خانواده‌ی سرسوسماران Agonidae، خانواده‌ای از زیرراسته‌ی لنگرماهی‌سانیان، از راسته‌ی عقرب‌ماهی‌سانان و از رده‌ی پرتوبالگان هستند. از برجسته‌ترین گونه‌های این خانواده می‌توان چفت‌بینی، شکاردزد ژاپنی، اسکالپین تاج‌دار، اسکالپین باله‌بادبانی و غراب دریایی را نام برد. گونه‌های خانواده‌ی سرسوسماران در آب‌های شمالگان، شمال اقیانوس اطلس، شمال اقیانوس آرام و جنوب آمریکای جنوبی زندگی می‌کنند. بیشتر گونه‌های این خانواده دریازی هستند، ولی در میان آنان گونه‌های آب لب‌شور نیز یافت می‌شوند. این جانوران بدنی کشیده و پوشیده از صفحه‌هایی استخوانی به‌نام پوسته یا پوست شاخی دارند. همچنین آنان سری بزرگ، باله‌های سینه‌ای بزرگ و یک یا دو باله‌ی پشتی دارند. بیشتر گونه‌های این خانواده سبیلک‌هایی در نزدیکی دهان‌شان دارند. این ماهیان می‌توانند با این سبیلک‌ها خوراک خود را در آب‌های تیره و کدر و همچنین در شن‌ها و ماسه‌ها پیدا کنند. خوراک آنان بیشتر سخت‌پوستان کوچک و کرم‌های دریایی است. Bothragonus occidentalis با درازای ۷ سانتی‌متر و اسکالپین دهان‌بزرگ با درازای ۷۳ سانتی‌متر، کوچک‌ترین و بزرگ‌ترین گونه‌های خانواده‌ی سرسوسماران به‌شمار می‌روند. در این نوشته با ۲۶ گونه‌ی این خانواده آشنا می‌شویم.

زیرخانواده‌ی Agoninae
سرده‌ی Agonopsis

نام: حلزون‌ماهی Snailfish
نام علمی: Agonopsis chiloensis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۳ تا ۴۰۰ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری جنوب شرقی اقیانوس آرام و جنوب غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۱۰ درجه‌ی جنوبی تا ۵۶ درجه‌ی جنوبی و ۸۳ درجه‌ی غربی تا ۵۳ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (جنوب شرقی اقیانوس آرام: در کرانه‌های کشور شیلی در غرب آمریکای جنوبی؛ جنوب غربی اقیانوس اطلس: در کرانه‌های کشور آرژانتین در شرق آمریکای جنوبی)
اندازه: بدن به درازای ۱۲/۵ سانتی‌متر
نگاره: Mariano Rodriguez

نام: شکاردزد بینی‌نیزه‌ای شمالی Northern spearnose poacher
نام علمی: Agonopsis vulsa
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۶۳ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۷۲ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی شمالی و ۱۷۸ درجه‌ی غربی تا ۱۲۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از جنوب شرقی ایالت آلاسکا تا جنوب ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Sara Thiebaud

نام: شکاردزد بینی‌نیزه‌ای جنوبی Southern spearnose poacher
نام علمی: Agonopsis sterletus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۴۲ تا ۹۱ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق مرکز اقیانوس آرام (از مرکز ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا تا مرکز ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۱۵ سانتی‌متر
نگاره: Phil Garner

سرده‌ی Agonus

نام: چفت‌بینی (سرسوسماری زرهی) Hooknose
نام علمی: Agonus cataphractus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۷۰ متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۷۷ درجه‌ی شمالی تا ۴۳ درجه‌ی شمالی و ۲۸ درجه‌ی غربی تا ۴۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (از کانال مانش تا استان فینمارک کشور نروژ و کرانه‌های استان مورمانسک کشور روسیه و دریای سفید؛ همچنین گروه‌جزیره‌ی شتلند وابسته به کشور اسکاتلند، جزایر فارو وابسته به کشور دانمارک و جنوب و جنوب غربی کشور ایسلند و بخش جنوبی دریای بالتیک در شمال و شمال غربی قاره‌ی اروپا)
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتی‌متر
نگاره: Arne Kuilman

سرده‌ی Leptagonus

نام: شکاردزد اطلس Atlantic poacher
نام علمی: Leptagonus decagonus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۹۳۰ (بیشتر ۷۵ تا ۲۳۰) متری آب‌های قطبی شمالگان تا شمال غربی اقیانوس اطلس و شمال غربی اقیانوس آرام، میان مدارهای ۸۳ درجه‌ی شمالی تا ۴۳ درجه‌ی شمالی و ۱۱۷ درجه‌ی غربی تا ۳۶ درجه‌ی شرقی از عرض جغرافیایی (غرب اقیانوس اطلس: شاخاب سنت لورنس در کشور کانادا؛ شرق اقیانوس اطلس: جزیره‌ی اسپیتس‌برگن از گروه‌جزیره‌ی سوالبارد وابسته به کشور نروژ و کرانه‌های استان فینمارک کشور نروژ به‌سوی شرق تا دریاهای سفید، بارنتز و کارا، همچنین کرانه‌های کشور ایسلند و جزیره‌ی گرینلند وابسته به کشور دانمارک و دریاهای اختسک و برینگ)
اندازه: بدن به درازای ۲۱ سانتی‌متر
نگاره: Descna

