خانواده‌ی چندرنگان یا آنولان بوته‌ای Polychrotidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی ایگوآناسانیان، از راسته‌ی پولک‌داران و از رده‌ی خزندگان هستند. این خانواده دربرگیرنده‌ی ۸ گونه است که در ۱ سرده دسته‌بندی شده‌اند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان آنول بوته‌ای برتولد، آنول بوته‌ای بولانژه و آنول بوته‌ای چندرنگ را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی چندرنگان تنها در آمریکای مرکزی و آمریکای جنوبی یافت می‌شوند. زیستگاه آنان بیشتر جنگل‌ها، درختچه‌زارها و باغ‌های روستایی‌ست.
این جانوران بدنی باریک و پوشیده از پولک دارند. همچنین آنان دست‌ها و پاهایی کوتاه با ۵ انگشت پنجه‌دار دارند. انگشتان گونه‌های این خانواده به‌وارون گونه‌های خانواده‌ی آنولان، بدون پد چسبناک هستند. آنان به‌جای پد چسبناک، دست‌ها و پاهای گیرنده‌ای مانند آفتاب‌پرستان دارند. همچنین آنان همچون آفتاب‌پرست‌ها چشمانی برجسته و بیرون آمده با توانایی دید ۳۶۰ درجه دارند. آنان می‌توانند هر چشم خود را جدا از یکدیگر حرکت داده و دو سوی ناهمسان را نگاه کنند. دُم این مارمولک‌ها دراز و کمی پیشگیر است و همانند دست‌ها توانایی گرفتن دارد. همچنین توانایی رفتار دفاعی خودوابُری در گونه‌های این خانواده دیده نمی‌شود. نرهای بیشتر گونه‌های خانواده‌ی چندرنگان دارای چین گردن هستند. این چین از غضروف بلندشدنی ساخته شده که دگردیس‌یافته از استخوان لامی‌ست. استخوان لامی، استخوانی‌ست همانند نعل که در جلوی مهره‌های گردن جای گرفته است. چین گردن این مارمولک‌ها با پوست پوشیده شده و از گلوی آنان به‌سوی پایین کشیدگی پیدا می‌کند.
بیشتر گونه‌های خانواده‌ی چندرنگان به‌رنگ قهوه‌ای یا سبز هستند، ولی می‌توانند رنگ بدن خود را به رنگ‌های گوناگونی دگرگون کنند. آنان این کار را بسته به چیزهایی همچون رفتارهای احساسی مانند پرخاشگری یا نگرانی، اندازه‌ی جنبش و تکاپو، اندازه‌ی نور و رفتارهای گروهی مانند نمایش برتری و چیرگی انجام می‌دهند. گونه‌های این خانواده روزگرد و همه‌چیزخوارند. خوراک آنان بیشتر از بی‌مهرگانی همچون حشرات و کمتر برگ، گل، میوه و دانه‌ی گیاهان است. آنول بوته‌ای برتولد با درازای ۶۹/۱ سانتی‌متر بزرگ‌ترین گونه‌ی خانواده‌ی چندرنگان است. در این نوشته با ۷ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.
چند نکته برای آشنایی بیشتر با مارمولک‌ها: بیشتر مارمولک‌ها دارای ۴ دست و پا هستند و با شیوه‌ی گام برداشتن، جابه‌جا می‌شوند. شمار اندکی از آنان مانند مارمولک‌های بی‌پا، دست و پا ندارند و همانند مارها هستند. برخی از مارمولک‌ها همچون مارمولک‌های پرنده دارای توانایی گونه‌ای پرواز به‌نام گلاید کردن یا سُر خوردن هستند. آنان در این روش می‌توانند تا ۶۰ متر پرواز کنند. برخی دیگر از مارمولک‌ها می‌توانند رو دو پای خود بایستند و بدوند. مارمولک‌های باسیلیسک نیز این توانایی را دارند که روی آب بدوند. بدن مارمولک‌ها پوشیده از پولک است. پولک‌ها از بخار شدن آب بدن جلوگیری می‌کنند و بدین‌گونه مارمولک می‌تواند در زیستگاه‌های خشک نیز زندگی کند. مارمولک‌ها جانورانی خونسرد بوده و نمی‌توانند دمای بدن خود را تنظیم کنند. آنان برای دریافت گرما به خورشید وابسته هستند. از همین روی جانورانی روزگرد هستند (به‌جز گکوها).
مارمولک‌ها دید پیشرفته‌ای دارند و می‌توانند رنگ‌ها را ببینند. برخی از آنان همچون ایگواناها دارای چشم سومی بر روی سر خود هستند. این اندام تنها عدسی و شبکیه داشته و توانایی تصویرسازی ندارد، ولی می‌تواند تاریکی یا روشنایی و حرکت جانوران شکارگر پیرامون مارمولک را شناسایی کند. مارمولک‌ها برای دفاع در برابر جانوران شکارگر، شیوه‌ها و ابزارهایی همچون زهر، خودوابُری و پوشیدگی یا هم‌رنگی با پیرامون خود را به‌کارگیری می‌کنند. خودوابُری یا بریدن اندام، رفتاری دفاعی است که در ایگواناها دیده می‌شود. مارمولک‌ها برای فرار از چنگ شکارگران و گیج کردن آنان، یک یا چند اندام بدن خود را وابریده و می‌اندازند. آنان می‌توانند اندام جدا شده‌ی خود را دوباره بازسازی کنند. بیشتر مارمولک‌ها تخم‌گذارند. نزدیک به ۲۰ درصد از آنان زنده‌زا هستند و شمار کمی می‌توانند بکرزایی کنند. بکرزایی گونه‌ای زادآوری است که در آن از تخمک بارور نشده، جانوری کامل زاده شود.

