تمدن‌های ایران باستان و مصر از جمله تمدن‌های باشکوه و قدرتمند در دوران باستان به‌شمار می‌رفتند و تا مدت‌ها این دو تمدن فکر جنگ و مقابله با یکدیگر را در سر نداشتند تا این‌که در زمان کمبوجیه دوم پسر کوروش، نبرد بزرگی بین این دو تمدن کهن در گرفت. علت دقیق این نبرد مشخص نیست. برخی معتقد هستند که کمبوجیه به دلیل توهینی که از سوی فرعون به او شده بود، تصمیم به جنگ با مصر گرفت و برخی دیگر دلیل آن را کشورگشایی می‌دانند. این نبرد که در منطقه‌ای به‌نام پلوزیوم انجام شده، در کتب تاریخی به نبرد پلوزیوم شهرت یافته است. این نبرد اولین نبرد بزرگ و مهم بین این دو تمدن باشکوه و باستانی به‌شمار می‌رود. پیروز قطعی این میدان، لشکر هخامنشیان بودند و توانستند بر لشکر مصر پیروز شوند و بر مصر باستان مسلط شدند. اما نکته‌ی بسیار جالب، استفاده‌ی لشکر ایران از یک تاکتیک جنگی بسیار هوشمندانه است که حتی امروزه هم تحسین کارشناسان را برانگیخته و این تکنیک چیزی نبود جز استفاده از گربه در جنگ!
بخش زیادی از جزئیات نبرد پلوزیوم توسط مورخ یونانی به‌نام هرودوت به ما رسیده است. طبق گفته‌ی هرودوت، کمبوجیه به مصر اعلان جنگ کرد؛ فرعون جوان مصر یعنی پسامتیخ سوم که تازه شش ماه بود که به حکومت رسیده بود، تمام تلاش خود را کرد تا برای نبرد آماده شود. امید پسامتیخ سوم به حمایت متحدان یونانی‌اش خوش بود که ظاهرا او را تنها گذاشتند. سرانجام فرعون سپاهی گردآوری کرد و در منطقه‌ی پلوزیوم در نزدیکی رود نیل منتظر رسیدن سپاه هخامنشیان شد. آن‌ها در قلعه‌ی پلوزیوم که قلعه‌ای بسیار مستحکم و غیرقابل نفوذ بود و همین موضوع خیال مصریان را راحت می‌کرد مستقر شده بودند؛ اما آن‌ها خبر نداشتند که سپاه کمبوجیه علاوه بر جنگ‌آوری و تجهیزات جنگی قرار است از تاکتیکی بسیار هوشمندانه استفاده کند.
کمبوجیه دوم که در برخی کتب به نام کامبیز هم شناخته می‌شود، پسر کوروش و یکی از پادشاهان سلسله‌ی هخامنشی است و در قرن ششم قبل از میلاد بر سرزمین پارس حکومت می‌کرده است. مصر باستان بسیار قدرتمند بود و به این سادگی‌ها تسلیم نمی‌شد. هرودوت بیان کرده که تعداد زیادی از افراد هر دو سپاه کشته شده بودند و جنازه‌های آن‌ها تمام میدان جنگ را پر کرده بود. ظاهرا هرودوت از استخوان‌های باقیمانده از این نبرد بازدید کرده و حتی به تفاوت بین جمجمه‌ی ایرانی‌ها و مصریان هم اشاره کرده است. افراد زیادی از هر دو طرف کشته شد و هیچ طرفی تسلیم نمی‌شد. بنابراین کمبوجیه از تاکتیکی هوشمندانه استفاده کرد که باعث پیروزی قاطع و سریع بر لشکر مصر شد.
کمبوجیه می‌دانست که گربه در فرهنگ مصری بسیار مقدس و باارزش است و مصری‌ها به هیچ وجه حتی در جنگ هم آسیبی به این حیوان نمی‌زنند. بنابراین کمبوجیه به لشکریان خودش دستور داد تا گربه‌هایی را با خود حمل کنند و همین‌طور روی سپر و پرچم‌های‌شان تصویر گربه را نقاشی کنند. لشکر مصر که به‌خصوص تیراندازان ماهری داشتند با مشاهده‌ی گربه‌های زنده و تصاویر آن‌ها، به هیچ وجه قادر به تیراندازی و حمله نبودند تا مبادا صدمه‌ای به گربه‌ها برسد. به این ترتیب کمبوجیه در نبرد پلوزیوم توانست لشکر قدرتمند مصر را با ترفند استفاده از گربه در جنگ شکست دهد.
گربه در فرهنگ مصر باستان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود و مصریان گربه‌ها را مقدس می‌دانستند. گربه در مصر نماد یکی از خدایان باستان است که صورت گربه و بدن یک زن را دارد. مجسمه‌ها، تندیس‌ها و نقاشی‌های دیواری متعددی از یک گربه در مصر باستان وجود دارد که هم‌اکنون شمار زیادی از آن‌ها در موزه‌ها نگهداری می‌شوند. به دلیل اهمیت و قداستی که این حیوان در مصریان باستان داشت، آن‌ها به هیچ وجه به گربه‌ها صدمه نمی‌زدند و معتقد بودند که آسیب رساندن به گربه یک گناه نابخشودنی و بسیار بزرگ است. کمبوجیه دوم که از طریق افرادش از این باور مصریان اطلاع پیدا کرده بود، از این موضوع در نبرد پلوزیوم استفاده کرد و توانست در جنگ با مصریان باستان پیروز شود.

نگاره: Simon Seitz (worldhistory.org)
گردآوری: فرتورچین