سرده‌ی Podothecus

نام: شکاردزد استروژن Sturgeon poacher
نام علمی: Podothecus accipenserinus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۷۱۰ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام (غرب دریای برینگ از دماغه‌ی ناوارین تا گروه‌جزیره‌ی کماندورسکی در شرق کشور روسیه و اقیانوس آرام تا دریای اختسک، شبه‌جزیره‌ی کامچاتکا و گروه‌جزیره‌ی کوریل در شمال شرقی قاره‌ی آسیا و شرق دریای برینگ و گروه‌جزیره‌ی آلیوتی تا شمال ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۳۰/۵ سانتی‌متر
نگاره: Sara Thiebaud

نام: شکاردزد ژاپنی (توکوبیر) Japanese poacher
نام علمی: Podothecus sachi
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۲۶۹ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (کرانه‌های شمالی کشور ژاپن، شاخاب پتر کبیر و کرانه‌های شرقی شبه‌جزیره‌ی کره در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۵۰ سانتی‌متر
نگاره: Pool330

زیرخانواده‌ی Bathyagoninae
سرده‌ی Bathyagonus

نام: شکاردزد پوزه‌ستاره‌ای خاکستری Gray starsnout poacher
نام علمی: Bathyagonus alascanus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸ تا ۲۵۲ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۴۲ درجه‌ی شمالی و ۱۷۸ درجه‌ی غربی تا ۱۲۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از دریای برینگ کرانه‌های ایالت آلاسکا تا مرز میان ایالت‌های اورگن و کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۱۳ سانتی‌متر
نگاره: Diving.anardil

سرده‌ی Odontopyxis

نام: شکاردزد کوتوله pygmy poacher
نام علمی: Odontopyxis trispinosa
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۹ تا ۳۷۳ متری آب‌های نیمه‌گرمسیری شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۲ درجه‌ی شمالی تا ۳۲ درجه‌ی شمالی و ۱۷۲ درجه‌ی غربی تا ۱۱۷ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از جنوب شرقی ایالت آلاسکا تا مرکز ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۹/۵ سانتی‌متر
نگاره: -

سرده‌ی Xeneretmus

نام: شکاردزد نوک‌سیاه Blacktip poacher
نام علمی: Xeneretmus latifrons
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸ تا ۴۰۰ متری آب‌های شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۵۵ درجه‌ی شمالی تا ۴۸ درجه‌ی شمالی و ۱۲۷ درجه‌ی غربی تا ۱۱۶ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا شمال ایالت باخا کالیفرنیای کشور مکزیک در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۱۹ سانتی‌متر
نگاره: Sara Thiebaud

زیرخانواده‌ی Bothragoninae
سرده‌ی Bothragonus

نام: شکاردزد ژرف‌چاله (سرسنگ) Deep-pitted poacher
نام علمی: Bothragonus swanii
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۸ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۰ درجه‌ی شمالی تا ۳۵ درجه‌ی شمالی و ۱۵۵ درجه‌ی غربی تا ۱۲۱ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از جزیره‌ی کودیاک وابسته به ایالت آلاسکا تا ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۸/۹ سانتی‌متر
نگاره: Rhinopias

نام: - 
نام علمی: Bothragonus occidentalis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۰۰ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (جزیره‌ی هوکایدو کشور ژاپن، جزیره‌های هابومای وابسته به کشور روسیه و شاخاب پتر کبیر در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۷ سانتی‌متر
نگاره: Akkiira

زیرخانواده‌ی Brachyopsinae
سرده‌ی Chesnonia

نام: شکاردزد زگیل‌دار Warty poacher
نام علمی: Chesnonia verrucosa
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۸ تا ۴۲۵ متری آب‌های معتدل شمال شرقی اقیانوس آرام (از شاخاب بریستول در ایالت آلاسکا تا ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Terry-Lynn Wood

سرده‌ی Pallasina

نام: شکاردزد بینی‌لوله‌ای Tubenose poacher
نام علمی: Pallasina barbata
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۰۵ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام (از دریای ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دریای برینگ و ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۱۷ سانتی‌متر
نگاره: Gregory C Jensen

زیرخانواده‌ی لردهای ایرلندی Hemilepidontinae
سرده‌ی Hemilepidotus

نام: لرد ایرلندی سرخ Red Irish lord
نام علمی: Hemilepidotus hemilepidotus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۴۵۰ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۶ درجه‌ی شمالی تا ۳۴ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از شبه‌جزیره‌ی کامچاتکا و گروه‌جزیره‌ی کماندورسکی در شرق کشور روسیه و گروه‌جزیره‌ی آلیوتی تا جزیره‌ی سنت پل در دریای برینگ تا ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۱/۱ کیلوگرم، بدن به درازای ۵۱ سانتی‌متر
نگاره: -

