شهر تاریخی مکناس - میراث مراکش

۰۲ شهریور ۱۴۰۳ میراث جهانی یونسکو میراث مراکش

نام: شهر تاریخی مکناس Historic City of Meknes
گونه: فرهنگی
تاریخ ثبت: ۱۹۹۶
شماره‌ی ثبت: ۷۹۳
کشور: مراکش
جایگاه: شهر مکناس، منطقه‌ی فاس مکناس
گستره: ۳۷۰ کیلومتر مربع
ساخت: ۱۶۷۲ تا ۱۷۲۷ میلادی
به فرمان: مولای اسماعیل پادشاه دودمان علویان مراکش
شیوه‌ی معماری: مراکشی
درباره‌ی میراث: شهر تاریخی مکناس یکی از چهار شهری‌ست که پایتخت پادشاهی مراکش از آغاز تاکنون بوده است. سه شهر دیگر «فاس»، «مراکش» و «رباط» هستند. واژه‌ی «مکناس» از نام تیره‌ای از «بربرها یا آمازیغ‌ها» به‌نام «میکناسا یا مکناسه Miknasa» گرفته شده است. مکناس در سده‌ی یازدهم به‌عنوان شهرکی نظامی به‌دست پادشاهی «مُرابِطون» پایه‌گذاری شد. پادشاهی «مرابطون» دودمانی بودند که میان سال‌های ۱۰۴۰ تا ۱۱۴۷ میلادی بر شمال غربی قاره‌ی آفریقا و بخش‌هایی از اندلس فرمان می‌راندند.
پس از آن و میان سال‌های ۱۶۷۲ تا ۱۷۲۷، شهر مکناس به‌عنوان پایتخت «مولای اسماعیل بن شریف» دومین پادشاه دودمان «علویان مراکش» برگزیده شد. پادشاهی «علویان مراکش» دودمانی‌ست که از سال ۱۶۳۱ تاکنون بر کشور مراکش فرمانروایی می‌کنند. «مولای اسماعیل» در نخستین سال پادشاهی خود پایتخت را از شهر مراکش به شهر مکناس جابه‌جا کرد و فرمان داد کاخی بزرگ در جنوب شهر ساخته شود. ساخت کاخ و ساختمان‌های پیرامون آن ۵۵ سال و تا زمان درگذشت وی دنبال شد.
شهر مکناس دربرگیرنده‌ی بخش‌ها و ساختمان‌های فراوانی‌ست. برخی از برجسته‌ترین آن‌ها بر این پایه‌اند:

کاخ مولای اسماعیل: این کاخ همانند شهر مکناس میان سال‌های ۱۶۷۲ تا ۱۷۲۷ ساخته شده و دیواری با درازای بیش از ۷ کیلومتر به دور آن کشیده شده است.
مسجد جامع مکناس: این مسجد ۳۵۰۰ متر مربع گستردگی دارد و در سده‌ی ۱۲ و در زمان دودمان مرابطون پایه‌گذاری شده است؛ اگرچه از آن زمان تاکنون بارها بازسازی شده است.
مسجد دروازه‌ی بردعين: این مسجد ۶۲۰ متر مربع گستردگی دارد و در سال ۱۷۰۹ ساخته شده است. مناره‌ی این مسجد بلندترین مناره‌ی شهر است.
آرامگاه شيخ الكامل یا سید محمد بن عيسى: این آرامگاه به‌عنوان مسجد نیز کاربرد دارد و در سال ۱۷۷۶ ساخته شده است.
آرامگاه مولای اسماعیل: در این آرامگاه افزون بر «مولای اسماعیل»، «مولای احمد الذهبی» و «عبدالرحمن بن هشام» از دیگر پادشاهان «دودمان علویان مراکش» نیز به خاک سپرده شده‌اند.
مدرسه‌ی ابوعنان: این مدرسه ۳۱۵ متر مربع گستردگی دارد و در سال‌های ۱۳۳۵ و ۱۳۳۶ ساخته شده است.
موزه‌ی دارالجامعی: موزه‌ی دارالجامعی در گذشته کاخ دارالجامعی نام داشت و از آن خانواده‌ی «جامعی» بود. موزه‌ی دارالجامعی جایگاه نگهداری و نمایش یادگارهایی از شهر مکناس و منطقه‌های پیرامون آن همچون سرامیک، دست‌ساخته‌های چوبی، گل‌دوزی، فرش و گوهر است.

دیگر بخش‌های برجسته‌ی شهر مکناس این‌ها هستند: برج و باروهای شهر، میدان لاله عوده، میدن حدیم، مسجد نجارین، مسجد زیتونه (ساخت: ۱۶۸۷)، دروازه‌ی بردعين (ساخت: ۱۶۸۷) و دروازه‌ی خمیس (ساخت: ۱۶۸۷).

شهر تاریخی مکناس - نمای هوایی بخش‌هایی از شهر