سرده‌ی چندرنگ‌ها یا آنول‌های بوته‌ای Polychrus

نام: آنول بوته‌ای برزیلی Brazilian bush anole
نام علمی: Polychrus acutirostris
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و گرم‌دشت‌های خشک و نمناک کشورهای برزیل، پاراگوئه و شمال آرژانتین در آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Registro Animal

نام: آنول بوته‌ای پشت‌هموار Smooth-backed bush anole
نام علمی: Polychrus auduboni
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک و نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای ونزوئلا و ترینیداد و توباگو در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: -
نگاره: Tom Kennedy

نام: آنول بوته‌ای وارنر Werner's bush anole
نام علمی: Polychrus femoralis
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و درختچه‌زارهای خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری غرب کشور اکوادور و شمال غربی کشور پرو در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۰/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۱۳/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۳۴/۳ سانتی‌متر برای نرها و ۲۵/۵ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Jose Cueva Santos

نام: آنول بوته‌ای برتولد Berthold's bush anole
نام علمی: Polychrus gutturosus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری کشورهای کاستاریکا، هندوراس، نیکاراگوئه و پاناما در آمریکای مرکزی و غرب کشورهای کلمبیا و اکوادور در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۲/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۱۵/۲ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۴۷/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۵۳/۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Juan Sebastian Forero Rodriguez

نام: آنول بوته‌ای بولانژه Boulenger's bush anole
نام علمی: Polychrus liogaster
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و باغ‌های روستایی شرق کشور اکوادور، شرق پرو، شمال و شرق بولیوی و ایالت‌های آکری، آمازوناس و روندونیا در غرب برزیل در غرب آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۱۰ گرم، پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۳/۴ سانتی‌متر برای نرها و ۱۵/۲ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۳۵/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۴۰/۶ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Erick Teofilo Suarez Guzman

نام: آنول بوته‌ای چندرنگ (آنول بوته‌ای معمولی) Many-colored bush anole
نام علمی: Polychrus marmoratus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های دشت نمناک و کوهستانی نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، جنگل‌های باتلاقی نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری، باغ‌های روستایی و منطقه‌های شهری کشورهای کلمبیا، ونزوئلا، ترینیداد و توباگو، سورینام، گویان، گویان فرانسه، برزیل، اکوادور، پرو و بولیوی در شمال آمریکای جنوبی
اندازه: وزن ۱۰۱ گرم، پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۲/۶ سانتی‌متر برای نرها و ۱۴/۴ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۳۷/۸ سانتی‌متر برای نرها و ۴۰/۳ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: Jake Scott

نام: آنول بوته‌ای پرویی Peruvian bush anole
نام علمی: Polychrus peruvianus
پایندگی: گونه‌ی آسیب‌پذیر (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: جنگل‌های خشک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری و جنگل‌های دشت نمناک نیمه‌گرمسیری یا گرمسیری جنوب کشور اکوادور و شمال غربی کشور پرو در شمال غربی آمریکای جنوبی
اندازه: پوزه تا پایه‌ی دُم به درازای ۱۵/۲ سانتی‌متر برای نرها و ۱۴/۷ سانتی‌متر برای ماده‌ها، دُم به درازای ۲۹ سانتی‌متر برای نرها و ۲۷/۹ سانتی‌متر برای ماده‌ها
نگاره: German Chavez

بن‌مایگان: wikipedia
گردآوری: فرتورچین