نام: لرد ایرلندی قهوه‌ای Brown Irish lord
نام علمی: Hemilepidotus spinosus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۷۸۰ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۵۹ درجه‌ی شمالی تا ۳۲ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از جنوب شرقی ایالت آلاسکا تا جنوب ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۹ سانتی‌متر
نگاره: Noah M. Morales

زیرخانواده‌ی غراب‌های دریایی Hemitripterinae
سرده‌ی Blepsias

نام: لنگرماهی تاج‌دار Crested sculpin
نام علمی: Blepsias bilobus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۲۵۰ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۶ درجه‌ی شمالی تا ۴۸ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از شمال دریای ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دریای برینگ در شمال تا شمال استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۵ سانتی‌متر
نگاره: Joel Sartore

نام: لنگرماهی خال‌سیمین Silverspotted sculpin
نام علمی: Blepsias cirrhosus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۱۵۰ متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۶ درجه‌ی شمالی تا ۳۴ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از دریای ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا تا دریای برینگ در شمال تا مرکز ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Joel Sartore

سرده‌ی Hemitripterus

نام: غراب دریایی Sea raven
نام علمی: Hemitripterus americanus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲ تا ۱۸۰ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس اطلس، میان مدارهای ۵۸ درجه‌ی شمالی تا ۳۶ درجه‌ی شمالی و ۷۶ درجه‌ی غربی تا ۵۰ درجه‌ی غربی از عرض جغرافیایی (از استان نیوفاندلند و لابرادور در شمال شرقی کشور کانادا تا ایالت مریلند و شاخاب چساپیک در شمال شرقی کشور آمریکا در شرق آمریکای شمالی)
اندازه: وزن ۳/۲ کیلوگرم، بدن به درازای ۶۴ سانتی‌متر
نگاره: Bob Semple

نام: لنگرماهی دهان‌بزرگ Bigmouth sculpin
نام علمی: Hemitripterus bolini
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۵ تا ۹۲۵ (بیشتر ۲۰۰ تا ۳۰۰) متری آب‌های معتدل شمال اقیانوس آرام (از دریای برینگ تا گروه‌جزیره‌ی آلیوتی و ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۷۳ سانتی‌متر
نگاره: Madi Reynolds

نام: -
نام علمی: Hemitripterus villosus
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۰ تا ۵۵۰ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (از جزیره‌ی کاراگینسکی و گروه‌جزیره‌ی کماندورسکی وابسته به کشور روسیه در دریای برینگ تا دریاهای اختسک و ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۳۵ سانتی‌متر
نگاره: Alexander Semenov

سرده‌ی Nautichthys

نام: لنگرماهی باله‌بادبانی Sailfin sculpin
نام علمی: Nautichthys oculofasciatus
پایندگی: گونه‌ی با کم‌ترین نگرانی (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ؟ تا ۱۱۰ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۶۶ درجه‌ی شمالی تا ۳۴ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از جزیره‌ی سنت لارنس وابسته به ایالت آلاسکا تا جنوب ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Sara Thiebaud

زیرخانواده‌ی غراب‌های دریایی Hypsagoninae
سرده‌ی Agonomalus

نام: -
نام علمی: Agonomalus jordani
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۰ تا ۱۰۵ متری آب‌های معتدل شمال غربی اقیانوس آرام (از کشور ژاپن تا جزیره‌ی ساخالین کشور روسیه و همچنین دریای ژاپن در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۱۸ سانتی‌متر
نگاره: Shpatak.livejournal

نام: شکاردزد کتانجک Kelp poacher
نام علمی: Agonomalus mozinoi
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱ تا ۱۱ متری آب‌های معتدل شرق اقیانوس آرام، میان مدارهای ۵۵ درجه‌ی شمالی تا ۳۴ درجه‌ی شمالی از عرض جغرافیایی (از شمال استان بریتیش کلمبیای کشور کانادا تا مرکز ایالت کالیفرنیای کشور آمریکا در غرب آمریکای شمالی)
اندازه: بدن به درازای ۸/۹ سانتی‌متر
نگاره: Royal BC Museum

نام: -
نام علمی: Agonomalus proboscidalis
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۲۰ تا ۱۰۲ متری آب‌های قطبی شمال غربی اقیانوس آرام (از شمال کشور ژاپن تا دریای ژاپن و دریای اختسک در شرق قاره‌ی آسیا)
اندازه: بدن به درازای ۲۰ سانتی‌متر
نگاره: Aquarium.co.jp

سرده‌ی Percis

نام: شکاردزد اژدها Dragon poacher
نام علمی: Percis japonica
پایندگی: گونه‌ی بررسی نشده (EX - EW - CR - EN - VU - NT - LC - DD - NE) (بر پایه‌ی سیاهه‌ی سرخ IUCN)
زیستگاه: ژرفای ۱۹ تا ۷۵۰ متری آب‌های شمال اقیانوس آرام (دریای ژاپن، دریای اختسک و دریای برینگ)
اندازه: بدن به درازای ۴۲ سانتی‌متر
نگاره: Sicarius

بن‌مایگان: wikipedia - fishbase
گردآوری: فرتورچین