny

نام: گکوی صخره‌ای ایرانی Persia rock gecko
نام علمی: Pristurus rupestris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، رودها و جویبارهای موسمی، دوره‌ای و نامنظم، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی)، بیابان‌های داغ، کلان‌کشتزارها، باغ‌های روستایی و منطقه‌های شهری جنوب کشور ایران و شمال کشور عمان در غرب قاره‌ی آسیا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۲ سانتی‌متر، دُم به درازای ۵/۳ سانتی‌متر
نگاره: Alexandre Roux

سرده‌ی گکوهای پنجه‌دار آمریکای جنوبی Pseudogonatodes

نام: گکوی کوتوله‌ی آمازون Amazon pigmy gecko
نام علمی: Pseudogonatodes guianensis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و جنگل‌های باتلاقی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری شمال آمریکای جنوبی (تا شمال کشور بولیوی)
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۲/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Kenny Wray

سرده‌ی گکوهای روزگرد اطلس Quedenfeldtia

نام: گکوی روزگرد اطلس Atlas day gecko
نام علمی: Quedenfeldtia moerens
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۲ سانتی‌متر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Jérémy Jalabert

نام: -
نام علمی: Quedenfeldtia trachyblepharus
پایندگی: گونه‌ی در نزدیکی هشدار (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی) در کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۴/۴ سانتی‌متر، دُم ۱/۵ برابر این اندازه
نگاره: Alberto Sanchez Vialas

سرده‌ی گکوهای انگشت‌مارمولکی Saurodactylus

نام: گکوی انگشت‌مارمولکی مراکشی Morocco lizard-fingered gecko
نام علمی: Saurodactylus brosseti
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی)، زمین‌های کشت‌پذیر و چراگاه‌های کشور مراکش و شمال صحرای غربی در شمال غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۱ سانتی‌متر، دُم به درازای ۳/۶ سانتی‌متر
نگاره: Fernando Iglesias

نام: گکوی انگشت‌مارمولکی نواری Banded lizard-fingered gecko
نام علمی: Saurodactylus fasciatus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های معتدل، درختچه‌زارهای دارای پوشش گیاهی بوته‌ای مدیترانه‌ای، منطقه‌های صخره‌ای (پرتگاه‌های درون‌بومی و قله‌های کوهستانی)، زمین‌های کشت‌پذیر و چراگاه‌های کشور مراکش در شمال غربی قاره‌ی آفریقا
اندازه: -
نگاره: Abdellah Bouazza

سرده‌ی گکوهای انگشت‌گرد Sphaerodactylus

نام: گکوی خال‌چشمی Ocellated gecko
نام علمی: Sphaerodactylus argus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، کلان‌کشتزارها، باغ‌های روستایی، منطقه‌های شهری و جنگل‌های پیشین به‌سختی ویران شده‌ی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای جزیره‌ای جامائیکا و کوبا و جزیره‌های کارائیبی کشور کلمبیا در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۳/۳ سانتی‌متر، دُم کم‌وبیش همین اندازه
نگاره: Jake Scott

نام: گکوی کوتوله‌ی خاراگوا Jaragua dwarf gecko
نام علمی: Sphaerodactylus ariasae
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری پارک ملی خاراگوا در استان پدرنالس در جنوب غربی کشور جمهوری دومینیکن در دریای کارائیب
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱/۴ تا ۱/۸ سانتی‌متر، دُم کوتاه‌تر از این اندازه
نگاره: M.R.Bobadilla

گونه‌های خانواده‌ی گکویان دُم‌پخ (بخش نخست) - (بخش دوم)

بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین